Το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ δημοσίευσε την έκθεση της Οικουμενικής Περιοδικής Αξιολόγησης για την Τουρκία, η οποία θα συζητηθεί κατά την 49η σύνοδο τον Σεπτέμβριο και Οκτώβριο του 2025. Η Άγκυρα απέρριψε κατηγορηματικά όλες τις συστάσεις που κατέθεσαν η Ελλάδα και η Κύπρος σχετικά με παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και θρησκευτικών ελευθεριών.
Η ελληνική πλευρά κατέθεσε έξι συγκεκριμένες προτάσεις προς την τουρκική κυβέρνηση, επικεντρώνοντας στα δικαιώματα των μειονοτήτων και τη θρησκευτική ελευθερία. Οι κυριότερες αφορούσαν τη συμμόρφωση με αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για κληρονομικά και περιουσιακά δικαιώματα της ελληνικής μειονότητας.
Επιπρόσθετα, η Αθήνα ζήτησε την εξασφάλιση ασφαλούς περιβάλλοντος για τα μέσα ενημέρωσης και την κοινωνία των πολιτών, καθώς και τον σεβασμό των πολιτιστικών δικαιωμάτων της ελληνικής ορθόδοξης μειονότητας. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στη διατήρηση μνημείων παγκόσμιας κληρονομιάς όπως η Αγία Σοφία και η Μονή της Χώρας ως διαπολιτισμικών χώρων.
Κυπριακές αιτήσεις για διεθνή δικαιοσύνη και αγνοούμενους
Η Κυπριακή Δημοκρατία επικεντρώθηκε σε τέσσερις βασικούς άξονες, συμπεριλαμβανομένης της προσχώρησης στο Καταστατικό της Ρώμης του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου. Ζήτησε επίσης αποτελεσματική διερεύνηση της τύχης των αγνοουμένων στην Κύπρο και απρόσκοπτη πρόσβαση στην Επιτροπή Αγνοουμένων.
Η Λευκωσία επέμεινε στην πλήρη εφαρμογή των αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου για τα κατεχόμενα και την αποκατάσταση του δικαιώματος επιστροφής των εκτοπισμένων. Παράλληλα, κάλεσε την Άγκυρα να αναιρέσει την απόφαση αποχώρησης από τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης.
Η τουρκική απάντηση
Η τουρκική κυβέρνηση αρνήθηκε να αναγνωρίσει την Κυπριακή Δημοκρατία και τις αξιώσεις της να εκπροσωπεί ολόκληρο το νησί. Υποστήριξε ότι η παρουσία της στην Κύπρο απορρέει από διεθνείς συνθήκες του 1960 και τις υποχρεώσεις της ως εγγυήτρια δύναμη.
Αναφορικά με ζητήματα αγνοουμένων, περιουσιακών στοιχείων και θρησκευτικής ελευθερίας, η Άγκυρα δήλωσε ότι αυτά εμπίπτουν αποκλειστικά στην αρμοδιότητα των τουρκοκυπριακών αρχών. Απέρριψε επίσης όλους τους ισχυρισμούς που σχετίζονται με το Κυπριακό και θέματα μειονοτήτων στην Τουρκία.
Διεθνείς συστάσεις
Πολυάριθμα κράτη όπως η Νορβηγία, Γαλλία, Καναδάς, Πορτογαλία και Γερμανία κάλεσαν την Τουρκία να εγγυηθεί την ανεξαρτησία του δικαστικού σώματος. Ζήτησαν αναμόρφωση του Συμβουλίου Δικαστών και Εισαγγελέων και διασφάλιση του διαχωρισμού των εξουσιών.
Η Γερμανία συγκεκριμένα επέμεινε στην ενίσχυση της ανεξαρτησίας του δικαστικού συστήματος και την αναθεώρηση της αντιτρομοκρατικής νομοθεσίας. Πολλά κράτη ζήτησαν προστασία δημοσιογράφων και υπερασπιστών ανθρωπίνων δικαιωμάτων, καθώς και διασφάλιση του δικαιώματος στην ειρηνική συνάθροιση.
Στρατηγικές μεταρρυθμίσεων και έμφυλη βία
Η Τουρκία παρουσίασε την Τρίτη Στρατηγική Δικαστικής Μεταρρύθμισης (2019-2023) και την έναρξη της Τέταρτης Στρατηγικής (2025-2029), στοχεύοντας στην ενίσχυση της ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης. Ισχυρίστηκε ότι υλοποιεί το 90% των αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Σχετικά με την έμφυλη βία, η Άγκυρα υπερασπίστηκε την αποχώρηση από τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης, ισχυριζόμενη ότι διαθέτει εθνικό νομικό πλαίσιο. Τόνισε τη λειτουργία της εφαρμογής KADES σε 11 γλώσσες και γραμμής βοήθειας 24/7.
Δεκάδες χώρες όπως Γαλλία, Ισπανία, Βέλγιο και Σουηδία ζήτησαν από την Τουρκία τον χαρακτηρισμό εγκλήματος της γυναικοκτονίας και σεξουαλικής βίας, την πάνοδο στη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης, την ενίσχυση του δικτύου καταφυγίων και την κατάργηση ελαφρυντικών στις εγκληματικές πράξεις τιμής.
