Το Μαρόκο διοργανώνει αυτές τις ημέρες το Κύπελλο Εθνών Αφρικής και παράλληλα προετοιμάζεται για το Παγκόσμιο Κύπελλο του 2030, προφανώς μια πολύ μεγαλύτερη διοργάνωση με πολύ περισσότερες δυσκολίες. Προετοιμάζεται εν μέσω προβλημάτων, χωρίς γιατρούς, με λίγα νοσοκομεία, πολλούς άνεργους και πολλά αδέσποτα σκυλιά. Αυτά που η θανάτωσή τους με απίστευτα βάναυσους τρόπους έχει προκαλέσει ήδη αντιδράσεις στις τάξεις των απανταχού φιλόζωων.
Το Μαρόκο επιλέχθηκε να συνδιοργανώσει το Παγκόσμιο Κύπελλο του 2030 μαζί με την Πορτογαλία και την Ισπανία. Σε αυτήν τη διοργάνωση θα συμπληρωθούν 100 χρόνια από το πρώτο Παγκόσμιο Κύπελλο, που πραγματοποιήθηκε στην Ουρουγουάη το 1930. Η Αργεντινή, η Παραγουάη και η Ουρουγουάη θα τιμήσουν την 100ή επέτειο του Παγκοσμίου Κυπέλλου. Το πρώτο παιχνίδι, παράλληλα με έναν ειδικό εορτασμό της εκατονταετηρίδας, θα διεξαχθεί στο Εστάδιο Σεντενάριο στο Μοντεβιδέο της Ουρουγουάης. Ο δεύτερος και ο τρίτος αγώνας θα διεξαχθούν σε Αργεντινή και Παραγουάη, αντίστοιχα.
Η σχετική ανακοίνωση για την ανάθεση στο Μαρόκο πυροδότησε πανηγυρισμούς ύστερα από πέντε αποτυχημένες υποψηφιότητες από το 1994 και μετά την ιστορική πορεία της εθνικής ομάδας έως τα ημιτελικά το 2022, την πρώτη έως αυτό το επίπεδο από αφρικανική ομάδα. Οι αξιωματούχοι βλέπουν το τουρνουά, παράλληλα με το Κύπελλο Εθνών Αφρικής που είναι σε εξέλιξη, ως μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για να αναδειχθεί ο πολιτισμός του Μαρόκου, η φιλοξενία και οι φιλοδοξίες για ανάπτυξη.
Το στάδιο
Τα σχέδια των Μαροκινών περιλαμβάνουν εννέα νέα ή ανακαινισμένα στάδια, με κορυφαίο το στάδιο «Hassan II» που θα κατασκευαστεί στο Μπενσλιμάν, μια περιοχή στα ανατολικά της Καζαμπλάνκα στο Μαρόκο. Το κόστος για την κατασκευή του αναμένεται να ξεπεράσει τα 500.000.000 δολάρια (425.000.000 ευρώ) και αναμένεται να είναι το μεγαλύτερο στον κόσμο, με 115.000 θέσεις, καθώς και πολυτελή ξενοδοχεία γύρω από αυτό, ενώ για την προσέγγιση στην περιοχή θα γίνουν αναβαθμίσεις σιδηροδρομικών γραμμών και νέες υποδομές μεταφορών.
Ωστόσο, οι μέχρι τώρα προετοιμασίες έχουν εκτοπίσει τους κατοίκους των παράκτιων περιοχών με χαμηλό εισόδημα και τους πλανόδιους πωλητές, έχουν εγείρει ανησυχίες για τη χρηματοδότηση και έχουν ωθήσει το Μαρόκο να εκδώσει κρατικά ομόλογα ύψους 2 δισ. ευρώ, την πρώτη τέτοια έκδοση σε πέντε χρόνια, με αναμενόμενο υψηλό κόστος.
