Ο Ελληνας που τρέλανε µε µια µπάλα την Τουρκία

Ο αριστερός µέσος από την Πρίγκηπο, µε ύψος µόλις 1,67 µ., που όντως δίδασκε ποδόσφαιρο ενθουσιάζοντας τους οπαδούς της οµάδας της Πόλης, έλεγε µε πικρία: «Ρωµιός εκεί, τουρκόσπορος εδώ»
15:30 - 25 Νοεμβρίου 2025

Ενας επίδοξος ποδοσφαιριστής αψηφά τον αυστηρό πατέρα του για να κυνηγήσει το όνειρό του, αντιµετωπίζοντας προκλήσεις στην οικογένεια, την αγάπη και την ταυτότητά του, όλα στο όνοµα του µεγαλείου», η αναφορά από το Netflix. Ο ποδοσφαιριστής, περί ου ο λόγος, είναι ο Λευτέρης Αντωνιάδης, ο θρυλικός «Λεφτέρ» της ΑΕΚ, το πρόσωπο στην ταινία που φέρει τον τίτλο «Lefter: An Ordinaryüs Story» και έκανε πρεµιέρα στη δηµοφιλή τηλεοπτική συνδροµητική υπηρεσία πριν από περίπου δέκα ηµέρες.

Γεννηµένος το 1924 στην Κωνσταντινούπολη, θρύλος της Φενέρµπαχτσε και της Τουρκίας, στον οποίο οι Τούρκοι κόλλησαν το προσωνύµιο «Κιουτσούκ» (µετ.: µικρός) και κατά κάποιον τρόπο µετέτρεψαν το επώνυµό του σε Κιουτσουκαντωνιάδης. Ο αδελφός του Παναγής, ο οποίος έπαιξε ποδόσφαιρο στην Πέρα Κλουµπ, ήταν αυτός που πάντα τον φώναζε «µικρό», όχι µόνο λόγω του ύψους του, αλλά και λόγω της ηλικίας του.

Νησιώτης ήταν ο Λευτέρης. Από την Πρίγκηπο, Μπουγιουκαντά (Büyükada) στα τουρκικά, το µεγαλύτερο από τα εννέα Πριγκηποννήσια της Προποντίδας, στη Θάλασσα του Μαρµαρά. «Θα έπρεπε να γίνεις καθηγητής», του λέει στην ταινία ο πατέρας του Χριστοφής, ένας Ελληνας ψαράς, που µαζί µε τη σύζυγό του Αργυρώ µεγάλωναν έντεκα παιδιά. Καθηγητής δεν έγινε. Απέκτησε όµως και αυτό το προσωνύµιο. «Ordinaryüs» -εξού και ο τίτλος της ταινίας- στα τουρκικά σηµαίνει καθηγητής -κυριολεκτικά πρόκειται για τίτλο τιµής που αποδίδεται σε κορυφαίους πανεπιστηµιακούς-, «προφέσορας» στην αργκώ. Με ύψος µόλις 1,67 µ., αριστερός µέσος, όντως δίδασκε όχι όµως κάποιο µάθηµα, αλλά ποδόσφαιρο και οι οπαδοί της Φενέρµπαχτσε παραληρούσαν τραγουδώντας «Ver Leftere Yazsin Deftere», δηλαδή «∆ώσε στον Λευτέρη να γράψει στο τεφτέρι». Και το τεφτέρι όντως έγραφε.

Σκόραρε κόντρα στην Εθνική µας

Κάποτε σκόραρε και κόντρα στην Ελλάδα και στην ταινία µονολογεί: «Ρωµιός στην Τουρκία, τουρκόσπορος εδώ». Ο θρύλος πάντως λέει ότι αυτό που είπε ήταν «ξέρω ότι θα µε θάψουν, όταν πεθάνω, µε ερυθρά ηµισέληνο, αλλά η καρδιά µου είναι γαλάζια µε σταυρό». Το µατς αυτό είχε γίνει στις 23 Απριλίου 1948, στη Λεωφόρο, και µεταξύ των θεατών ήταν ο Νικόλαος Πλαστήρας και ο Σοφοκλής Βενιζέλος, πρωθυπουργοί της Ελλάδας σε διαφορετικές ηµεροµηνίες. Σε αυτό το µατς κάποιοι πέταξαν πορτοκάλια στον Λεφτέρ, ο οποίος, σύµφωνα µε µαρτυρίες της εποχής, πήρε ένα, το καθάρισε και το έφαγε.

«Το όνειρό µου είναι να παίζω για τη Φενέρµπαχτσε», λέει σε κάποιο άλλο σηµείο της ταινίας, έχοντας ξεκινήσει από την Ταξίµσπορ. Ενα όνειρο που έκανε πραγµατικότητα και µάλιστα µε το παραπάνω. Το όνοµά του συµπεριλήφθηκε στον ύµνο της «Φενέρ», έπαιξε σε 615 αγώνες της και πέτυχε 423 γκολ. Επίσης, πέτυχε 20 γκολ µε την Εθνική Τουρκίας σε 46 αγώνες. Αγωνίστηκε στη Φιορεντίνα -ο πρώτος Τούρκος επαγγελµατίας ποδοσφαιριστής που αγωνίστηκε εκτός συνόρων- και στη Νις και το 1964 ήρθε στην Ελλάδα για λογαριασµό της ΑΕΚ. Ηταν ήδη 39 ετών, έπαιξε σε µόλις πέντε µατς, πέτυχε δύο γκολ, τραυµατίστηκε σε ένα µατς µε τον Ηρακλή και τερµάτισε την καριέρα του.

