Όταν πριν από λίγες ημέρες συνελήφθη ο Τέρι Ροζίερ, οι λάτρεις του ΝΒΑ προσπαθούσαν να καταλάβουν τι είχε συμβεί. Κάποιοι ανέτρεξαν στο βιογραφικό του και ανακάλυψαν τα μπλεξίματα του πατέρα του με τον νόμο. Οι περισσότεροι θυμήθηκαν το φινάλε της σεζόν 2022-23. Τότε που ο γκαρντ των Μαϊάμι Χιτ είχε μέσον όρο σχεδόν 21 πόντους ανά παιχνίδι για τους Σάρλοτ Χόρνετς. Στη διάρκεια ενός αγώνα εναντίον των Πέλικανς πέτυχε μόνο 5 πόντους και έπαιξε λιγότερο από 10 λεπτά, προτού ισχυριστεί ότι τραυματίστηκε. Μόνο που ο τραυματισμός του ήταν ψεύτικος και η αποκατάσταση αποτέλεσε μέρος ενός σχεδίου προς όφελος συγκεκριμένων παικτών του στοιχήματος, σύμφωνα με το σχετικό κατηγορητήριο.
Πρόκειται απλώς για ένα επεισόδιο στην καρδιά ενός εκπληκτικού σκανδάλου που συγκλονίζει το NBA. Ο Ροζίερ, ένας φίλος του και πολλοί άλλοι κατηγορούνται για συνωμοσία με σκοπό τη διάπραξη απάτης μέσω ηλεκτρονικών συναλλαγών και «ξέπλυμα» χρήματος. Όσοι στοιχηματίζουν μέσω Διαδικτύου δεν ποντάρουν απαραίτητα στο αποτέλεσμα ενός αγώνα. Οι περισσότεροι πλέον στοιχηματίζουν στα στατιστικά στοιχεία μεμονωμένων παικτών, όπως αν ένας παίκτης φτάσει πάνω ή κάτω από ένα συγκεκριμένο αριθμό πόντων, ριμπάουντ ή ασίστ.
Στην περίπτωση του Ροζίερ, το κατηγορητήριο αποκαλύπτει πώς τα ευρέως δημοφιλή στοιχήματα μπορούν να αξιοποιηθούν με εσωτερικές πληροφορίες από τα αποδυτήρια. Πριν από τον αγώνα Χόρνετς-Πέλικανς, ο Ροζίερ ενημέρωσε έναν φίλο του ότι «θα αποσυρθεί πρόωρα από το παιχνίδι στο πρώτο τέταρτο λόγω υποτιθέμενου τραυματισμού και δεν θα επιστρέψει», αναφέρει το κατηγορητήριο. Αυτό σήμαινε ότι οι παίκτες που γνώριζαν ότι ο Ροζίερ θα έμενε στον πάγκο μπορούσαν εύκολα να στοιχηματίσουν ότι το σύνολο των πόντων του θα ήταν κάτω από τον τυπικό μέσον όρο του. Από την άλλη πλευρά, οι παίκτες που έβλεπαν λογικό το «over», χωρίς εσωτερική πληροφόρηση, έχασαν τα χρήματά τους όταν στοιχημάτισαν ότι θα πετύχαινε περισσότερους από 21 πόντους.
Ο Ντενίρ «Νίρο» Λάστερ, ο φίλος του Ροζίερ, περί ου ο λόγος, μοιράστηκε τις πληροφορίες με άλλους, οι οποίοι πόνταραν περισσότερα από 250.000 δολάρια και φυσικά βρήκαν κερδισμένοι. Ο Λάστερ συγκέντρωσε δεκάδες χιλιάδες δολάρια από άτομα που πλήρωσαν για την εσωτερική πληροφόρηση και στη συνέχεια βρέθηκε στο σπίτι του Ροζίερ, στο Σάρλοτ της Βόρειας Καρολίνας, για την «καταμέτρηση των χρημάτων», αναφέρει το κατηγορητήριο.
