Γκολ και πρόκριση με τρόπο… μαγικό

Βουντού, λίπος χελώνας, νεκρές νυχτερίδες και "ροζ" τελετουργικά, στην υπηρεσία του ποδοσφαίρου
21:00 - 18 Νοεμβρίου 2025
ΚΟΝΓΚΟ

Η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό πανηγυρίζει την πρόκριση στα διηπειρωτικά playoffs του Παγκοσμίου Κυπέλλου 2026. Οι «λεοπαρδάλεις» τα κατάφεραν στη διαδικασία των πέναλτι, στην οποία -μετά το 1-1 στην κανονική διάρκεια και την παράταση-, επικράτησαν 4-3 της Νιγηρίας στο «Πρινς Εριτιέ Μουλαΐ Ελ Χασάν» του Ραμπάτ. Ο προπονητής της Εθνικής Νιγηρίας, πάντως, κατηγόρησε παίκτη του Κονγκό ότι έκανε βουντού. «Κατά τη διάρκεια των πέναλτι ένας Κονγκολέζος έκανε βουντού όλη την ώρα. Γι’ αυτό ήμουν θυμωμένος μαζί του», είπε ο Έρικ Σέκου Τσέλε. Δεν είναι φυσικά η πρώτη φορά που τελετουργίες ανάλογες του βουντού επιστρατεύονται από ανθρώπους του ποδοσφαίρου προς όφελος της ομάδας τους.

Σε ορισμένες χώρες της Νότιας Αφρικής, ολόκληρη η ομάδα αναγκάζεται να κάνει μπάνιο πριν από τον αγώνα σε ένα μυστικό μείγμα που ονομάζεται «muthi». Κάνουν, για παράδειγμα, μπάνιο σε έντερα κατσίκας ή ουρούν σε ένα μυστικό μείγμα muthi. Μερικές φορές όλες οι φανέλες των παικτών πρέπει να μεταφερθούν σε έναν σανγκόμα για θεραπεία πριν από τον αγώνα. Ο σανγκόμα είναι παραδοσιακός θεραπευτής στις κουλτούρες των Nguni – μια εθνογλωσσική ομάδα στην οποία περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων οι Ζούλου, οι Ξόσα, οι Σουάζι- ο οποίος ασκεί βοτανοθεραπεία και συμβουλευτική. Στην ομάδα χορηγείται επίσης λίπος χελώνας για να αλείψουν οι παίκτες τον εαυτό τους.

Λίγο πριν από την έναρξη του ημιτελικού του Κυπέλλου Εθνών Αφρικής του 2002 στο Στάδιο 26ης Μαρτίου στο Μπαμάκο, στην αναμέτρηση μεταξύ Καμερούν και Μάλι, ο Γερμανός προπονητής των γηπεδούχων Βίνφριντ Σέφερ και ο προπονητής τερματοφυλάκων Τόμας Ν’κονό, συνελήφθησαν από την αστυνομία ενώ τοποθετούσαν ένα «μαγικό» φυλαχτό στο γήπεδο για να επηρεάσουν το αποτέλεσμα του αγώνα. Την ίδια χρονιά, μια ομάδα ανδρών, σαμάνων δηλαδή, ισχυρίστηκαν ότι είχαν προσληφθεί από τον υπουργό Αθλητισμού της Ακτής Ελεφαντοστού για να «στήσουν» τη διαδικασία των πέναλτι στον αγώνα εναντίον της Γκάνας στον τελικό του Κυπέλλου Εθνών Αφρικής του 1992. Η Ακτή Ελεφαντοστού είχε νικήσει και οι σαμάνοι δικαιώθηκαν και έλαβαν τελικά την πληρωμή τους ύστερα από μια δεκαετή παρατεταμένη διαμάχη με την κυβέρνηση. Όσο για τους αντιπάλους, ούτε αυτοί είχαν καθίσει με σταυρωμένα χέρια. Ο σαμάνος τους, κάποιος Αντρέ Αγιού, καταγράφηκε στην κάμερα να ψεκάζει μια λευκή ουσία στο γήπεδο λίγο πριν από τον αγώνα. Τα μαγικά της Ακτής Ελεφαντοστού αποδείχθηκαν ισχυρότερα.

