Η παραγωγή κοκαΐνης, οι κατασχέσεις και η χρήση της ναρκωτικής ουσίας κατέγραψαν νέα ρεκόρ το 2023, με το οργανωμένο έγκλημα να ενισχύεται σημαντικά από τις παγκόσμιες κρίσεις. Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση του Γραφείου του ΟΗΕ κατά των Ναρκωτικών και του Εγκλήματος (UNODC), η κοκαΐνη αποτελεί πλέον την ταχύτερα αναπτυσσόμενη αγορά παράνομων ναρκωτικών ουσιών παγκοσμίως.
Εκρηκτική αύξηση στην παραγωγή κοκαΐνης το 2023
Η παραγωγή κοκαΐνης εκτοξεύτηκε σε νέα υψηλά επίπεδα το 2023, καταγράφοντας αύξηση σχεδόν 34% σε ένα έτος. Η δραματική αυτή αύξηση οφείλεται κυρίως στην επέκταση των παράνομων καλλιεργειών κοκαΐνης στην Κολομβία, όπως επισημαίνει το UNODC που έχει την έδρα του στη Βιέννη.
Παράλληλα, οι κατασχέσεις κοκαΐνης αυξήθηκαν κατά 68% την περίοδο 2019-2023, ενώ ο αριθμός των χρηστών παγκοσμίως ανήλθε από 17 σε 25 εκατομμύρια μέσα σε μόλις 10 χρόνια. Αυτά τα στοιχεία αποκαλύπτουν έναν φαύλο κύκλο αύξησης της κατανάλωσης και της παραγωγής.
Επέκταση σε νέες αγορές και αύξηση της βίας
Οι λαθρέμποροι κοκαΐνης διείσδυσαν επιτυχώς σε νέες αγορές στην Ασία και την Αφρική, διευρύνοντας το δίκτυό τους. Η βία που παραδοσιακά περιοριζόταν στη Λατινική Αμερική έχει πλέον επεκταθεί στη Δυτική Ευρώπη, δημιουργώντας νέες προκλήσεις για τις αρχές.
Σύμφωνα με την έκθεση του UNODC, το εμπόριο κοκαΐνης αποφέρει εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως. Η κοκαΐνη έχει γίνει ιδιαίτερα δημοφιλής στους πιο εύπορους κύκλους της κοινωνίας, όπως σημειώνει η Άνγκελα Με, επικεφαλής ερευνήτρια του UNODC.
Κύριες αγορές και γεωγραφική κατανομή
Οι μεγαλύτερες αγορές κοκαΐνης παραμένουν:
• Η Βόρεια Αμερική
• Η Δυτική και Κεντρική Ευρώπη
• Η Νότια Αμερική
Αυτή η κατανομή βασίζεται στον αριθμό των ανθρώπων που έκαναν χρήση ναρκωτικών το προηγούμενο έτος και στα στοιχεία από την ανάλυση των λυμάτων.
Άλλες συνθετικές ουσίες σε επίπεδα ρεκόρ
Εκτός από την κοκαΐνη, σε επίπεδα ρεκόρ ανήλθαν και οι κατασχέσεις διεγερτικών ουσιών τύπου αμφεταμίνης, αντιπροσωπεύοντας σχεδόν τις μισές από όλες τις κατασχέσεις συνθετικών ναρκωτικών. Ακολουθούν οι κατασχέσεις οπιοειδών, συμπεριλαμβανομένης της φαιντανύλης.
h2: Η περίπτωση του captagon και η κατάσταση στη Συρία
Η πτώση του Μπασάρ αλ Άσαντ στη Συρία τον Δεκέμβριο δημιούργησε αβεβαιότητα γύρω από το μέλλον του λαθρεμπορίου captagon. Η εξουσία του Άσαντ είχε μετατρέψει τη χώρα σε “ναρκο-κράτος”, γνωστό για την παραγωγή αυτών των χαπιών αμφεταμίνης.
Οι νέες αρχές στη Συρία αποκάλυψαν σημαντικά αποθέματα captagon σε αποθήκες και πρώην στρατιωτικές εγκαταστάσεις, κατασχέοντας όλες τις μονάδες παραγωγής. Ωστόσο, το UNODC υπογραμμίζει ότι η προμήθεια captagon δεν φαίνεται να διαταράχθηκε, καθώς συνεχίζει να ρέει προς χώρες της αραβικής χερσονήσου.
Παγκόσμια στατιστικά χρήσης ναρκωτικών
Το 2023, το 6% του παγκόσμιου πληθυσμού ηλικίας 15 έως 64 ετών είχε κάνει χρήση ναρκωτικών, έναντι ποσοστού 5,2% το 2013. Η κάνναβη παραμένει η ουσία με τη μεγαλύτερη χρήση παγκοσμίως, σύμφωνα με τα συμπεράσματα της έκθεσης του UNODC.
Η νέα εποχή παγκόσμιας αστάθειας ενίσχυσε τη δύναμη του οργανωμένου εγκλήματος και ώθησε τη χρήση ναρκωτικών σε νέα ιστορικά υψηλά επίπεδα, δημιουργώντας πρωτοφανείς προκλήσεις για τις διεθνείς αρχές.
