Η Παλαιόχωρα είναι µια παραθαλάσσια κωµόπολη 2.000 κατοίκων στο νοτιοδυτικό µέρος του Νοµού Χανίων. ∆ηµοφιλής προορισµός την καλοκαιρινή σεζόν, κατακλύζεται τόσο από ξένους τουρίστες όσο και από παραθεριστές από την Κρήτη, την Αθήνα, ακόµα και τη Θεσσαλονίκη. Οι παραλίες της είναι ονοµαστές, απλώνονται σε µήκος αρκετών χιλιοµέτρων. Η ειδυλλιακή περιγραφή θα σταµατούσε εδώ, αν η Παλαιόχωρα δεν δεχόταν -ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια- µια χωρίς προηγούµενο «εισβολή» επισκεπτών, οι περισσότεροι από τους οποίους εφορµούν µε τα αυτοκίνητά τους στους στενούς δρόµους ενός οικισµού, που οικοδοµήθηκε στα χνάρια άλλων εποχών. ∆ρόµοι στενοί, χωρίς πεζοδρόµια, µε ξενοδοχεία µικρά ή και µεγαλύτερα, µε δεκάδες ταβέρνες και µπαρ, αλλά και επαγγελµατίες που εξυπηρετούν τους συµπολίτες τους χειµώνα καλοκαίρι.
Τους µήνες Ιούλιο και Αύγουστο, το αδιαχώρητο. Ο πληθυσµός δεκαπλασιάζεται. Μέχρι πέρσι υπήρχε ένα µέτρο µερικής απαγόρευσης της κυκλοφορίας των αυτοκινήτων -από τις 7 µ.µ. µέχρι τα µεσάνυχτα και κάτι- στις βασικές οδικές αρτηρίες, που είναι όλες κι όλες δύο. Το πρόβληµα όµως
κάθε άλλο παρά αµβλύνθηκε. Εδώ και λίγες µέρες η δηµοτική αρχή έβαλε σε εφαρµογή δοκιµαστικά ένα προχωρηµένο µέτρο: απαγόρευσε την κυκλοφορία των οχηµάτων στο µεγαλύτερο µέρος της κωµόπολης όλο το 24ωρο.
Είναι όµως η µετατροπή της σε έναν µεγάλο πεζόδροµο η µόνη λύση; Κάποιοι -κυρίως οι ιδιοκτήτες µπαρ, εστιατορίων και καταστηµάτων ένδυσης και κοσµηµάτωνυποδέχθηκαν µε ανακούφιση την απόφαση αυτή. Οµως τι γίνεται µε τους επαγγελµατίες -τα καταστήµατα ηλεκτρικών ειδών,
υδραυλικών, σουπερµάρκετ κ.ά.- που διατηρούν τα µαγαζιά τους στο κέντρο της Παλαιόχωρας εδώ και πολλά χρόνια; Ξαφνικά βρέθηκαν αποκλεισµένοι, αφού στην ουσία δεν µπορούν να µεταφέρουν εµπορεύµατα και να εξυπηρετήσουν πελάτες όλο το 24ωρο.
Το αποτέλεσµα; Η απόφαση της δηµοτικής αρχής προκάλεσε αντιπαραθέσεις µεταξύ κατοίκων και ιδιοκτητών καταστηµάτων και ξενοδοχείων, αφού άλλοι εξυπηρετούνται µε την ολοκληρωτική απαγόρευση των οχηµάτων και άλλοι δεν µπορούν να κάνουν τη δουλειά τους, έστω σε ώρες χαµηλής έντασης. ∆εν είναι το µοναδικό πρόβληµα. Τους καλοκαιρινούς µήνες οι περισσότεροι επισκέπτες έρχονται µε δικά τους αυτοκίνητα ή ενοικιαζόµενα.
Ο δήµος επέλεξε τον διευρυµένο αποκλεισµό, χωρίς να προνοήσει πού θα παρκάρουν τα οχήµατα όταν φτάνουν στην πόλη, καθώς αυτή είναι χτισµένη σε µια χερσόνησο, που θέτει ασφυκτικούς περιορισµούς. Ολα αυτά συνηγορούν στην ανάγκη αναθεώρησης του νέου ρυθµιστικού σχεδίου για
µια πιο ολοκληρωµένη µελέτη και πιο ορθολογική διαχείριση της επιβεβληµένης, κατά γενική οµολογία, αποτροπής του κυκλοφοριακού εµφράγµατος σε ώρες αιχµής.