Το κατηγορητήριο περιέχει αρκετές περιπτώσεις παικτών του NBA των οποίων η διαθεσιμότητα για ορισμένα παιχνίδια ήταν η πηγή της στοιχηματικής δραστηριότητας. Οι ταυτότητές τους είναι ουσιαστικά σαφείς με βάση μια ανασκόπηση των αναφορών τραυματισμών για παιχνίδια που αναφέρονται στο κατηγορητήριο. Αυτοί οι παίκτες δεν κατηγορούνται για κάτι και δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι γνώριζαν καν τι λεγόταν για την αγωνιστική τους κατάσταση. Σε αυτούς περιλαμβάνονται οι Λεμπρόν Τζέιμς, Αντονι Ντέιβις και Νταμιάν Λίλαρντ.
Ο Ντέιμον Τζόουνς, ο οποίος ήταν στο προπονητικό τιμ των Λος Άντζελες Λέικερς, κατηγορήθηκε επίσης ότι κοινοποίησε μη δημόσιες πληροφορίες σχετικά με την κατάσταση των παικτών σε δύο αγώνες των Λέικερς το 2023 και το 2024, μεταξύ αυτών και του Λεμπρόν Τζέιμς, ο οποίος είχε πλήρη άγνοια.
Ο «Συνωμότης 8»
Όσον αφορά τον Τσόνσι Ρέι Μπίλαπς, κόουτς των Πόρτλαντ Μπλέιζερς με 17ετή θητεία παίκτη στο NBA και Hall of Famer, φέρεται να συμμετείχε σε μια συνωμοσία για το στήσιμο παιχνιδιών πόκερ με υψηλά στοιχήματα με δεσμούς με τρεις – κατά άλλους πέντε – οικογένειες της Κόζα Νόστρα στη Νέα Υόρκη. Οι εισαγγελείς ανέφεραν ότι έστηναν τα παιχνίδια χρησιμοποιώντας συσκευές υψηλής τεχνολογίας, συμπεριλαμβανομένων μηχανών ανακατέματος της τράπουλας, ειδικών φακών επαφής και ενός τραπεζιού με ακτίνες Χ που μπορούσε να βλέπει τα χαρτιά, ακόμα και όταν ήταν ανάποδα.
Το προφίλ του Μπίλαπς ταιριάζει επίσης με αυτό του «Συνωμότη 8» του κατηγορητηρίου, που περιγράφει λεπτομερώς πώς κάποιοι άνθρωποι έδωσαν στους στοιχηματίζοντες εμπιστευτικές πληροφορίες σχετικά με την κατάσταση της υγείας των παικτών. Στις 24 Μαρτίου 2023, ο «Συνωμότης 8» ενημέρωσε τους εμπλεκόμενους ότι βασικοί παίκτες των Μπλέιζερς δεν θα αγωνίζονταν κόντρα στους Σικάγο Μπουλς. Περισσότερα από 100.000 δολάρια παίχτηκαν στην ήττα των Τρέιλ Μπλέιζερς και οι παίκτες βγήκαν κερδισμένοι.
Η αλήθεια είναι ότι σύμφωνα με τον νόμο, χειραγώγηση αγώνων είναι μια σκόπιμη συμφωνία που αλλοιώνει αθέμιτα το αποτέλεσμα ή την εξέλιξη ενός αγώνα
για κέρδος. Δεν αφορά δηλαδή μόνο το αποτέλεσμα ενός αγώνα, αλλά και οτιδήποτε άλλο. Πλέον σχετίζεται με το στοίχημα και οι παίκτες ποντάρουν ολοένα και περισσότερο σε τομείς που δεν έχουν να κάνουν με το τελικό αποτέλεσμα.
Έτσι οι εμπλεκόμενοι δεν προχωρούν κατ’ ανάγκην σε προσυνεννόηση του αποτελέσματος, που μπορεί πιο εύκολα να προκαλέσει υποψίες, αλλά σε σκορ ημιχρόνου, κόρνερ, κάρτες και πέναλτι στο ποδόσφαιρο, πόντους, ριμπάουντ και ασίστ στο μπάσκετ, χαμένα και κερδισμένα γκέιμ στο τένις και πολλά άλλα.
