Σε αναζήτηση ελάχιστης κοινής γραμμής για τον νέο κλιματικό στόχο του 2040 βρίσκονται οι 27 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με φόντο τη Διάσκεψη του ΟΗΕ για το Κλίμα (COP30) που θα πραγματοποιηθεί στη Βραζιλία, τον Νοέμβριο.
Η σύνοδος των υπουργών Περιβάλλοντος που διεξάγεται σήμερα στις Βρυξέλλες χαρακτηρίζεται κρίσιμη, καθώς οι Ευρωπαίοι ηγέτες επιχειρούν να καταλήξουν σε μια ενιαία θέση που θα αποτρέψει περαιτέρω απώλεια κύρους της ΕΕ στη διεθνή κλιματική σκηνή.
Η πρόταση: Από -66% έως -72% ως το 2035
Το βασικό σενάριο που συζητείται είναι η έγκριση μιας ενδεικτικής δέσμευσης για μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 66,3% έως 72,5% μέχρι το 2035, σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990. Αυτό θα αποτελέσει ένα προσωρινό «σήμα κατεύθυνσης» ενόψει της COP30, ενώ η επίσημη υιοθέτηση του τελικού στόχου για το 2040 αναμένεται αργότερα.
Ο Ευρωπαίος επίτροπος Κλίματος, Βόπκε Χούκστρα, δήλωσε από τις Βρυξέλλες:
«Θα συνεχίσουμε να είμαστε είτε οι πιο φιλόδοξοι είτε μεταξύ των πιο φιλόδοξων. Η ΕΕ θα διατηρήσει τον ηγετικό της ρόλο στην κλιματική δράση».
Η πρόταση αυτή, που προωθείται από τη Δανική προεδρία, χαρακτηρίζεται από ειδικούς ως μη ιδανική αλλά αναγκαία, με στόχο να μην προσέλθει η ΕΕ «με άδεια χέρια» στην παγκόσμια σύνοδο για το κλίμα.
Το βαθύ ρήγμα εντός της Ένωσης
Ωστόσο, ο κοινός ευρωπαϊκός στόχος για το 2040 παραμένει μακριά. Η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για μείωση 90% των εκπομπών ως το 2040 αντιμετωπίζει έντονες αντιδράσεις.
Δανία και Ισπανία τάσσονται υπέρ της πρότασης.
Ουγγαρία, Τσεχία και άλλες χώρες δηλώνουν αντίθετες, επικαλούμενες την ανάγκη προστασίας της βιομηχανίας τους και των οικονομικών συμφερόντων.
Ευρωπαίος αξιωματούχος, μιλώντας ανώνυμα, τόνισε χαρακτηριστικά:
«Δεν είμαι σίγουρος ότι θα τα καταφέρουμε σήμερα».
Απειλή η πολιτική αστάθεια και η άνοδος της ακροδεξιάς
Οι πρόσφατες ευρωεκλογές του 2024 έχουν διαμορφώσει ένα νέο πολιτικό σκηνικό, με την άνοδο της ακροδεξιάς να καθιστά πιο δύσκολες τις αποφάσεις για φιλόδοξα περιβαλλοντικά μέτρα.
Στο μεταξύ, Γαλλία και Γερμανία προκάλεσαν επικρίσεις, ζητώντας να προηγηθεί πολιτική συζήτηση σε επίπεδο ηγετών στην ευρωπαϊκή σύνοδο κορυφής στις 23 Οκτωβρίου, αντί για άμεση απόφαση από τους υπουργούς Περιβάλλοντος.
Η διεθνής εικόνα της ΕΕ υπό πίεση
Περιβαλλοντικές οργανώσεις όπως το WWF εκφράζουν έντονη απογοήτευση:
«Η Ευρώπη στέλνει λάθος μήνυμα. Δεν επιδεικνύει τις ηγετικές της ικανότητες στην κλιματική δράση», δήλωσε ο Μάικλ Σικό-Κλιέ της οργάνωσης.
Η ΕΕ κινδυνεύει να χάσει τη θέση της ως παγκόσμιος ηγέτης στην οικολογία, προειδοποιούν πηγές του ΟΗΕ. Οι ίδιες πηγές εκφράζουν ανησυχία και για το χαμηλό επίπεδο προετοιμασίας της ίδιας της COP30, η οποία ενδέχεται να μην ανταποκριθεί στις προσδοκίες.
Η ώρα της Ευρώπης στη Νέα Υόρκη και στο Μπελέμ
Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν αναμένεται να παρουσιάσει τις προθέσεις της ΕΕ για το κλίμα στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη στις 24 Σεπτεμβρίου. Ο στόχος: να επαναβεβαιώσει τη φιλοδοξία της Ένωσης σε ένα παγκόσμιο ακροατήριο, ενόψει της κρίσιμης COP30 που θα πραγματοποιηθεί 10-21 Νοεμβρίου στο Μπελέμ της Βραζιλίας.
Ο Επίτροπος Χούκστρα πάντως παραμένει αισιόδοξος:
«Είμαι πεπεισμένος ότι θα έχουμε καταλήξει σε λύση πριν φτάσουμε στο Μπελέμ».