Πάντως, το Μαρόκο αντιμετωπίζει πολύ πιο σημαντικά προβλήματα. Τα συστήματα υγείας και εκπαίδευσης υστερούν. Η χώρα έχει μόλις 0,73 γιατρούς ανά 1.000 κατοίκους. Καμία σχέση με τον παγκόσμιο μέσο όρο με 1,71 γιατρούς ανά 1.000 κατοίκους, πολύ περισσότερο με τους 4,12 γιατρούς ανά 1.000 κατοίκους στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η ανεργία ανέρχεται στο 13%, είναι σχεδόν τρεις φορές υψηλότερη μεταξύ των νέων, και μια πρόσφατη έρευνα αποκάλυψε ότι το 1/3 των Μαροκινών θέλει να εγκαταλείψει τη χώρα για οικονομικούς λόγους.
Δεν είναι λίγοι αυτοί που υποστηρίζουν ότι τα λαμπερά στάδια και οι πολυτελείς κατασκευές δεν έχουν σκοπό να προσελκύσουν επενδυτές, αλλά να κρύψουν την εκτεταμένη φτώχεια, το έντονο στεγαστικό πρόβλημα και γενικά τα σοβαρά κοινωνικά προβλήματα. Τα θύματα του σεισμού του 2023 κοντά στο Μαρακές εξακολουθούν να ζουν σε σκηνές δύο χρόνια αργότερα, περιμένοντας τις αποζημιώσεις, ενώ ενδεικτικό της ακρίβειας στη χώρα είναι ότι κοντά στο θέρετρο Four Seasons ένα κουτάκι Coca-Cola κοστίζει 8,60 ευρώ. Κάποιοι ελπίζουν ότι το Παγκόσμιο Κύπελλο θα φέρει οικονομική άνθηση, άλλοι φοβούνται ότι θα συμβεί το αντίθετο και κανείς δεν ξέρει πώς το Μαρόκο θα αξιοποιήσει μετά το Μουντιάλ τις νέες υποδομές του, συμπεριλαμβανομένου του σταδίου των 115.000 θέσεων.
Αντιδράσεις
Περισσότερο από το 50% του πληθυσμού του Μαρόκου είναι κάτω των 35 ετών και η οργή ήταν αναπόφευκτη, λόγω της ανισότητας και της διαφθοράς, καθώς και των μεγάλων επενδύσεων στο ποδόσφαιρο ενώ οι βασικές ανάγκες των πολιτών παραμελήθηκαν. Τον περασμένο Σεπτέμβριο, μετά τον θάνατο οκτώ γυναικών κατά τη διάρκεια του τοκετού σε ένα μόνο νοσοκομείο στο Αγκαντίρ, πλήθη βγήκαν στους δρόμους κρατώντας πλακάτ που έγραφαν: «Θέλουμε νοσοκομεία, όχι γήπεδα ποδοσφαίρου». Τρία άτομα σκοτώθηκαν από τις δυνάμεις ασφαλείας και εκατοντάδες συνελήφθησαν. Οι διαδηλωτές ονόμασαν το κίνημα «Γενιά Ζ 212», μια αναφορά στον τηλεφωνικό κωδικό της χώρας του Μαρόκου.
