Είναι ηθοποιός, σκηνοθέτης, δραµατουργός και δάσκαλος υποκριτικής στη ∆ραµατική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου, έχοντας διανύσει πολλά χιλιόµετρα στο καλλιτεχνικό στερέωµα, τόσο στο θέατρο όσο και στην τηλεόραση. Ο λόγος για τον Γιάννη Νταλιάνη, που εµφανίστηκε το προηγούµενο διήµερο για πολλοστή φορά την ορχήστρα του Αρχαίου Θεάτρου της Επιδαύρου, όπου πρωταγωνίστησε στην «Ανδροµάχη» του Ευριπίδη, σε σκηνοθεσία Μαρίας Πρωτόπαππα.
Τον είδαµε στον ρόλο του Μενέλαου, τον οποίο και ερµήνευσε φέτος για τρίτη φορά στη µεγάλη του καριέρα, ενώ, µιλώντας στην «Κυριακάτικη Απογευµατινή», ξετυλίγει τις σκέψεις του για τον συµβολισµό αυτού του ρόλου, που δεν είναι άλλος από την υπερδύναµη της εξουσίας.
Τι εκπροσωπεί ο Μενέλαος στο έργο;
Στην παράσταση και στο έργο ο Μενέλαος ως δύναµη µετά τον Τρωικό Πόλεµο είναι µια υπερδύναµη και µάλιστα επεκτατική, η οποία προσπαθεί να ελέγξει τα πράγµατα. Από την άλλη, ο Μενέλαος ο ίδιος, παρότι σίγουρα φτάνει σε ακραίες συµπεριφορές, υποστηρίζεται υποκριτικά από µένα και από την προσέγγιση που έχει η σκηνοθέτις όχι ως ο κακός του έργου, αλλά ως ένας άνθρωπος ο οποίος θεωρεί ότι έχει δίκιο και ότι πρέπει να υπερασπίσει πρώτ’ απ’ όλα τους δικούς του ανθρώπους και το δικό του περιβάλλον, τη δική του πόλη. Με αυτή την έννοια, το πράγµα φτάνει στο πώς συγκρούονται οι δυνάµεις.
Η σκηνοθέτις τον «θέλει» αλαζόνα;
Οχι, όχι, προτιµά η αλαζονεία να βγει από το έργο και όχι από το αλαζονικό ύφος και το παίξιµο. Το αντίθετο. Θέλει να είναι ένας χαρακτήρας ο οποίος, για να φτάσει έως εκεί, έφτασε πατώντας σε µια ψυχρή λογική και σε έναν σχεδιασµό τον οποίο δεν αρνείται. Το σχέδιο και τη διπλωµατική του στάση τα θεω ρεί προσόντα.
Ποια είναι σήµερα η υπερδύναµη, ο σηµερινός Μενέλαος;
∆εν χρειάζεται να πω ποιοι κάνουν κουµάντο στη διεθνή σφαίρα, αλλά δεν έχουµε τώρα µόνο µία υπερδύναµη, δηλαδή την Αµερική. Υπάρχουν πολλές δυνάµεις, αλληλοσυγκρουόµενες. Πάντως, το θέµα είναι ότι εις βάρος των λαών γίνονται πολλά πράγµατα. Αυτό βλέπουµε.
Στο έργο η Ανδροµάχη και η Ερµιόνη παίζονται από άντρες ηθοποιούς. Ποιον συµβολισµό εξυπηρετεί αυτή η επιλογή;
Με αυτόν τον τρόπο αποκτά µια άλλη διάσταση το θέµα. Οταν δύο άντρες, όπως ο Αργύρης Ξάφης και ο Τάσος Λέκκας, πολύ καλοί ηθοποιοί και οι δύο, συγκρούονται ως γυναίκες, ενώ είναι άντρες, αυτό δηµιουργεί ένα διπλό και τριπλό επίπεδο και µας κάνει να βλέπουµε πολύ περισσότερα πράγµατα µε ένα άλλο µάτι. ∆εν παίζουν τις γυναίκες, δεν τις µιµούνται. Χρησιµοποιούν αυτά τα αντρικά εκφραστικά µέσα που έχουν. Και τα λόγια αυτά που λέγονται είναι µια µάχη ανάµεσα σε τρεις χώρες: την Τροία, µια κατεστραµµένη χώρα, τη Φθία και τη Σπάρτη, που έρχεται εδώ ως επεκτατική δύναµη. Αυτές οι τρεις χώρες συγκρούονται.
