Αν θελήσουμε να υπολογίσουμε το ύψος των εκατοντάδων δισεκατομμυρίων -δραχμών αρχικά και ευρώ στη συνέχεια- που έχουν εισρεύσει στην Ελλάδα από ευρωπαϊκά ταμεία κάθε τύπου τα τελευταία 45 χρόνια, θα νιώσουμε πολύ δυστυχισμένοι για το αποτέλεσμα που έχουμε πετύχει ως εθνική διακυβέρνηση. Αν παράλληλα υπολογίσουμε σωρευτικά πόσα δισ. δραχμές ή ευρώ έχουμε απολέσει εξαιτίας της μειωμένης δυνατότητας απορρόφησής τους, θα νιώθαμε τουλάχιστον ταπεινωμένοι ως Έλληνες για την εθνική μας πραγματικότητα.
Στην παρούσα φάση υπάρχει ένας υπολογισμός για το ποσοστό που θα κινηθεί η απορροφητικότητα από τα κεφάλαια που προορίζονταν για τη χώρα μας από το Ταμείο Ανάκαμψης. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις αυτές και με δεδομένο ότι το πρόγραμμα οδεύει προς τη λήξη του, η απορροφητικότητα αυτή θα κινηθεί στο 65% (όπως ανέφερε και η στήλη «Big Mouth» της ιστοσελίδας powergame.gr). Σημειωτέον ότι άλλοτε είχαμε κινηθεί και στο 25%. Πολύ ενδιαφέρον όμως θα έχει να δούμε -για παράδειγμα σε αυτήν την τελευταία περίπτωση του Ταμείου Ανάκαμψης- την κατανομή των κονδυλίων. Δηλαδή πως αξιοποιήθηκαν τα κεφάλαια σε δημόσιες δράσεις, αλλά και από ποιες και πόσες ιδιωτικές εταιρείες-ομίλους.
Η απογοήτευση και τα ερωτήματα καταλήγουν σωρευτικά. Όλες οι κυβερνήσεις στην Ελλάδα -ασχέτως εποχής, σύνθεσης και συγκυρίας- δήλωναν και δηλώνουν περήφανες για τις διαπραγματεύσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση και για τα κονδύλια που εξασφάλισαν για τη χώρα μας. Όμως, σε όλες αυτές τις δεκαετίες μετά το 1981, οπότε και ενταχθήκαμε στην ευρωπαϊκή κοινότητα (ΕΟΚ τότε), δεν υπήρξε απολογία από τους κυβερνώντες και τους ιθύνοντες για τα κονδύλια που δεν απορροφήθηκαν αλλά και για τη σπάταλη χρήση που συνόδευσε όσα απορροφήθηκαν.
Έκπληκτοι είναι οι δημοσιογράφοι, εφόσον δεν «έχουν υποκύψει στον εθνικό μας κυνισμό», κάθε φορά που μιλούν μέσα στις δεκαετίες με τους εκάστοτε κυβερνητικούς ή τεχνοκράτες των κυβερνήσεων και των τραπεζών για την αντίληψη που κυριαρχεί σχετικά με τη διεκδίκηση των κονδυλίων κάθε τύπου από τα ευρωπαϊκά ταμεία. Ο στρατηγικός στόχος των κυβερνήσεων -ασχέτως εποχής- είναι να διεκδικήσουν όσο το δυνατόν μεγαλύτερα ποσά. Αλλά υπάρχει πλήρης αδιαφορία, ακόμη και απαξία, στο να συγκροτηθεί στρατηγικό πλάνο -βραχυπρόθεσμο, μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο- για την αξιοποίηση αυτών των κονδυλίων, προκειμένου η χώρα να αναβαθμίζεται επί της ουσίας και να υπερβαίνει τα δομικά της προβλήματα ή να ικανοποιεί αναπτυξιακά στοιχήματα που έχουν τεθεί. Ποτέ δεν υπήρξε επί της ουσίας κάτι τέτοιο. Μόνον συνθήματα του τύπου «η Ελλάδα γίνεται Ευρώπη» και ούτω καθεξής.
Σε σχέση με την απορροφητικότητα είναι εξόχως εξοργιστικό ότι οι κυβερνήσεις στην Ελλάδα δεν ενδιαφέρθηκαν να εξετάσουν αρχικά, πριν από τη διεκδίκηση αυτών των κονδυλίων, τη δυνατότητα της απορρόφησής τους σε συνάρτηση με τις δημόσιες επενδύσεις από τον κρατικό Προϋπολογισμό, όσο και σε σχέση με τη δομή και τη διάρθρωση των ιδιωτικών επιχειρήσεων και της παράγωγής στην Ελλάδα. Αντίθετα, ως αιώνια «πεινασμένοι», κυβερνώντες-κυβερνώμενοι (που σημειωτέον ποτέ δεν κατάλαβαν ανά τις δεκαετίες τον στόχο αυτών των χρηματοδοτήσεων από την Ευρώπη, πέρα από τα επιδόματα) και επιχειρήσεις ορμούσαν με σύνθημα «γιούρια στον ταβλά με τα κουλούρια».
Η κυβερνητική προπαγάνδα στην Ελλάδα όλων αυτών των εποχών μιλά για ιστορική ευκαιρία και επιτυχία. Οι αντιπολιτεύσεις για χαμένες ευκαιρίες και κακοδιαχείριση. Οι επιχειρήσεις για μια Ευρώπη πολύ ξένη από πλευράς προδιαγραφών και όγκων σε σχέση με την ελληνική πραγματικότητα. Ακριβώς επειδή στη χώρα δεν υπάρχει στρατηγική, οι κυβερνήσεις επιχειρούν -στην πελατειακή λογική που έχουν συνηθίσει- να διοχετεύσουν ευρωπαϊκά κονδύλια σε επιχειρήσεις που τους στηρίζουν και σε κοινωνικές ομάδες, των οποίων την ψήφο έχουν ή διεκδικούν. Μικροπολιτική και ευνοιοκρατία δηλαδή. Στο τέλος, επιστρέφουμε τα μη αξιοποιημένα κεφάλαια στην Ευρώπη. Φυσικά, έγιναν πολλά στα χρόνια αυτά στην Ελλάδα. Αλλά το ερώτημα παραμένει: Τι Ελλάδα θα είχαμε, αν ξέραμε τι να κάνουμε τα λεφτά;
Εφημερίδα Απογευματινή
