Ο πρόεδρος της Ουρουγουάης από το 2010 έως το 2015, Χοσέ Μουχίκα, ο «El Pepe», ο οποίος έφυγε από τη ζωή στα 89 του από καρκίνο του οισοφάγου, δεν δίσταζε να δημοσιοποιήσει τις απόψεις του, ακόμη και όταν επρόκειτο να τα βάλει με θεσμούς-κολοσσούς όπως η FIFA. Αποκαλείτο «ο φτωχότερος πρόεδρος του κόσμου» λόγω του λιτού τρόπου ζωής που είχε επιλέξει. Κυρίως εξαιτίας της απόφασής του να απαρνηθεί το προεδρικό μέγαρο και να ζει στο μικρό αγρόκτημά του έξω από το Μοντεβιδέο και του γεγονότος ότι δώριζε το μεγαλύτερο μέρος του προεδρικού μισθού του σε κοινωνικούς σκοπούς.
Πέρα από πολιτικός, ήταν αυτό που στην ποδοσφαιρική αργκό λέμε «ποδοσφαιράνθρωπος». Όχι με την έννοια του ποδοσφαιριστή που παίζει μπάλα καλά, αλλά του ανθρώπου που τρέφει αδυναμία στο άθλημα με έναν ιδιαίτερο τρόπο. Αυτόν τον τρόπο με τον οποίο υπερασπίστηκε τον Λουίς Σουάρες κατά τη διάρκεια του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 2014, αποκαλύπτοντας μια βαθιά προσωπική πλευρά του, η οποία ενδεχομένως να του στοίχισε το Νόμπελ Ειρήνης.
Το Παγκόσμιο Κύπελλο του 2014 στη Βραζιλία διεξήχθη στη διάρκεια της προεδρίας του Μουχίκα στην Ουρουγουάη. Τότε που ο Λουίς Σουάρες αποβλήθηκε από την κορυφαία ποδοσφαιρική διοργάνωση του κόσμου μετά το περίφημο δάγκωμά του στον Ιταλό Τζόρτζιο Κιελίνι. Ο Ουρουγουανός επιθετικός τιμωρήθηκε με αποκλεισμό από εννέα ματς της Εθνικής, τέσσερις μήνες αποκλεισμό από κάθε αγώνα σε συλλογικό επίπεδο και αναγκάστηκε να αποχωρήσει αμέσως από το προπονητικό κέντρο.
Το πρωινό της 26ης Ιουνίου 2014 ο Μουχίκα περίμενε τον Σουάρες στο Διεθνές Αεροδρόμιο «Καράσκο» στα περίχωρα του Μοντεβιδέο. Μόλις ο ποδοσφαιριστής έφτασε από το Νατάλ της Βραζιλίας, του είπε: «Ήθελα να σου δώσω ενέργεια για να ξεπεράσεις την καταιγίδα, botija (αγόρι). Γιατί, κοίτα, όλες οι καταιγίδες περνούν. Όλες! Πρέπει να παραμείνεις ψύχραιμος».
«Μαύρο πρόβατο»
Μέρες αργότερα, όταν η Ουρουγουάη αποκλείστηκε στη φάση των «16» του Παγκοσμίου Κυπέλλου, ο Μουχίκα επέστρεψε στο μεγαλύτερο αεροδρόμιο της χώρας για να υποδεχθεί την εθνική ομάδα. Σύμφωνα με το βιβλίο «Una oveja negra al poder» («Ένα μαύρο πρόβατο στην εξουσία»), που γράφτηκε από τους Ουρουγουανούς δημοσιογράφους Αντρές Ντάνζα και Ερνέστο Τούλμποβιτζ, εκεί συνάντησε τον δημοσιογράφο Σέρτζιο Γκόρζι, ο οποίος με την κάμερα στο χέρι τον πλησίασε. Ρώτησε για την τιμωρία του Σουάρες και ο Μουχίκα απάντησε: «Los de la FIFA son una manga de viejos hijos de puta». Σε σχετικά ελεύθερη μετάφραση είπε ότι «η FIFA είναι ένα μάτσο γέροι μπάσταρδοι».
