Αίσθηση αλλά και απορίες δηµιουργήθηκαν από πρόσφατη παρέµβαση του Αµερικανού πρέσβη στην Αγκυρα, Τοµ Μπάρακ, µέσω συνέντευξής του στην «Καθηµερινή», όπου δήλωσε πρόθυµος να αναλάβει διαµεσολάβηση στα ελληνοτουρκικά.
Το πρώτο παράδοξο είναι ότι ο συγκεκριµένος είναι πρέσβης στην Αγκυρα, όχι στην Αθήνα, παρ’ όλ’ αυτά απευθύνεται στο ελληνικό ακροατήριο, αντί στο τουρκικό, εκφράζοντας διάθεση ανάληψης πρωτοβουλίας. Είναι εύλογο το ερώτηµα γιατί διατυπώνει την πρόταση προς την ελληνική πλευρά και όχι προς τη χώρα την οποία εκπροσωπεί: τις ΗΠΑ.
Αν η ίδια βολιδοσκόπηση γινόταν από την Αµερικανίδα πρέσβειρα εδώ, την Κίµπερλι Γκίλφοϊλ, θα ήταν κατανοητό. Αλλά και πάλι θα ετίθεντο αυτονόητα ερωτήµατα: γιατί εξετάζεται τέτοιο ενδεχόµενο, ποιο θα είναι το περιεχόµενο, ποιος ο τελικός στόχος, µε ποια διαδικασία, σε ποια βάση, µε ποιους όρους και εντέλει γιατί είναι αναγκαία, εφόσον τα πράγµατα από τη δική µας πλευρά είναι οριοθετηµένα σχετικά µε το ποια είναι η µόνη διαφορά και ποιο µπορεί να είναι το πλαίσιο επίλυσής της.
Εν πάση περιπτώσει, θα γινόταν αντιληπτή µία τέτοια κίνηση µε δεδοµένη την αµερικανική επιδίωξη να µην ενσκήψει µία σοβαρή κρίση µεταξύ Ελλάδας – Τουρκίας, η οποία θα µπορούσε να εξελιχθεί και σε στρατιωτική. Με τον συγκεκριµένο όµως δεν εγείρονται µόνο ερωτήµατα, αλλά και υποψίες. Οι θέσεις που σταθερά εκφράζει δεν υιοθετούν απλά τις τουρκικές θέσεις, αλλά ο ίδιος υπερθεµατίζει, διατυπώνοντας απόψεις οι οποίες, πέραν του ότι βρίθουν ιστορικών ανακριβειών, παραπέµπουν σε λοµπίστα της γείτονος, ο οποίος µάλιστα – λόγω υπερβάλλοντος ζήλου – λέει πράγµατα τα οποία υπονοµεύουν τη σοβαρότητα των παρεµβάσεών του.
Οτι η Τουρκία είναι το κέντρο του κόσµου, ότι από τότε που κατέρρευσε η Οθωµανική Αυτοκρατορία η ∆ύση δεν έχει κάνει τίποτα σωστό στη Μέση Ανατολή, ότι τα έθνη-κράτη λειτουργούν προβληµατικά, άρα υπονοεί ότι θα έπρεπε να περιοριστούν ή να καταργηθούν και να επανέλθουµε στην περίοδο των µεγάλων δυνάµεων – αυτοκρατοριών, που θα είναι τοποτηρητές και θα βάζουν τάξη.
Το πνεύµα της επιδιωκόµενης πρωτοβουλίας του εδράζεται στην υπόθεση ότι το πρόβληµα µεταξύ της Ελλάδας και της Τουρκίας είναι περίπου ψυχολογικό, οφείλεται σε παρεξηγήσεις και θα µπορούσε να λυθεί στη βάση του αµοιβαίου οικονοµικού οφέλους από τη συνδιαχείριση του πλούτου στην περιοχή.
Τα πράγµατα δεν είναι καθόλου έτσι. Η ένταση µε την Τουρκία οφείλεται στο ότι είναι µία αναθεωρητική δύναµη. ∆εν αναγνωρίζει σύνορα, διεκδικεί ελληνική επικράτεια, η οποία είναι απολύτως καθορισµένη µε βάση διεθνείς συνθήκες, αµφισβητεί ελληνικά νόµιµα κυριαρχικά δικαιώµατα και απειλεί µε πόλεµο την Ελλάδα αν τα εξασκήσει, αδιαφορεί παντελώς για το ∆ιεθνές ∆ίκαιο, το οποίο παραβιάζει µε κάθε πιθανό και απίθανο τρόπο, και ειδικότερα το ∆ίκαιο της Θάλασσας, διατηρεί παράνοµη κατοχή στην Κύπρο, διακατέχεται από νεοαυτοκρατορικές ονειρώξεις και θέλει να λειτουργεί ως ο επικυρίαρχος στην περιοχή.
Αυτό είναι το πρόβληµα. ∆εν υπάρχει καµία παρεξήγηση. Άρα αν ήθελε να παρέµβει εποικοδοµητικά θα έπρεπε να ξεκινήσει εξηγώντας στην Τουρκία, στην οποία είναι πρέσβης, ότι αυτά που θέλει δεν γίνονται, διότι αποτελούν µία από τις βασικές πηγές έντασης και κρίσεων στην περιοχή, όχι µόνο µε την Ελλάδα, αλλά µε το σύνολο του περίγυρού της, συµπεριλαµβανοµένου του Ισραήλ.
Η Αθήνα ορθώς πήρε αποστάσεις και διπλωµατικά µεν, σαφώς δε, γείωσε τις ορέξεις του κ. Μπάρακ, εξηγώντας ότι υπάρχουν συγκεκριµένες διαδικασίες για πιθανό διάλογο µε την Τουρκία, εάν αποφασίσει να ανταποκριθεί εγκαταλείποντας την κακόβουλη στάση.
Last but not least, αυτό που έκανε είναι άκοµψο, επιχειρώντας να προκαταλάβει και να «καπελώσει» τη συνάδελφό του πρέσβειρα στην Αθήνα, πριν καν η ίδια δώσει κάποια συνέντευξη. Η οποία µέχρι στιγµής έχει δείξει θετική διάθεση και ενέργεια, εκδηλώνει πυκνή δραστηριότητα και πρόθεση να ενισχύσει σε υγιή βάση τις ελληνοαµερικανικές σχέσεις, οι οποίες µπορούν να εξελιχθούν πέρα και από το υψηλό επίπεδο στο οποίο ήδη βρίσκονται, εξυπηρετώντας αµοιβαία συµφέροντα.
Οι προοπτικές στην περιοχή και για τους δύο είναι πολύ µεγαλύτερες απ’ ό,τι ίσως φαντάζονται ακόµα κι αυτοί οι οποίοι χειρίζονται τα διµερή θέµατα. Είναι κρίµα η εικόνα να θολώνει και να δηµιουργείται κλίµα καχυποψίας από άγαρµπες και άτοπες κινήσεις.
Κυριακάτικη Απογευματινή
