Μία από τις µείζονες τρέχουσες εξελίξεις, η οποία επηρεάζει ευθέως την Ελλάδα στον τοµέα της ασφάλειας αλλά και διπλωµατικά, είναι η συµµετοχή της Τουρκίας στο πρόγραµµα εξοπλισµού της Ευρώπης (ReArm Europe).
Για τους γνωστούς γεωπολιτικούς λόγους, αλλά και επειδή η Τουρκία έχει αναπτύξει µία σηµαντική αµυντική βιοµηχανία, αρκετά ευρωπαϊκά κράτη τη θεωρούν ελκυστικό και απαραίτητο εταίρο
στον αµυντικό και εξοπλιστικό σχεδιασµό της Ε.Ε. Οσο µεγαλύτερη θα είναι η συµµετοχή της Αγκυρας στα αµυντικά προγράµµατα τόσο περισσότερα οικονοµικά, τεχνολογικά και εξοπλιστικά οφέλη θα έχει, αλλά επίσης -εξίσου σηµαντικό- θα ενισχύει και τη διπλωµατική µόχλευσή της εντός
της Ευρώπης.
Για να παρακαµφθούν τα αναµενόµενα βέτο και η συµπερίληψη όρων και αιρέσεων από την Ελλάδα και την Κύπρο, το γενικό κατ’ αρχήν πλαίσιο προωθήθηκε ως εµπορική συµφωνία ώστε να µπορεί να περάσει µε ειδική σταθµισµένη πλειοψηφία και να µην απαιτείται οµοφωνία, όπερ και εγένετο.
Το πολυδαίδαλο ευρωπαϊκό θεσµικό πλαίσιο, αλλά και οι ειδικές πρόνοιες και προϋποθέσεις που προωθήθηκαν για την εξειδίκευση του πλαισίου συνεργασίας στη συνέχεια, που πλέον µπαίνει στον σκληρό αµυντικό πυρήνα των αποφάσεων, άρα τίθεται εκ νέου το θέµα της οµοφωνίας, πάλι
αφήνουν παράθυρα για να παρακαµφθούν οι ελληνικές δικλίδες και είτε ευθέως είτε
διά της τεθλασµένης η Τουρκία και οι πρόθυµοι Ευρωπαίοι εταίροι της να επιτύχουν
τον τελικό σκοπό.
Ο Ελληνας πρωθυπουργός είπε ότι για την περαιτέρω εξειδίκευση της αµυντικής συνεργασίας και τη σύναψη επιµέρους αµυντικών συµφωνιών της Ε.Ε. µε τρίτα κράτη, όπως η Τουρκία, παρά το αρχικό εγκριθέν διά της ειδικής πλειοψηφίας γενικό πλαίσιο, η Ελλάδα θα απαιτήσει και θα επιβάλει
όρους που αφορούν την ασφάλειά της, µεταξύ άλλων την άρση του casus belli.
Στο Συµβούλιο Μόνιµων Αντιπροσώπων (COREPER) η προσπάθεια της Ελλάδας να συµπεριληφθεί ρητή σχετική αναφορά στο υπό διαµόρφωση κείµενο δεν ευοδώθηκε, και τώρα η Αθήνα προσανατολίζεται στην προσθήκη ξεχωριστής σχετικής εθνικής αναφοράς στην τελική εκδοχή. Είναι τέτοια η αποφασιστικότητα συγκεκριµένων κρατών να συµπεριλάβουν την Τουρκία στον σκληρό πυρήνα του ευρωπαϊκού αµυντικού σχεδιασµού, που κάθε ελληνική προσπάθεια να οριοθετηθεί η τουρκική συµµετοχή απαντάται µε επιπλέον ελαστικές ρυθµίσεις που τελικά καθιστούν το συγκεκριµένο θεσµικό πλαίσιο διάτρητο. Η τελική έγκριση του λεγόµενου SAFE
(Security Action For Europe – ∆ράση για την Ασφάλεια της Ευρώπης), που είναι µέρος του ReArm Europe και καθορίζει τους όρους συµµετοχής και τρίτων κρατών στον προνοµιακό δανεισµό για εξοπλισµούς στο πλαίσιο του χρηµατοδοτικού εργαλείου ύψους 150 δισεκατοµµυρίων € που θα διατεθούν πανευρωπαϊκά γι’ αυτόν το σκοπό, θα εξεταστεί στις 27 Μαΐου στο Συµβούλιο Γενικών Υποθέσεων.
Η προσπάθεια Ελλάδας και Κύπρου να συναρτηθεί η συµµετοχή της Τουρκίας στο ευρωπαϊκό εξοπλιστικό µε συγκεκριµένες αιρέσεις που αφορούν την επιθετικότητά της, τις απειλές και την αναθεωρητική πολιτική της θα συνεχιστούν, αλλά, όπως προαναφέρθηκε, όταν οι συσχετισµοί στην Ευρώπη τείνουν προς µία συγκεκριµένη κατεύθυνση, οι νοµικοί και θεσµικοί περιορισµοί κάµπτονται, ερµηνεύονται διασταλτικά µε νοµικίστικους ελιγµούς και τελικά επικρατεί όπως πάντα στις διεθνείς σχέσεις το συµφέρον µε όρους ισχύος.
Η πρόσκρουση για ακόµα µία φορά της Ελλάδας στη σκληρή πραγµατικότητα και η συνειδητοποίηση ότι η Ε.Ε. είναι κοινότητα αξιών à la carte, µόνο όταν βολεύει τους περισσοτέρους και ισχυρούς, επιβάλλουν την αναθεώρηση του ελληνικής πολιτικής προς τον ρεαλισµό. Τόσο ως προς το τι µπορεί
να περιµένει από την Ευρώπη, άρα να µπει τέλος στις ψευδαισθήσεις, όσο και στο επιβεβληµένο άνοιγµα σε νέα σχήµατα συνεργασίας εκτός Ε.Ε., όπως το 3+1 και οι διάφορες παραλλαγές και προεκτάσεις του, προκειµένου να ενισχύει το ειδικό της βάρος γενικά, αλλά και ειδικότερα εντός Ε.Ε.
Η ιδιότητα του κράτους-µέλους της Ε.Ε. είναι πολύτιµη γι’ αυτά που έχουµε επιτύχει και για όσα µπορούµε να αξιοποιήσουµε, αρκεί να αντιλαµβανόµαστε τα εκάστοτε όρια και να µη δηµιουργούνται
προσδοκίες οι οποίες θολώνουν την εικόνα και αδρανοποιούν τον επιβεβληµένο παράλληλο σχεδιασµό.
Επίσης η οικοδόµηση από την Τουρκία µιας τόσο ισχυρής αµυντικής βιοµηχανίας, που είναι δύσκολο να αγνοηθεί από οποιονδήποτε στο ευρωατλαντικό πλαίσιο και όχι µόνο, δείχνει τον δρόµο για το τι
πρέπει να κάνουµε κι εµείς τώρα που ξεκινά η δική µας αντίστοιχη προσπάθεια.
Κυριακάτικη Απογευματινή