Το πρόβλημα και η διεθνής κριτική
Στις 14 του περασμένου Οκτωβρίου, το Μαρόκο νίκησε τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό με 1-0 στα προκριματικά του Παγκοσμίου Κυπέλλου και η προσοχή του κοινού στράφηκε ξανά στο ποδόσφαιρο. Οι αντιδράσεις για άλλα θέματα κόπασαν και οι Αρχές έστρεψαν την κοινή γνώμη σε ένα ζήτημα που θεωρείται καθημερινό στο Μαρόκο. Ο λόγος για την αντιμετώπιση των αδέσποτων σκύλων. Οι μαροκινές Αρχές επιδιώκουν να αμβλύνουν την αυξανόμενη διεθνή κριτική για τον τρόπο που στη χώρα χειρίζονται το συγκεκριμένο θέμα. Το κράτος υποστηρίζει ότι τα αδέσποτα σκυλιά αποτελούν κίνδυνο για τη δημόσια υγεία επειδή τα περισσότερα είναι φορείς λύσσας. Οι αξιωματούχοι λένε ότι περίπου 100.000 άνθρωποι δαγκώθηκαν από σκύλους στο Μαρόκο πέρυσι, το 40% των οποίων ήταν παιδιά κάτω των 15 ετών. Αλλά αυτά τα στοιχεία μάλλον δεν δικαιολογούν τις σκηνές που έχουν καταγραφεί, με ανθρώπους να βγαίνουν έξω τη νύχτα με όπλα για να πυροβολήσουν σκύλους. Μερικά σκυλιά έχουν σκοτωθεί από δηλητηρίαση με στρυχνίνη, μια ουσία που έχει απαγορευτεί σε πολλές χώρες λόγω των ακραίων δεινών που προκαλεί. Η ευθύνη για την αντιμετώπιση των αδέσποτων σκύλων δεν ανήκει στην κεντρική κυβέρνηση, ούτε στον βασιλιά της χώρας Μοχάμεντ ΣΤ΄, αλλά στις Αρχές κάθε πόλης μεμονωμένα με καθεμία από αυτές να χρησιμοποιεί τις δικές της μεθόδους. Σε μια πόλη προσφέρεται χρηματική αμοιβή σε όποιον αποδείξει ότι έχει απομακρύνει σκύλους από τους δρόμους. Όταν εμπλέκονται παιδιά, η αμοιβή μερικές φορές είναι ένα δωρεάν γεύμα.
Δηλητηριάζουν, πυροβολούν και καίνε σκυλιά-κανίβαλους
Καθώς το Μαρόκο προετοιμάζεται να φιλοξενήσει το Παγκόσμιο Κύπελλο του 2030, ο ξεκάθαρος πλέον στόχος είναι να απαλλαγεί πλήρως από τα αδέσποτα σκυλιά και άλλα ζώα του δρόμου. Τα κατοικίδια είναι σπάνια στο Μαρόκο. Σύμφωνα με τις επικρατούσες θρησκευτικές αντιλήψεις, τα σκυλιά συχνά θεωρούνται βρόμικα από τη φύση τους και αποτελούν πραγματική απειλή. Δεν υπάρχουν καταφύγια ζώων και οι κτηνίατροι είναι ελάχιστοι. Η φιλοξενία του Κυπέλλου Εθνών Αφρικής χρησίμευσε ως πρόβα για την απομάκρυνση των σκύλων από τους δρόμους της πόλης. Τους τελευταίους μήνες, χιλιάδες σκυλιά έχουν θανατωθεί σε όλη τη χώρα με τρόπους που οι ομάδες για τα δικαιώματα των ζώων περιγράφουν ως βάναυσους και ανησυχητικούς.
Χωρίς φαγητό
Εκατοντάδες σκυλιά έχουν πυροβοληθεί, δηλητηριαστεί ή καεί ζωντανά. Στις πιο ακραίες περιπτώσεις, αγέλες σκύλων μεταφέρθηκαν σε περιφραγμένους χώρους, έμειναν χωρίς φαγητό και πέθαναν αφού στράφηκαν το ένα εναντίον του άλλου, έγιναν δηλαδή σκυλιά-κανίβαλοι. Οι δολοφονίες στοχεύουν στον «εξωραϊσμό» των μαροκινών πόλεων για το Κύπελλο Εθνών Αφρικής με απώτερο στόχο το Παγκόσμιο Κύπελλο του 2030. Διεθνείς οργανώσεις για τα δικαιώματα των ζώων εκτιμούν ότι έως και 1.000.000 από τα περίπου 3.000.000 αδέσποτα σκυλιά του Μαρόκου θα θανατωθούν μέχρι την έναρξη του Μουντιάλ. Οι Αρχές προχωρούν σε μια ουσιαστικά χειρότερη πρόβλεψη, λέγοντας ότι το 99% των αδέσποτων σκύλων θα εξαλειφθεί. Η κυβέρνηση του Μαρόκου αρνείται τις κατηγορίες, επιμένοντας ότι εφαρμόζει το πρόγραμμα TNVR (παγίδευση, στείρωση, εμβολιασμός, επανατοποθέτηση), το οποίο υποστηρίζεται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας ως η μόνη αποτελεσματική και ανθρωπιστική μέθοδος διαχείρισης του πληθυσμού των αδέσποτων.