Υπάρχει επίσης το λεγόμενο «point shaving» – κούρεμα πόντων –, μια μορφή χειραγώγησης αγώνα (match fixing), στην οποία ένας ή περισσότεροι παίκτες – κυρίως στο μπάσκετ – επηρεάζουν σκόπιμα το τελικό σκορ ενός αγώνα, έτσι ώστε να πέσει εντός ή εκτός ενός συγκεκριμένου ορίου (spread) στο στοίχημα. Έτσι η ομάδα δεν χρειάζεται να ηττηθεί και οι παίκτες του στοιχήματος που γνωρίζουν είναι απόλυτα ικανοποιημένοι.
Οι ευάλωτοι παίκτες
Τα τελευταία χρόνια, ολοένα και περισσότερο εγκληματικές οργανώσεις, άσχετες με τον χώρο του αθλητισμού, εμπλέκονται με το στήσιμο αγώνων. Συνήθως φροντίζουν να πλησιάσουν παίκτες, διαιτητές, ακόμα και ιδιοκτήτες ομάδων που αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα και τα χρήματα μέσω του στοιχήματος από στημένα ματς μοιάζουν με σανίδα σωτηρίας γι’ αυτούς. Είναι πιο ευάλωτοι και πιο πρόθυμοι να εμπλακούν σε αυτή τη διαδικασία.
Φυσικά, το ποδόσφαιρο, ως ο βασιλιάς των σπορ, έχει τη μερίδα του λέοντος στα στημένα ματς. Σύμφωνα με τις έρευνες της FIFA και των αστυνομικών αρχών, υπάρχουν τρεις τρόποι που είναι οι πιο συνηθισμένοι όσον αφορά το τελικό αποτέλεσμα. Ο πρώτος, η εμπλοκή του διαιτητή, και αυτό όχι κατ’ ανάγκην με χρηματική αμοιβή. Στο βιβλίο «The Fix: Soccer & Organized Crime» – στην Ελλάδα κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Πολύτροπον» με τίτλο «Τα στημένα» –, του Καναδού δημοσιογράφου Ντέκλαν Χιλ, διαβάζουμε ότι υπάρχει μια μακρά παράδοση σε ορισμένες χώρες, οι σύλλογοι να παρέχουν στους διαιτητές σεξουαλικές δωροδοκίες πριν από τους αγώνες.
Όμορφες νεαρές γυναίκες που ξαφνικά έβρισκαν τους άνδρες με τα μαύρα ακαταμάχητα ελκυστικούς. Το επόμενο πρωί, οι αξιωματούχοι του συλλόγου έλεγαν μια ευγενική κουβέντα για την «τοπική φιλοξενία» και ο διαιτητής, ο οποίος συχνά ήταν παντρεμένος, αμέσως αντιλαμβανόταν ότι κάποιοι τον κρατούσαν στο χέρι και έπρεπε να «σφυρίξει καλά», συνήθως για την οικοδέσποινα ομάδα.
Η συγκεκριμένη μέθοδος τείνει πλέον να εκλείψει, σε αντίθεση με την εμπλοκή τεσσάρων ή πέντε παικτών στον ίδιο αγώνα, που συνήθως έχουν κακή απόδοση. Μέθοδος που στην πραγματικότητα καθιστά πολύ δύσκολο τον εντοπισμό ενός στημένου αγώνα για έναν θεατή.
Πρόσφατα ερευνητές της Europol ανέφεραν την τρίτη μέθοδο, στην οποία εμπλέκονται ιδιοκτήτες ομάδων και προπονητές ή παίκτες. Ο ιδιοκτήτης επιλέγει δέκα αγώνες από τους 40 – υποθετικοί αριθμοί – που θα δώσει η ομάδα του. Σε αυτούς αποφασίζει να ηττηθεί το κλαμπ, ποντάρει στην ήττα και κερδίζει χρήματα από το στοίχημα.
Υπάρχουν και πιο περίεργες περιπτώσεις στημένων αγώνων. Τον Σεπτέμβριο του 2010 ένα μεγάλο ποδοσφαιρικό σκάνδαλο ξέσπασε όταν μια ψεύτικη εθνική ομάδα του Τόγκο έπαιξε φιλικό αγώνα εναντίον του Μπαχρέιν.
