Η σημερινή συνάντηση του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ με τον Βρετανό πρωθυπουργό Κιρ Στάρμερ στο Τσέκερς αναμένεται να αποτελέσει το πολιτικό αποκορύφωμα της επίσημης επίσκεψης του Αμερικανού ηγέτη στο Ηνωμένο Βασίλειο. Στο τραπέζι θα βρεθούν σημαντικές συμφωνίες οικονομικής συνεργασίας ύψους 150 δισεκατομμυρίων λιρών, που παρουσιάζονται από το Λονδίνο ως η μεγαλύτερη εισροή αμερικανικών επενδύσεων που έχει καταγραφεί ποτέ στη χώρα.
Κεντρικό ρόλο στο πακέτο κατέχει η δέσμευση της Blackstone για επενδύσεις 90 δισ. λιρών σε βάθος δεκαετίας, συμπληρωμένη από το ήδη ανακοινωμένο σχέδιο ύψους 10 δισ. για δημιουργία κέντρου δεδομένων τεχνητής νοημοσύνης. Επιπλέον, η Prologis θα διαθέσει 3,9 δισ. λίρες, ενώ η Palantir 1,5 δισ., με τη βρετανική κυβέρνηση να προβλέπει τη δημιουργία 7.600 θέσεων εργασίας υψηλής ειδίκευσης σε τομείς όπως η καθαρή ενέργεια και οι βιοεπιστήμες. Παράλληλα, ο τεχνολογικός κολοσσός Microsoft ανακοίνωσε επενδυτικό σχέδιο 22 δισ. λιρών, το μεγαλύτερο εκτός ΗΠΑ.
Ο Στάρμερ υπογράμμισε ότι με «φίλους όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες» η Βρετανία μπορεί να διαμορφώσει το μέλλον της και να ενισχύσει την οικονομική ευημερία των πολιτών της. Ωστόσο, επικριτές, όπως ο πρώην αντιπρόεδρος της βρετανικής κυβέρνησης Νικ Κλεγκ, εμφανίστηκαν επιφυλακτικοί, χαρακτηρίζοντας τις επενδύσεις «δευτερόλεπτα της Σίλικον Βάλεϊ», δηλαδή κινήσεις που οι εταιρείες θα έκαναν ούτως ή άλλως, απλώς με πιο ευνοϊκό χρονοδιάγραμμα λόγω της κρατικής επίσκεψης.
Η χθεσινή επίσκεψη στο Γουίνδσορ και το τελετουργικό
Η πρώτη ημέρα της επίσκεψης κορυφώθηκε με μια μεγαλοπρεπή τελετή στο Κάστρο του Γουίνδσορ. Ο Τραμπ, συνοδευόμενος από τη σύζυγό του Μελάνια, έφτασε με ελικόπτερο στον χώρο και μετακινήθηκε με άμαξα που έσερναν άλογα μαζί με τον βασιλιά Κάρολο, τηρώντας το αυστηρό πρωτόκολλο ασφαλείας που περιόρισε την πομπή εντός του βασιλικού κτήματος.
Το επίσημο δείπνο αποτέλεσε το επίκεντρο της βραδιάς. Στο πλούσιο μενού περιλαμβάνονταν πιάτα με ιδιαίτερο βρετανικό χαρακτήρα, όπως κοτόπουλο Norfolk και επιδόρπιο με δαμάσκηνα Βικτώρια, ενώ οι υψηλοί προσκεκλημένοι –ανάμεσά τους οι Τιμ Κουκ της Apple, Τζένσεν Χουάνγκ της Nvidia και Σαμ Άλτμαν της OpenAI– πρόσφεραν μια διάσταση οικονομικής διπλωματίας στο τραπέζι.
Κατά την ομιλία του, ο βασιλιάς Κάρολος επικεντρώθηκε στην προστασία του περιβάλλοντος και στη διατήρηση των φυσικών θησαυρών για τις επόμενες γενιές. Από την πλευρά του, ο Τραμπ εξήρε τον «αιώνιο δεσμό» μεταξύ ΗΠΑ και Βρετανίας, χαρακτηρίζοντας τον Κάρολο «πολύ ξεχωριστό άνθρωπο» και παρομοιάζοντας τις δύο χώρες με «νότες της ίδιας συγχορδίας». Η ζεστή αυτή ρητορική, ωστόσο, σκιάστηκε ελαφρώς από μικρές παραβιάσεις του άτυπου πρωτοκόλλου, καθώς ο Αμερικανός πρόεδρος άγγιξε δύο φορές την πλάτη του μονάρχη.
