Την πρότασή της για τον νέο πολυετή προϋπολογισμό της ΕΕ, της περιόδου 2028-2034, παρουσίασε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν χθες στις Βρυξέλλες. Προηγήθηκε ένα 48ωρο ακατάπαυστων διαβουλεύσεων σε τεχνικό επίπεδο, προτού το προσχέδιο εγκριθεί από το Κολέγιο των Επιτρόπων, χθες το μεσημέρι, και παρουσιαστεί στους εκπροσώπους των 27 κυβερνήσεων. Ξεκινά έτσι μια διαδικασία διαβούλευσης με τα κράτη-μέλη και το Ευρωκοινοβούλιο που αναμένεται να κορυφωθεί το καλοκαίρι του 2027.
Χρέος
Το συνολικό ύψος του προϋπολογισμού φτάνει τα 2 τρισ. ευρώ, εφόσον συμπεριληφθούν οι αποπληρωμές χρέους που συσσωρεύτηκε την περίοδο της πανδημίας. Ποσό που αντιστοιχεί στο 1,26% του ΑΕΠ της ΕΕ. Εξαιρώντας τις πληρωμές τοκοχρεολυσίων, οι δαπάνες του προϋπολογισμού ανέρχονται σε 1,816 τρισ. ευρώ ή 1,15% του ΑΕΠ, από 1,2 τρισ. ευρώ ή 1,1% του ΑΕΠ κατά την τρέχουσα προγραμματική περίοδο. Παράλληλα, το νέο σχέδιο περιλαμβάνει τη δέσμευση 100 δισ. ευρώ για την Ουκρανία, διπλασιάζοντας το μέσο για τη «Διευκόλυνση για την Ουκρανία», προκειμένου να υποστηριχθούν η ανάκαμψη και η πορεία της χώρας προς την ένταξη στην ΕΕ. Επίσης, η Επιτροπή τριπλασιάζει τις επενδύσεις στη μετανάστευση και τη διαχείριση των συνόρων. «Τα σύνορα της Ευρώπης αποτελούν κοινή ευθύνη», τόνισε η πρόεδρος της Επιτροπής.
Σύμφωνα με την πρόταση που παρουσίασε ο επίτροπος Προϋπολογισμού, Πιοτρ Σεραφίν, για τα «Εθνικά και Περιφερειακά Σχέδια» θα διατεθεί κάτι λιγότερο από το ήμισυ του συνολικού προϋπολογισμού. Σε αυτά, πέραν της Περιφερειακής Πολιτικής και της Πολιτικής Συνοχής, θα περιληφθεί για πρώτη φορά και η Κοινή Αγροτική Πολιτική. Οι πολιτικές αυτές απορροφούν μέχρι σήμερα τα δύο τρίτα του προϋπολογισμού, οπότε η πρόταση συνεπάγεται σημαντικές περικοπές. Ειδικά οι επιδοτήσεις των αγροτών και οι πληρωμές στα Ταμεία Συνοχής αναμένεται να μειωθούν αισθητά. Ίσως γι’ αυτό η Κομισιόν εισηγείται σημαντικό μέρος των αρμοδιοτήτων να επιστρέψει σε εθνικό επίπεδο, ώστε να στραφούν εκεί οι αντιδράσεις.
Οι περικοπές αποσκοπούν στην εξοικονόμηση πόρων, ώστε η Κομισιόν να διαθέσει 410 δισ. ευρώ στο «Ταμείο Ευρωπαϊκής Ανταγωνιστικότητας», 200 δισ. ευρώ στο πρόγραμμα «Παγκόσμια Ευρώπη», το οποίο περιλαμβάνει την αναπτυξιακή βοήθεια και τη στήριξη προς γειτονικές χώρες, και 292 δισ. ευρώ σε «άλλα» προγράμματα, μεταξύ των οποίων η απενεργοποίηση πυρηνικών εγκαταστάσεων και η Δικαιοσύνη, καθώς και 49 δισ. ευρώ για το πρόγραμμα ανταλλαγής φοιτητών Erasmus+.
Για να χρηματοδοτηθούν όλα αυτά, ο Σεραφίν παρουσίασε τρεις νέους φόρους που στοχεύουν στα ηλεκτρονικά απόβλητα, τα καπνικά προϊόντα και τις επιχειρήσεις στην ΕΕ και εκτιμάται ότι θα αποφέρουν 25 έως 30 δισ. ευρώ ετησίως. Επιβεβαίωσε επίσης τις προτάσεις για επιβολή «φόρου άνθρακα στα σύνορα» και για λήψη μέρους των εσόδων από το σύστημα εμπορίας εκπομπών (ETS), με τα έσοδα να προσεγγίζουν τα 60 δισ. ευρώ ετησίως.
Εξοπλισμοί
Τόσο η επιβολή νέων φόρων όσο και οι περικοπές δαπανών αναμένεται να ξεσηκώσουν θύελλα αντιδράσεων από τα κράτη-μέλη και τις ευρωομάδες. Οι κυβερνήσεις των βόρειων χωρών ήδη πιέζουν για έναν μικρότερο προϋπολογισμό, των ανατολικών χωρών ζητούν μεγαλύτερη έμφαση στους εξοπλισμούς και των νότιων διατήρηση των δαπανών για την ΚΑΠ και τα Ταμεία Συνοχής.
Μεταξύ των πολιτικών ομάδων στο Ευρωκοινοβούλιο δεν υπάρχουν ιδιαίτερες αντιρρήσεις για την αύξηση των πόρων που διαχειρίζονται τα κοινοτικά όργανα. Υπάρχουν, όμως, μεγάλες διαφωνίες σχετικά με τον τρόπο που θα πρέπει να διατεθούν οι πόροι. Την προηγούμενη εβδομάδα, κατά τη συζήτηση της πρότασης μομφής κατά της Φον ντερ Λάιεν, Σοσιαλδημοκράτες και Πράσινοι ξεκαθάρισαν ότι δεν θα ανεχτούν περικοπές στις κοινωνικές πολιτικές ή πισωγύρισμα σε σχέση με την «πράσινη ατζέντα». Πλην όμως στο Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα δέχονται πιέσεις από τα δεξιότερα κόμματα για μεγαλύτερη έμφαση στους εξοπλισμούς και στην αντιμετώπιση των μεταναστευτικών ροών.
Εφημερίδα Απογευματινή