Δολοφονία

Σε πολλές αφρικανικές χώρες οι άνθρωποι πιστεύουν ότι τα αποτελέσματα των αγώνων καθορίζονται από τα «τζούτζου» (juju). Πρόκειται για ένα σύστημα πνευματικών πεποιθήσεων και πρακτικών στη Δυτική Αφρική. Ενίοτε η πίστη σε υπερφυσικές δυνάμεις παίρνει παράξενη, ίσως και τραγική τροπή. Η μητέρα του πρώην αστέρα της Ναντ, Σίβα Ζινγκού, φέρεται να δολοφονήθηκε σε μια «πνευματική θυσία» προκειμένου να διασφαλιστεί η επιτυχία του γιου της στην ποδοσφαιρική του καριέρα στην Ευρώπη. Επίσης, σε ένα βίντεο που κυκλοφορεί, ο Γκαμπονέζος αστέρας ανέφερε ότι διατάχθηκε να κοιμηθεί με τη θεία και την αδελφή του, αλλά και να υποκύψει σε ομοφυλοφιλικό σεξ για να λειτουργήσει το «τζούτζου». Όλα αυτά είχαν σχεδιαστεί από τον πατέρα του, ο οποίος ήθελε να έχει τον έλεγχο των ποδοσφαιρικών κερδών του γιου του. Φορώντας τη φανέλα της εθνικής του ομάδας σε ηλικία μόλις 16 ετών, ο Ζινγκού ήταν από τους νεότερους αστέρες που έπαιξαν για τη χώρα του στο πρωτάθλημα του Κυπέλλου Αφρικής, παρόλο που αργότερα αποκαλύφθηκε ότι τα αρχεία γέννησής του είχαν παραποιηθεί από τους προπονητές του, μεταξύ των οποίων και ο πατέρας του.

Από την κάλτσα

Στο Παναφρικανικό Πρωτάθλημα Νέων του 2017, η Ζάμπια φιλοξενούσε τη Σενεγάλη στον τελικό. Οι Ζαμπιανοί είχαν ήδη πετύχει δύο γκολ μέχρι το 58ο λεπτό και έδειχναν έτοιμοι να κατακτήσουν το τρόπαιο. Ένας Σενεγαλέζος, όπως καταγράφηκε σε βίντεο που αναρτήθηκε στο YouTube, επικαλέστηκε τις μεγάλες δυνάμεις. Ενώ ο τερματοφύλακας της Ζάμπια έστηνε το τείχος κατά τη διάρκεια ενός φάουλ, ο Σενεγαλέζος παίκτης Ιμπραχίμα Εντιαγιέ, πλησίασε την εστία, έβγαλε κάτι από την κάλτσα του, και το πέταξε στα δίχτυα. Αποδείχθηκε ότι ήταν μια νεκρή νυχτερίδα. Οι Ζαμπιανοί τον είδαν, διαμαρτυρήθηκαν, ο τελικός διακόπηκε για λίγο, συνεχίστηκε και αποδείχθηκε ότι το τζούτζου δεν έπιασε, καθώς η Ζάμπια σήκωσε το Κύπελλο.

Το βουντού παίζει ρόλο και στις μεταγραφές. Ο βρετανοϊρανός ιδιοκτήτης της Έβερτον, Φαρχάντ Μοσίρι, έβαλε κάποτε σκοπό να κρατήσει στην ομάδα τον Ρομέλου Λουκάκου, πριν τον πάρει τελικά η Τσέλσι. «Με τον Ρομέλου σπατάλησα δύο καλοκαίρια προσπαθώντας να τον κρατήσω. Πέρασα τρεις μήνες με τον ατζέντη του, αυτόν, τη μητέρα του και την οικογένειά του και καταφέραμε να τον κρατήσουμε για έναν ακόμη χρόνο. Έπειτα, το επόμενο καλοκαίρι, του προσφέραμε μια καλύτερη συμφωνία από την Τσέλσι. Ό,τι και αν προσέφεραν, την ταιριάξαμε, αλλά απλά δεν ήθελε να μείνει». Σε μια από τις συναντήσεις μας κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων, ο Λουκάκου τηλεφώνησε στη μητέρα του, η οποία του είπε ότι βρισκόταν σε προσκύνημα κάπου στην Αφρική και τον συμβούλεψε να μετακομίσει στην Τσέλσι, ό,τι και να γίνει, επειδή αυτό είχαν ορίσει τα πνεύματα.

Τα παραδείγματα είναι πολλά, κυρίως στο αφρικανικό ποδόσφαιρο ή με πρωταγωνιστές παίκτες από τη δεύτερη μεγαλύτερη ήπειρο του πλανήτη, όπου πολλοί πιστεύουν ότι η Μαγεία επηρεάζει τον «βασιλιά των σπορ».

Εφημερίδα Απογευματινή