Στο τέλος έρχεται η Νέµεσις, η τιµωρία. Πιστεύετε στη νέµεση για τους σηµερινούς πολέµους;
Οταν βλέπουµε κάποιος πραγµατικά κακός, κάποιος εγκληµατίας, να τιµωρείται, λέµε έχουµε µια πίστη, ήρθε η θεία δίκη. Είναι λυπηρό αυτό που γίνεται σήµερα, εκτός από τροµακτικό.
Ο Ελληνας από πού πιστεύετε ότι παίρνει κουράγιο σήµερα;
Πραγµατικά, δεν ξέρω. Κάποτε κάποιοι θέλανε να µας πείσουν να παίρνουµε κουράγιο από το παρελθόν, αλλά αυτό δεν γίνεται. Το µέλλον φαίνεται δύσκολο, το κουράγιο πρέπει να το παίρνει κανείς µέσα από την ίδια του τη φύση, το DNA του, που καταφέρνει να αντέχει στα διάφορα χτυπήµατα. Οσο είµαστε θεατές των πραγµάτων, δυστυχώς είναι δύσκολα. ∆ηλαδή, όταν δεν υπάρχει συµµετοχή, δεν µπορείς να πάρεις κουράγιο. Αλλά σε κάτι τέτοιες εποχές, που υπάρχει συναδέλφωση, µε τη συνύπαρξη µπορεί να πάρει κανείς κουράγιο.
Εσείς έχετε νιώσει αυτό το είδος εξουσίας που έχει ο Μενέλαος – και το αντίθετο, να είστε ο υφιστάµενος της εξουσίας;
Ναι, πολλές φορές. Ολοι βρισκόµαστε καθηµερινά στον έναν ρόλο και στον άλλο. Βρισκόµαστε όλοι σε κάποια καρέκλα ή όρθιοι απέναντι σε µια καρέκλα. Το θέµα είναι πώς το χειριζόµαστε και πρέπει να συνειδητοποιούµε ότι τα πράγµατα είναι εφήµερα – και το ένα και το άλλο. Πρέπει να κοιτάµε την ουσία. Το πόσο ώριµος γίνεσαι µέσα από τον έναν ή τον άλλο ρόλο.
Υπήρξε κάποια στιγµή που είπατε ότι η υποκριτική είναι δύσκολη δουλειά, αλλά αξίζει τον κόπο;
Ναι, πολλές φορές το λέω αυτό, αλλά είµαι από τη φύση µου αισιόδοξος. Και έχω βρεθεί σε ωραίες δουλειές µε όρεξη, όπως αυτή που είµαι τώρα. Είµαστε ένα σύνολο ανθρώπων που έχουν ένα όραµα, που πραγµατικά σκαλίζουν πράγµατα, υπάρχει ένα παιχνίδι. Ολα αυτά τα πράγµατα είναι ζωντάνια και δεν πρέπει κάποιος να µετανιώνει, αλλά να συνεχίζει.
Πόσα χρόνια είστε υπηρέτης του θεάτρου;
Πάνω από σαράντα. Από πολύ µικρός, µόλις τελείωσα το σχολείο, µπήκα κατ’ ευθείαν στη σχολή του Λαϊκού Πειραµατικού Θέατρου του Λ. Τριβιζά. Ηταν µια δυνατή σχολή, µε δασκάλους τον Λευτέρη Βογιατζή, τη Μάγια Λυµπεροπούλου, τον Μάριο Πλωρίτη και άλλους καλούς καθηγητές. Αλλά τελικά, επειδή στο πρώτο έτος κάναµε κάποιου είδους συνδικαλισµό, ο Τριβιζάς µάς έδιωξε από τη σχολή.
Εφημερίδα «Κυριακάτικη Απογευματινή»
