Τα υψηλά επίπεδα οικονομικών ανισοτήτων καθιστούν τον κόσμο «πιο ευάλωτο» σε πανδημίες και δημιουργούν έναν φαύλο κύκλο που απειλεί τόσο τη δημόσια υγεία όσο και τις οικονομίες, σύμφωνα με νέα έκθεση του ΟΗΕ.
Η μελέτη, που εκπονήθηκε για λογαριασμό του προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών για τον ιό HIV και το AIDS (UNAIDS), αποτελεί το αποτέλεσμα διετούς έρευνας του Παγκόσμιου Συμβουλίου για τις Ανισότητες, το AIDS και τις Πανδημίες. Την επιστημονική επιμέλεια είχαν εξέχουσες προσωπικότητες, όπως ο νομπελίστας οικονομίας Τζόζεφ Στίγκλιτς, η πρώην πρώτη κυρία της Ναμίμπιας Μόνικα Γκέινγκος και ο διακεκριμένος επιδημιολόγος Μάικλ Μάρμοτ.
Σύμφωνα με την έκθεση, «οι ανισότητες εντός και μεταξύ χωρών κάνουν τις πανδημίες πιο φονικές, πιο παρατεταμένες και πιο καταστροφικές για την οικονομία». Παράλληλα, οι ίδιες οι πανδημίες εντείνουν τις ανισότητες, δημιουργώντας έναν αυτοτροφοδοτούμενο κύκλο.
Χαρακτηριστικά, η πανδημία του COVID-19 οδήγησε 165 εκατομμύρια ανθρώπους στη φτώχεια, ενώ οι πλουσιότεροι του πλανήτη αύξησαν τα πλούτη τους κατά περισσότερο από 25%, σημειώνουν οι ερευνητές.
Η Μόνικα Γκέινγκος υπογραμμίζει ότι «οι ανισότητες είναι πολιτική επιλογή – και επικίνδυνη επιλογή, που απειλεί την υγεία όλων μας».
Ο Τζόζεφ Στίγκλιτς από την πλευρά του τονίζει ότι «οι πανδημίες δεν είναι μόνο υγειονομικές κρίσεις, είναι οικονομικές κρίσεις που επιδεινώνουν τις ανισότητες όταν οι κυβερνήσεις επιλέγουν λανθασμένες πολιτικές». Προειδοποιεί δε ότι η λιτότητα και τα υψηλά επιτόκια «στερούν πόρους από κρίσιμους τομείς όπως η υγεία και η παιδεία, καθιστώντας τις κοινωνίες πιο ευάλωτες».
Η έκθεση καλεί τις κυβερνήσεις να σπάσουν τον κύκλο πανδημιών–ανισοτήτων, επενδύοντας σε ισχυρά συστήματα κοινωνικής προστασίας και δίνοντας προτεραιότητα στην ισότιμη πρόσβαση σε θεραπείες και τεχνολογίες υγείας. Μεταξύ των προτάσεων περιλαμβάνεται και η παγκόσμια παραίτηση από τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας σε περιόδους πανδημίας, ώστε να διασφαλίζεται η καθολική πρόσβαση σε φάρμακα και εμβόλια.
Ο Στίγκλιτς αναμένεται να παρουσιάσει τα συμπεράσματα της έκθεσης στους ηγέτες της G20, στη σύνοδο του Γιοχάνεσμπουργκ στα τέλη του μήνα.