Εγινε προπονητής και µάλιστα ξεκίνησε τη δεύτερη καριέρα του στο ποδόσφαιρο από το Αιγάλεω. Γύρισε στην Τουρκία και εργάστηκε στις Ορντουσπόρ, Μερσίν Ιντµάν Γιουρντού, Μπόλουσπορ, Σίβασπορ, αλλά και τη Σούπερσπορ Γιουνάιτεντ στη Νότια Αφρική. Τελευταία οµάδα που προπόνησε ήταν η Σαµσουνσπόρ. Ως προπονητής δεν πέτυχε όσα κατάφερε ως παίκτης.

Στην ιστορία έµεινε το κατόρθωµά του κόντρα στην Ουγγαρία του Φέρεντς Πούσκας, την κορυφαία εκείνη την εποχή οµάδα στον κόσµο. Αφού το 1954 ήταν ο αρχηγός της Εθνικής Τουρκίας στο Μουντιάλ της Ελβετίας, δύο χρόνια αργότερα οδήγησε την οµάδα στη νίκη µε 3-1 επί της θρυλικής Ουγγαρίας και µάλιστα πέτυχε δύο γκολ.

Στην Τουρκία λατρεύτηκε όσο λίγοι. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο πάµπλουτος Τούρκος επιχειρηµατίας Χατζή Μπεκίρ, ο άνθρωπος που έφτιαχνε τα λουκούµια-σύµβολο της Πόλης -υπάρχει ακόµα και ζωγραφικός πίνακας του Μαλτέζου καλλιτέχνη Αµεντέο Πρετσιόζι στο Μουσείο του Λούβρου, που απεικονίζει τον Χατζή Μπεκίρ στο µαγαζί του-, έδινε έξτρα πριµ από την τσέπη του στον Κιουτσουκαντωνιάδη για κάθε γκολ του.

Ο µεγάλος του καηµός είχε σχέση µε τα Σεπτεµβριανά και τη «Νύχτα των Κρυστάλλων» του Ελληνισµού της Πόλης. Τότε που οι Ελληνες της Κωνσταντινούπολης είδαν το βιος τους να καταστρέφεται από χιλιάδες Τούρκους.

Οι «γκιαούρηδες»

Ο Λευτέρης κρύφτηκε µε τη σύζυγό του Σταυριανή Μπεκιάρη και τα δύο από τα τρία παιδιά, που απέκτησαν, στο κελάρι του σπιτιού. Οι εξαγριωµένοι Τούρκοι ετοιµάστηκαν να κάψουν το σπίτι, όµως κάποιοι τους πρόλαβαν και το κακό δεν έγινε. Το τουρκικό «ανάθεµα στους γκιαούρηδες» τον πονούσε έως τον θάνατό του.

Εζησε τα τελευταία χρόνια της ζωής του στην Πρίγκηπο, όπου υπάρχει δρόµος ο οποίος φέρει το όνοµά του. Πρόκειται για τον δρόµο µπροστά από την πατρική οικία του. Εκεί έζησε για πολλά χρόνια µε τη σύζυγό του Σταυριανή Μπεκιάρη, µε την οποία απέκτησε τρία παιδιά. Είναι ο πρώτος ποδοσφαιριστής στην Τουρκία που τιµήθηκε µε το Χρυσό Μετάλλιο της Οµοσπονδίας. ∆ρόµος µε το όνοµά του υπάρχει και στην Κωνσταντινούπολη. Το προπονητικό κέντρο της Φενέρµπαχτσε φέρει το όνοµά του. Στις 3 Μαΐου του 2009 έγιναν τα αποκαλυπτήρια του αγάλµατός του σε πλατεία της συνοικίας Καντίκιοϊ -Χαλκηδόνα- της Κωνσταντινούπολης. Ο θρυλικός «Λεφτέρ» πέθανε στις 13 Ιανουαρίου 2012 σε ηλικία 86 ετών σε νοσοκοµείο της Κωνσταντινούπολης.

Η σκηνοθεσία της ταινίας είναι του Τζαν Ιλκάι και το σενάριο της Αϊσέ Ιλκέρ Τουρκούτ. Τον Λευτέρη υποδύεται ο Ερντέµ Καϊναρτζά. Συµπρωταγωνιστούν οι Ασλιχάν Μαλµπόρα και Ντενίζ Ισίν, ενώ παίζουν και οι Χαλίτ Εργκέντς Ασλιχάν Γκιουρµπίζ.

Εφημερίδα Απογευματινή