Πέρα από την αίγλη του δείπνου, ο Τραμπ κατέθεσε στεφάνι στον τάφο της βασίλισσας Ελισάβετ στο παρεκκλήσι του Αγίου Γεωργίου και περιηγήθηκε σε ιστορικά εκθέματα που υπογράμμισαν τον διαχρονικό χαρακτήρα των διατλαντικών σχέσεων. Η μέρα έκλεισε με φιλική ατμόσφαιρα, αν και οι κακές καιρικές συνθήκες ματαίωσαν την προγραμματισμένη πτήση τιμής των μαχητικών F-35.
Κοινωνικές αντιδράσεις και πολιτική σημασία
Παρά την εντυπωσιακή τελετουργία και τις ηχηρές οικονομικές ανακοινώσεις, η επίσκεψη του Τραμπ προκάλεσε έντονες κοινωνικές αντιδράσεις. Στο Λονδίνο περίπου 5.000 διαδηλωτές συγκεντρώθηκαν υπό τη σημαία του συνασπισμού «Stop Trump», εκφράζοντας την αντίθεσή τους στην παρουσία του Αμερικανού προέδρου. Ο μουσικός Μπίλι Μπραγκ τραγούδησε πολιτικά φορτισμένα κομμάτια, ενώ ο κωμικός Νις Κουμάρ χρησιμοποίησε χιούμορ και σαρκασμό για να καυτηριάσει τον Τραμπ και τον αντιπρόεδρο Τζ. Ντ. Βανς.
Οι επικριτές του πρωθυπουργού τον κατηγορούν ότι έδειξε υπερβολικά θετική στάση απέναντι στον Αμερικανό ηγέτη, ιδιαίτερα σε μια περίοδο που ο Στάρμερ έχει δεχθεί πολιτικά πλήγματα με την απώλεια κορυφαίων στελεχών της κυβέρνησής του. Δημοσκόπηση της YouGov κατέδειξε ότι πάνω από τους μισούς Βρετανούς θεωρούν την προεδρία Τραμπ αρνητική για το Ηνωμένο Βασίλειο, ενώ μόνο ένας στους δέκα την αξιολογεί θετικά. Το εκλογικό σώμα εμφανίζεται μοιρασμένο: 30% πιστεύει ότι ο Στάρμερ στάθηκε υπερβολικά φιλικός, ενώ 27% εκτιμά πως βρήκε τη σωστή ισορροπία.
Σε πολιτικό επίπεδο, η δεύτερη κρατική επίσκεψη του Τραμπ στη Βρετανία σηματοδοτεί την προσπάθεια της Ντάουνινγκ Στριτ να εδραιώσει έναν στρατηγικό οικονομικό και διπλωματικό άξονα με την Ουάσινγκτον. Το συμβολικό δώρο ενός κόκκινου υπουργικού κουτιού στον Τραμπ και το μεταξωτό μαντήλι στην Πρώτη Κυρία δείχνουν τη βούληση για ενίσχυση των προσωπικών δεσμών. Παρ’ όλα αυτά, παραμένουν τα ερωτήματα για το κατά πόσο οι συμφωνίες αυτές στηρίζουν ουσιαστικά την εγχώρια βιομηχανία ή απλώς διευκολύνουν τις αμερικανικές πολυεθνικές με ρυθμιστικές παραχωρήσεις.
Η επίσκεψη, με το συνδυασμό λαμπρότητας, επενδυτικών εξαγγελιών και κοινωνικής διαμαρτυρίας, ανέδειξε τόσο τις ευκαιρίες όσο και τις εντάσεις που συνοδεύουν τη «ξεχωριστή σχέση» ΗΠΑ – Ηνωμένου Βασιλείου. Για τον Στάρμερ, η πρόκληση είναι να αποδείξει ότι μπορεί να αξιοποιήσει τις δεσμεύσεις αυτές σε πραγματικά οφέλη για τη βρετανική κοινωνία, χωρίς να δώσει την εικόνα ενός πρωθυπουργού που απλώς προσφέρει την κόκκινη χαλί στον αμφιλεγόμενο Αμερικανό ηγέτη.
