Έπειτα από μακρά περίοδο αναταράξεων και οριακών εξελίξεων στο θέμα του καλωδίου ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου πλησιάζει η ώρα των τελικών αποφάσεων. Η πρόσφατη μεταβολή ρητορικής της ελληνικής κυβέρνησης, που διαμηνύει ότι το έργο θα προχωρήσει ανεξαρτήτως αντιδράσεων της Τουρκίας οι οποίες αν εκδηλωθούν θα αντιμετωπιστούν στο πεδίο, σηματοδοτεί την καταληκτική περίοδο για την όποια έκβαση του έργου.
Ο λόγος που η Αθήνα, από την κατευναστική πολιτική, φαίνεται να αλλάζει πλεύση είναι ότι μία σειρά παραμέτρων έχουν φτάσει σε σημείο καμπής. Το πολιτικό κόστος της κυβέρνησης από τον εξευμενισμό της Τουρκίας, με την Κάσο να αποτελεί σημείο αναφοράς, δεν είναι αμελητέο. Μέσα στη γενικότερη δημοσκοπική πίεση δεν μπορεί να το αγνοήσει.
Υπάρχουν αντικειμενικοί παράγοντες οι οποίοι δεν επιτρέπουν περαιτέρω αναβολή. Ο ΑΔΜΗΕ έχει αναστείλει την καταβολή δόσεων προς τη γαλλική κατασκευάστρια εταιρεία του καλωδίου, NEXANS, η οποία από την πλευρά της έχει διαμηνύσει ότι αν το έργο δεν προχωρήσει το τμήμα του καλωδίου που ήδη έχει κατασκευαστεί, περίπου 400 χλμ, θα διατεθεί σε άλλα ανάλογα έργα.
Η Κομισιόν, η οποία χρηματοδοτεί το έργο με το πρωτοφανές ποσό των 657 εκατομμυρίων ευρώ πιέζει και αυτή διότι η ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ εντάσσεται στον γενικότερο σχεδιασμό της για την ενεργειακή διαφοροποίηση και την απεξάρτηση από τη ρωσική ενέργεια και είναι μέρος ενός ευρύτερου δικτύου ενεργειακών διασυνδέσεων. Τυχόν απώλεια των κονδυλίων θα ήταν μεγάλο πλήγμα.
Οι ΗΠΑ στηρίζουν το έργο στο πλαίσιο του δικού τους σχεδιασμού, εξάλλου σχετικές δηλώσεις έκανε η Αμερικανίδα νέα πρέσβης στην Ελλάδα, Κίμπερλι Γκιλφόιλ.
Εφόσον η Αθήνα όντως αλλάξει πολιτική και προχωρήσει αποφασιστικά, πρόβλημα παραμένουν οι ενστάσεις από πλευράς Λευκωσίας οι οποίες εκφράζονται κυρίως από τον υπουργό Οικονομικών, Μάκη Κεραυνό, για ζητήματα τεχνικά, συμβατικά και βιωσιμότητας του έργου.
Ο Κύπριος Πρόεδρος, Νίκος Χριστοδουλίδης, ο οποίος προσπαθεί να τηρήσει ισορροπίες, έχει διαμηνύσει ότι το έργο είναι στρατηγικής σημασίας και πρέπει να προχωρήσει «υπό προϋποθέσεις που πρέπει να τηρήσει ο (ελληνικός) ΑΔΜΗΕ»… Χθες δήλωσε ότι ενημερώθηκε πως η ευρωπαϊκή Εισαγγελία ξεκινά έρευνα για τυχόν ποινικές ευθύνες του έργου που απ´ ό,τι φαίνεται αφορούν στον «προηγούμενο Κύπριο διαχειριστή του έργου, (όταν ονομαζόταν Eurasia Interconnector), αλλά αυτό δεν παύει να περιπλέκει περαιτέρω την κατάσταση.
Ορισμένοι στην Αθήνα, κυβερνητικών στελεχών συμπεριλαμβανομένων, φαίνεται ότι αναζητούν πρόσχημα στις κυπριακές ενστάσεις για να αποστασιοποιηθούν από το έργο και να μην επανεκκινήσουν οι έρευνες, κάτι που αν επικρατήσει ως άποψη θα οδηγήσει σε βαριά γεωπολιτική ήταν Ελλάδα και Κύπρο.
Πληροφορίες αναφέρουν ότι επίκειται ανασχηματισμός στην κυπριακή κυβέρνηση οπότε μένει να διαπιστωθεί αν θα υπάρξει αλλαγή του υπουργού Οικονομικών και η υπόθεση ξεκολλήσει.
Το έργο έχει τεράστια γεωπολιτική σημασία η οποία ξεπερνά τις τοπικές διαπλοκές σε Ελλάδα και Κύπρο, καθώς υπάρχουν ισχυρά διεθνή στρατηγικά, επιχειρηματικά και οικονομικά συμφέροντα που πιέζουν για να υλοποιηθεί, όπως υπάρχουν και αντίρροπες δυνάμεις στο πλαίσιο του παγκόσμιου ανταγωνισμού των διαδρόμων. Η στρατηγική σημασία για την Ελλάδα και την Κύπρο είναι προφανής γι’ αυτό και η Τουρκία προσπαθεί λυσσωδώς να το ακυρώσει.
Ενδεχόμενη νέα υποχώρηση της Αθήνας με το επιχείρημα των κυπριακών αντιρρήσεων θα οδηγήσει σε στρατηγική ήττα ιστορικών διαστάσεων με συνέπειες οι οποίες δεν θα περιοριστούν στην ακύρωση του έργου