Το Μπαχρέιν νίκησε με 3-0, αλλά η ποδοσφαιρική ομοσπονδία του Τόγκο δεν ήξερε τίποτα γι’ αυτόν τον αγώνα. Τελικά επρόκειτο για μια ψεύτικη Εθνική Τόγκο, της οποίας ο προπονητής Τσανίλε Μπάνα τιμωρήθηκε. Ξεκίνησαν έρευνες και από τις δύο χώρες και τη FIFA. Ένας ατζέντης, που προσποιούνταν ότι εκπροσωπούσε το Τόγκο, βρισκόταν πίσω από τον αγώνα και φυσικά αρκετοί πόνταραν τα χρήματά τους διαδικτυακά σε αυτό το ματς και βέβαια τα έχασαν.
Όλα τα γκολ με πέναλτι
Οι διαιτητές βρίσκονται συχνά στο επίκεντρο στημένων αγώνων, όπως συνέβη το 2011, όταν δύο διεθνή φιλικά παιχνίδια – ανάμεσα στη Βολιβία και τη Λετονία το πρώτο, την Εσθονία και τη Βουλγαρία το δεύτερο – οδήγησαν σε επτά γκολ, τα οποία σημειώθηκαν όλα από το σημείο του πέναλτι. Ένα από τα πέναλτι μάλιστα επαναλήφθηκε όταν ο παίκτης που το εκτέλεσε έστειλε την μπάλα άουτ. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο αγώνας της Εσθονίας εναντίον της Βουλγαρίας προσέλκυσε μόνο 100 θεατές, αλλά ένα εκπληκτικό ποσόν 5 εκατομμυρίων ευρώ σε στοιχήματα.
Στα περισσότερα σκάνδαλα στημένων αγώνων, ο κοινός παρονομαστής είναι πλέον το στοίχημα, αν και δεν απουσιάζουν οι περιπτώσεις χειραγώγησης αγώνων για άλλους λόγους. Το 1980 στην Ιταλία είχαμε το σκάνδαλο «Τοτονέρο». Τότε οι επιχειρηματίες Μάσιμο Κρουσιάνο και Αλβάρο Τρίνκα δωροδοκούσαν παίκτες και έβγαζαν χρήματα από το παράνομο στοίχημα. Μάλιστα όλα άρχισαν όταν παίκτες της Λάτσιο πήγαν στο εστιατόριο του Τρίνκα, ο οποίος έριξε την ιδέα που αποδείχθηκε ότι άρεσε.
Υπάρχει φυσικά η περίπτωση του Μπερνάρ Ταπί, ο οποίος φερόταν να στήνει αγώνες προς όφελος της Μαρσέιγ και όχι για το στοίχημα. Η ιστορία αποκαλύφθηκε όταν ο Κριστόφ Ρομπέρ, που αγωνιζόταν στη Βαλενσιέν, κατήγγειλε ότι ο μέσος της Μαρσέιγ, Ζαν Ζακ Εντιλί, και ο γενικός αρχηγός, Ζαν Πιερ Μπερνέ, αποπειράθηκαν να τον δωροδοκήσουν.
Στη σύγχρονη ποδοσφαιρική ιστορία, το πιο διάσημο σκάνδαλο είναι το περιβόητο «Calciopoli». Έπειτα από καταγραφές συνομιλιών αποκαλύφθηκε δίκτυο σχέσεων μεταξύ ποδοσφαιρικών παραγόντων και διαιτητών με σκοπό την αλλοίωση αποτελεσμάτων. Στο σκάνδαλο εμπλέκονταν οι Γιουβέντους, Μίλαν, Φιορεντίνα, Λάτσιο και Ρετζίνα. Και πάλι όχι για το στοίχημα, αλλά για τους τίτλους.
Και φτάνουμε στις μέρες μας στην Τουρκία, όπου μόλις την περασμένη εβδομάδα αποκαλύφθηκε ότι από τους 571 διαιτητές ποδοσφαίρου, οι 371 έχουν λογαριασμούς στοιχημάτων και οι 152 στοιχηματίζουν ενεργά. Δέκα από τους κατηγορούμενους διαιτητές έπαιξαν περισσότερα από 10.000 στοιχήματα, με έναν από αυτούς να φτάνει τα 18.227. Συνολικά, 42 διαιτητές πόνταραν ο καθένας σε περισσότερους από 1.000 ποδοσφαιρικούς αγώνες.
Κυριακάτικη Απογευματινή