Ομάδες για την ευημερία των ζώων έχουν καλέσει τη FIFA και τους μεγάλους χορηγούς να παρέμβουν και να απειλήσουν με κυρώσεις εάν συνεχιστούν οι μαζικές δολοφονίες. Η FIFA έχει δηλώσει ότι το Μαρόκο έχει δεσμευτεί να διασφαλίσει την ευημερία των ζώων στο πλαίσιο της υποψηφιότητάς του για το Παγκόσμιο Κύπελλο, αλλά από τότε που η κλίμακα των δολοφονιών σκύλων έγινε σαφής τους τελευταίους μήνες, ο οργανισμός δεν έχει εκδώσει δημόσια καταδίκη. Οι επικριτές λένε ότι τα εμπορικά συμφέροντα μπορούν να εξηγήσουν τη σιωπή, με τους χορηγούς να διστάζουν να εμπλακούν. Ακόμα κι αν το έκαναν, πολλοί αμφιβάλλουν ότι θα άλλαζε τη μοίρα των ζώων.
Ο βασιλιάς του Μαρόκου, Μοχάμεντ ΣΤ΄, είναι ο τελικός κριτής για τέτοια θέματα. Όταν στο παρελθόν επέλεξε να παρέμβει, ενέπλεξε υπουργούς, υποσχέθηκε μεταρρυθμίσεις και επέμεινε ότι οι προετοιμασίες για το τουρνουά δεν θα γίνονταν εις βάρος των επενδύσεων σε υποδομές. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να τερματιστούν οι διαμαρτυρίες του κόσμου τον Οκτώβριο. Ένα βασιλικό διάταγμα που εκδόθηκε το 2019 απαγορεύει τη θανάτωση αδέσποτων σκύλων, αλλά σε μεγάλο βαθμό δεν εφαρμόζεται. Οι υποστηρικτές των δικαιωμάτων των ζώων θεωρούν ότι ο βασιλιάς πρέπει να παρέμβει ξανά, προκειμένου να σωθούν περισσότερα σκυλιά. Στο διαδίκτυο κυκλοφορούν βίντεο που δείχνουν πτώματα σκύλων τα οποία στοιβάζονται κοντά σε περιοχές που έχουν επιλεγεί για τις νέες αθλητικές εγκαταστάσεις.
Δημόσιο θέαμα
Οι βάναυσες δολοφονίες που διαπράττονται στο όνομα του ποδοσφαίρου λαμβάνουν χώρα δημόσια, σε πλήρη θέα των περαστικών, συμπεριλαμβανομένων παιδιών. Οι υπηρεσίες εκπαίδευσης και πρόνοιας του Μαρόκου, μαζί με διεθνείς ομάδες για τα δικαιώματα των ζώων, έχουν αναφέρει αρκετές περιπτώσεις κακοποίησης, συμπεριλαμβανομένων τριών περιστατικών στα οποία παιδιά έκοψαν τα πόδια σκύλων.
«Κάθε μέρα στον δρόμο μου για το σχολείο υπάρχουν λακκούβες αίματος κατά μήκος του δρόμου», δήλωσε ένας Μαροκινός μαθητής στο CNN τον Ιούνιο. «Τον τελευταίο χρόνο έχει γίνει άθλημα. Οι άνθρωποι κυνηγούν και πυροβολούν συστηματικά σκύλους σε μεγάλους αριθμούς, όπως ακριβώς κυνηγοί πυροβολούν πάπιες». Η οργάνωση FairSquare προειδοποιεί για σοβαρό ψυχικό τραύμα σε παιδιά που γίνονται μάρτυρες αυτών των ενεργειών, αναφέροντας «αξιόπιστα στοιχεία» για μαρτυρίες παιδιών που είδαν νεκρά ή πυροβολημένα ζώα στις γειτονιές τους.
Εφημερίδα Απογευματινή
