Άρχισε μια μεγάλη συζήτηση ως προς το κατά πόσον η μονιμότητα τω δημοσίων υπαλλήλων θα πρέπει να καλύπτεται από το Σύνταγμα. Σε κάθε περίπτωση οι εποχές έχουν αλλάξει. Βρισκόμαστε πολύ μακριά από την πλατεία Κλαυθμώνος που πήρε το όνομά της από το ότι εκεί συνήθιζαν οι κρατικοί υπάλληλοι να θρηνούν μόλις απολύονταν κάθε φορά που η κυβέρνηση στην Ελλάδα άλλαζε. Αυτό υπενθύμισε και ο πρωθυπουργός στη ραδιοφωνική συνέντευξή του στον Σκάι, μιλώντας σχετικά για το θέμα. Όμως μια συζήτηση για τη συνταγματική αναθεώρηση του άρθρου 103, που διασφαλίζει τη μονιμότητα των κρατικών υπαλλήλων, θα είναι και μακρά και με πολλές διακυμάνσεις αφού η συναίνεση πολλών κομμάτων σχετικά δεν θα είναι μια απλή υπόθεση. Ειδικά αφού η διαδικασία της αναθεώρησης θα απλωθεί σε δύο κοινοβουλευτικές περιόδους. Ουσιαστικά δηλαδή μιλάμε για μια δομική αλλαγή της επόμενης δεκαετίας.
Χωρίς να υποτιμάται το ενδιαφέρον αυτής της δημόσιας συζήτησης που άρχισε, τα ζητούμενα είναι πιο επείγοντα και βραχυπρόθεσμα. Ήδη το υπουργείο Εσωτερικών υπό την ηγεσία του κ. Λιβάνιου θέτει θέματα επείγοντα. Αυτά συνίστανται πρώτον στην αξιολόγηση των κρατικών υπαλλήλων. Δεύτερον στη λειτουργία των πειθαρχικών συμβουλίων. Το ζήτημα της ανυπαρξίας αξιολόγησης στη λειτουργία του κράτους αποτελεί από μόνο του όνειδος για μια χώρα του σκληρού πυρήνα της Ευρώπης. Αυτό το ζήτημα και ο κομματικός λαϊκισμός που το συνοδεύει πράγματι θυμίζει την εποχή της πλατείας Κλααθμώνος.
Η αξιολόγηση των κρατικών υπαλλήλων και οι συστάσεις ή οι μετεκπαιδεύσεις που μπορεί να τη συνοδεύουν δεν συσχετίζονται με την αναθεώρηση του Συντάγματος. Η διοικητική νομοθεσία και οι κανονισμοί λειτουργίας της κρατικής δομής θα πρέπει να προβλέψουν τι θα συμβεί στην περίπτωση που ένας υπάλληλος δεν πάει στην δουλειά του ή δεν αποδίδει και δεν ενδιαφέρεται γι’ αυτήν. Είναι εύλογο. Συμβαίνει σε όλες τις δουλειές. Δεν χρειάζεται καν μεγάλη συζήτηση. Πολύ περισσότερο όταν υπάλληλοι κατηγορούνται ή καταδικάζονται για ποινικές υποθέσεις. Φυσικά η απόλυση ως διοικητική κύρωση μπορεί να προβλέπεται από τους νόμους. Και φυσικά μια τέτοια απόλυση δεν εμπίπτει στις προβλέψεις του Συντάγματος. Αλλά η αξιολόγηση των υπαλλήλων και η αποπομπή των διεφθαρμένων κρατικών υπαλλήλων έχουν άμεση σχέση με τη λειτουργία των πειθαρχικών. Η μόνιμη πραγματικότητα του τελευταίου μισού αιώνα σχετικά αποτελεί πράγματι κόλαφο για τις δημοκρατικές κυβερνήσεις που άσκησαν διοίκηση στη χώρα. Αλλά και για τα συνδικάτα των «ολίγιστων» που αντί να προστατεύουν τους έντιμους και ικανούς συναδέλφους τους, προτίμησαν ως κομματικές νομενκλατούρες να δημιουργήσουν πλαίσιο προστασίας για τους κάκιστους εξ αυτών. Τους κατεργάρηδες, τους τεμπέληδες, τους «κακοποιούς» και αργυρώνητους.
Έπεισαν το κύριο σώμα των κρατικών υπαλλήλων και την πλειονότητα της κοινωνίας ότι το ωφέλιμο και το δίκαιο είναι να προστατεύονται οι επαίσχυντοι και υπό την έννοια αυτή να τιμωρούνται ή να υποβαθμίζονται οι ικανοί, οι φιλόδοξοι, οι συνεπείς. Στη βάση αυτής της στρεβλής λογικής οργανώθηκαν οι «μαφίες» των πειθαρχικών και ορίσθηκαν οι κανόνες λειτουργίας.
Για να γίνει κατανοητό το τι συμβαίνει αρκεί να σημειωθεί ότι μια απόφασή τους συνήθως χρειάζεται επτά χρόνια για να εκδοθεί. Ο στόχος της κυβέρνησης στην παρούσα φάση είναι ο χρόνος αυτός να μειωθεί στους έξι μήνες. Πέραν αυτού είναι λογικό και ευπρόσδεκτο ότι στην περίπτωση που ένας υπάλληλος αρνηθεί να αξιολογηθεί δύο φορές, η ποινή που θα προβλέπεται είναι η αυτόματη απόλυση. Τα κριτήρια της αξιολόγησης σχεδιάζεται να είναι αντικειμενικά εξ αφετηρίας μέσω ΑΣΕΠ. Αλλά κακά τα ψέματα, μέσα στην επόμενη πενταετία είναι απολύτως εμφανές ότι θα αξιοποιούνται όλο και περισσότερο οι τεχνολογίες και οι πλατφόρμες τεχνητής νοημοσύνης. Άρα, η αξιολόγηση θα γίνεται αυτόματα όπως τώρα κατατίθενται αυτόματα οι φορολογικές δηλώσεις, με δικαίωμα ένστασης στη συνέχεια.
Εν γένει βαθμηδόν ο αριθμός των κρατικών υπαλλήλων θα μειώνεται λόγω της χρήσης τεχνολογιών. Αυτό σημαίνει όλο και πιο καλά εκπαιδευμένοι και ενημερωμένοι κρατικοί υπάλληλοι, με προσόντα και αξιοσύνη στην υπηρεσία του δημοσίου συμφέροντος και των πολιτών και φυσικά με όλο και καλύτερες αποδοχές και εισοδήματα.
Εφημερίδα Απογευματινή