Στη συνέχεια κάλυψε το στόμα του με μια κωμική γκριμάτσα, δείχνοντας ότι ήταν κάτι που του ξέφυγε. Όμως προέτρεψε τον Γκόρζι να δημοσιοποιήσει τις δηλώσεις του. «Απλώς δημοσιεύστε το», του είπε και πρόσθεσε ότι η τιμωρία της FIFA ήταν «φασιστική». Σύμφωνα με τους συμβούλους του, αυτό το ξέσπασμα πιθανότατα έβαλε τέλος σε κάθε πιθανότητα που είχε ο Μουχίκα να λάβει το Νόμπελ Ειρήνης εκείνη τη χρονιά, μια τιμή για την οποία φημολογείτο ότι ήταν ισχυρός, για κάποιους ισχυρότερος όλων, υποψήφιος.
Τον θαύμαζε
Ο Χοσέ Μουχίκα θαύμαζε τον Λουίς Σουάρες, που είχε ξεκινήσει από το φτωχικό Σάλτο, μία πόλη κοντά στα σύνορα με την Αργεντινή. Ο πρόεδρος της χώρας γνώριζε τις δυσκολίες πίσω από την πορεία του ποδοσφαιριστή. Του Σουάρες, ο οποίος εργαζόταν ως οδοκαθαριστής για να βοηθήσει την οικογένειά του και διένυε με τα πόδια μεγάλες αποστάσεις μόνο και μόνο για να συναντήσει τη μέλλουσα σύζυγό του, Σοφία Μπάλμπι, λόγω έλλειψης χρημάτων για τα μεταφορικά μέσα.
«Ο Σουάρες είναι ένα σπουδαίο παιδί που τα κατάφερε από πολύ χαμηλά. Τον γνωρίζω καλά και έχει την εξυπνάδα κάποιου με ταπεινές ρίζες. Είναι καλό παιδί», είχε δηλώσει ο Μουχίκα το 2010, λίγο μετά την αξιοσημείωτη πορεία της Ουρουγουάης στα ημιτελικά του Μουντιάλ της Νότιας Αφρικής. Σε αυτό το τουρνουά σημειώθηκε μία από τις πιο πολυσυζητημένες ποδοσφαιρικές στιγμές του Σουάρες. Αποσόβησε σκόπιμα ένα γκολ με το χέρι του στα τελευταία δευτερόλεπτα του αγώνα με την Γκάνα. Αν και αποβλήθηκε, η πράξη του κράτησε την Ουρουγουάη στο παιχνίδι και οδήγησε σε νίκη στα πέναλτι, στέλνοντας την ομάδα στα ημιτελικά.
Μόλις έναν μήνα μετά το περιστατικό με το δάγκωμα στη Βραζιλία ο Σουάρες υπέγραψε με την Μπαρτσελόνα, μαζί με τους Λιονέλ Μέσι και Νεϊμάρ, για να δημιουργήσουν αυτό που έμελλε να γίνει ένα από τα πιο διάσημα επιθετικά τρίο στην ιστορία του ποδοσφαίρου. Αργότερα ο Μουχίκα είχε χαρακτηρίσει την τιμωρία στον Σουάρες «αιώνια ντροπή για το ποδόσφαιρο», τονίζοντας τον αντίκτυπο που είχε όχι μόνο στο άτομο αλλά και στο πνεύμα του έθνους. Ο Χοσέ Μουχίκα αναφερόταν συχνά στη βαθιά συναισθηματική σημασία του ποδοσφαίρου στην κοινωνία. Είχε πει μεταξύ άλλων ότι το ποδόσφαιρο διαμορφώνει τη συλλογική μας ταυτότητα: «Έχουμε συμπεριφορά φυλής. Νιώθουμε το “εμείς”. Είναι περίεργο, γιατί το ποδόσφαιρο μας βοηθά να βρούμε μια κοινή ταυτότητα που συχνά δεν μπορούμε να εντοπίσουμε στην καθημερινή ζωή».
Ήταν ένθερμος υποστηρικτής της Κλαμπ Σέρο, αλλά οι περισσότεροι σύλλογοι της χώρας εξέδωσαν χθες συλλυπητήριες ανακοινώσεις. Ο θάνατος του Χοσέ Μουχίκα σηματοδοτεί το τέλος μιας εποχής για την Ουρουγουάη, με τις ποδοσφαιρικές κοινότητες να ενώνονται για να τιμήσουν έναν άνθρωπο που γεφύρωσε τους κόσμους του αθλητισμού, της πολιτικής και της κοινωνικής δικαιοσύνης με ειλικρίνεια και πάθος.
Εφημερίδα Απογευματινή