Η αναλυτική αναφορά στο πρόβληµα της Παλαιόχωρας, είναι γιατί κατά τη γνώµη µου σε πολλά παραθεριστικά κέντρα στην υπόλοιπη Κρήτη, στα νησιά, στην Πελοπόννησο και αλλού εκδηλώνονται µε οξύτητα πλέον τα προβλήµατα που «παράγει» ο υπερτουρισµός. Ο κορεσµός των υποδοµών
και οι αντοχές των κατοίκων σε πολλές περιπτώσεις µοιάζουν να εξαντλούνται. Ο κίνδυνος να υπάρξουν εκρήξεις, όσο δεν υπάρχουν επαρκείς σχεδιασµοί για τη διαχείριση του προβλήµατος, είναι µεγάλος. ∆εν συζητάµε βέβαια για το έµφραγµα που εκδηλώνεται ήδη από τώρα στο κέντρο της πρωτεύουσας, µε µια συσσώρευση προβληµάτων που, αν δεν αντιµετωπιστούν έγκαιρα, θα προκαλέσουν αντιδράσεις.
Το φαινόµενο δεν είναι ελληνικό. Την περασµένη Κυριακή έγιναν ογκώδεις διαδηλώσεις διαµαρτυρίας κατά του υπερτουρισµού στα Κανάρια Νησιά. Στη Βαρκελώνη και τη Μαδρίτη το κίνηµα αυτό διευρύνεται. Χιλιάδες άδειες Airbnb ανακαλούνται στην Ισπανία, καθώς το κύµα διαµαρτυρίας για
περιορισµό των διαθέσιµων κατοικιών για ενοικίαση -µε αποτέλεσµα να αυξάνονται υπέρµετρα τα ενοίκια- διογκώνεται. Το πρόβληµα δεν αφορά τους «άλλους». Μια µατιά στη µεγάλη εικόνα µπορεί να δώσει το µέγεθος του προβλήµατος που υποβόσκει και για εµάς. Η Ισπανία, χώρα µε πληθυσµό 50
εκατοµµυρίων, υποδέχθηκε πέρσι 90 εκατοµµύρια τουρίστες. Για σύγκριση, την Ελλάδα των 10 εκατοµµυρίων κατοίκων την επισκέφθηκαν το 2024 πάνω από 40 εκατοµµύρια επισκέπτες, αριθµός-ρεκόρ που αναµένεται να ξεπεραστεί φέτος!
Χωρίς αµφιβολία, η «βαριά βιοµηχανία» της χώρας θα στηρίξει και φέτος σθεναρά το ΑΕΠ και βέβαια δεν αµφισβητείται η καθοριστική συνεισφορά σε οικονοµία, απασχόληση και εισόδηµα όλων όσοι εµπλέκονται επαγγελµατικά στην τουριστική περίοδο. Οµως, τα καµπανάκια χτυπούν. Σε
έρευνα της aboutpeople, τον Ιούλιο 2024, το 30,5% εκτιµούν ότι η Ελλάδα ήδη πάσχει από υπερτουρισµό και το 45,6% ότι πρέπει να παρθούν µέτρα για να αποτρέψουµε τα χειρότερα. Κι ακόµη, οι 6 στους 10 συµφωνούν µε τις εκδηλώσεις διαµαρτυρίας σε άλλες ευρωπαϊκές πόλεις που υποφέρουν…
Η Παλαιόχωρα βιώνει µια απορύθµιση σοβαρή για την κωµόπολη. Η διάθεση για λύση υπάρχει από τη δηµοτική αρχή, όµως το πρόβληµα είναι πώς θα συνυπάρξουν αντικρουόµενα συµφέροντα, πώς η όποια λύση θα είναι βιώσιµη. Πολλά απρόοπτα µπορεί να συµβούν εξαιτίας του υπερτουρισµού σε µια τοπική µικρή κοινωνία, εφόσον για τη διαχείριση του προβλήµατος δεν ληφθούν έγκαιρα και µελετηµένα µέτρα. Και τέτοια «σηµεία τριβής» υπάρχουν πολλά στην επικράτεια.
Κυριακάτικη Απογευματινή
