Το Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής προβλέπει ανάπτυξη 2,2% για το 2025, υποβαθμίζοντας οριακά την προηγούμενη πρόβλεψη παρά την επιβράδυνση της διεθνούς οικονομίας και την αύξηση της γεωπολιτικής αβεβαιότητας με την ένταση στη Μέση Ανατολή. Η ελληνική οικονομία αναμένεται να βασιστεί κυρίως στην ιδιωτική κατανάλωση και τις εξαγωγές για τη διατήρηση της αναπτυξιακής πορείας.
Συγκεκριμένα, το Γραφείο Προϋπολογισμού αναθεωρεί την πρόβλεψη ανάπτυξης από 2,3% σε 2,2% για το 2025. Ωστόσο, η έκθεση τονίζει πως η διατήρηση της αναπτυξιακής πορείας εξαρτάται από τρεις βασικές προϋποθέσεις: τη σταθερότητα του εξωτερικού περιβάλλοντος, την απρόσκοπτη υλοποίηση των επενδύσεων του Ταμείου Ανάκαμψης και την επιτάχυνση μεταρρυθμίσεων στο εσωτερικό.
Σταθερή εικόνα των δημοσιονομικών οικονομικών
Στο πεδίο των δημόσιων οικονομικών, η εικόνα παραμένει σταθερή σύμφωνα με το Γραφείο Προϋπολογισμού. Η διατήρηση πρωτογενών πλεονασμάτων και η αποκλιμάκωση του χρέους αποτελούν θεμέλια για την ενίσχυση της επενδυτικής εμπιστοσύνης και την προσέλκυση κεφαλαίων. Η έκθεση συνδέει τη συνέχιση των θετικών αξιολογήσεων από τους οίκους πιστοληπτικής ικανότητας με την ανάγκη για συνέπεια στη δημοσιονομική πολιτική.
Το δημοσιονομικό αποτέλεσμα της Γενικής Κυβέρνησης για το 2024 διαμορφώθηκε σε πλεόνασμα 3,18 δισ. ευρώ (1,3% του ΑΕΠ), ενώ το πρωτογενές πλεόνασμα ανήλθε σε 11,4 δισ. ευρώ (4,8% του ΑΕΠ). Για το τετράμηνο Ιανουαρίου – Απριλίου 2025, το ενοποιημένο πρωτογενές πλεόνασμα έφτασε τα 4,93 δισ. ευρώ, αυξημένο κατά 1,57 δισ. σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό διάστημα.
Εξωτερικοί κίνδυνοι και προστατευτισμός ΗΠΑ
Οι εξωτερικοί κίνδυνοι δεν επιτρέπουν εφησυχασμό στην ελληνική οικονομία. Η νέα δασμολογική πολιτική των ΗΠΑ, που φέρει χαρακτηριστικά μονομερούς προστατευτισμού, αναμένεται να πλήξει την οικονομική δραστηριότητα σε ΕΕ και Ελλάδα, κυρίως μέσω της υποχώρησης των εξαγωγών. Παράλληλα, η νέα ανάφλεξη στη Μέση Ανατολή δημιουργεί προϋποθέσεις για νέες πληθωριστικές πιέσεις και αναστάτωση στις χρηματοπιστωτικές αγορές.
Σύμφωνα με μελέτη της Κομισιόν (Μάιος 2025), η επιβολή μονομερών δασμών από τις ΗΠΑ μπορεί να μειώσει το ΑΕΠ της ΕΕ κατά 0,2% ετησίως την περίοδο 2025–2027, ενώ σε περίπτωση συμμετρικών αντιμέτρων, η επίπτωση θα φτάσει έως 0,4%.
Σε αυτό το πλαίσιο, η έκθεση επισημαίνει την ανάγκη για στοχευμένες παρεμβάσεις στους πιο ευάλωτους εξαγωγικούς κλάδους, στήριξη των επιχειρήσεων που επεκτείνονται σε νέες αγορές και ενεργοποίηση εργαλείων όπως η Export Credit Greece.
Ρυθμός ανάπτυξης και πληθωριστικές πιέσεις
Το ΑΕΠ κατέγραψε αύξηση 2,2% το πρώτο τρίμηνο του 2025 σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2024, σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ. Η επίδοση αυτή ξεπερνά την αντίστοιχη μέση της Ευρωζώνης (1,5%) και βασίζεται κυρίως στην ιδιωτική κατανάλωση (+1,9%), στη δημόσια κατανάλωση (+0,7%) και στις εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών (+2,2%).
Από την άλλη πλευρά, οι επενδύσεις παγίου κεφαλαίου υποχώρησαν κατά 3,2%, ενώ οι εισαγωγές αυξήθηκαν κατά 2,4%, επιβαρύνοντας το εμπορικό ισοζύγιο.
Ο πληθωρισμός εξακολουθεί να επιμένει στην ελληνική οικονομία. Τον Μάιο διαμορφώθηκε στο 3,3%, δηλαδή πάνω τόσο από το 2,4% του αντίστοιχου περσινού μήνα όσο και από το 2,6% του Απριλίου. Οι κυριότερες πιέσεις προέρχονται από τις υπηρεσίες (στέγαση κ.λπ.) και τα τρόφιμα, ενώ η έκθεση επισημαίνει την ανάγκη για εντατικοποίηση των μέτρων κατά των πρακτικών ολιγοπωλιακής τιμολόγησης.
Φορολογικά έσοδα και κρατικός προϋπολογισμός
Στο τετράμηνο Ιανουαρίου – Απριλίου 2025, ο Κρατικός Προϋπολογισμός κατέγραψε πλεόνασμα 5,15 δισ. ευρώ, αυξημένο κατά 1,86 δισ. ευρώ. Τα φορολογικά έσοδα αυξήθηκαν σημαντικά, κυρίως λόγω του φόρου εισοδήματος (+1,35 δισ. ευρώ) και του ΦΠΑ (+708 εκατ. ευρώ).
Στο σκέλος των δαπανών καταγράφεται μείωση κατά 1,58 δισ. ευρώ, η οποία αποδίδεται στη χαμηλότερη εκτέλεση του ΠΔΕ και του ΤΑΑ, αλλά και στη μείωση των τόκων και των πρωτογενών δαπανών.
Επενδυτική βαθμίδα και τραπεζικό σύστημα
Η αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας από τη Standard & Poor’s στην επενδυτική βαθμίδα συνοδεύτηκε από αύξηση της ευρωπαϊκής συμμετοχής στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα. Η εξέλιξη αυτή θεωρείται ενισχυτική για την προσέλκυση ξένων κεφαλαίων και τη διασυνοριακή συνεργασία στο μέλλον.
Ωστόσο, το Γραφείο Προϋπολογισμού καταγράφει και τα εμπόδια στον ορίζοντα. Οι καθυστερήσεις στην υλοποίηση του Ταμείου Ανάκαμψης αξιολογούνται ως πιθανός ανασταλτικός παράγοντας για την ανάπτυξη και την ανάκαμψη του κεφαλαιακού αποθέματος της οικονομίας.
Επιπτώσεις δασμών σε ελληνικούς κλάδους
Η ελληνική εμπειρική ανάλυση του Γραφείου για την περίοδο 2018 – 2021 δείχνει ότι οι δασμοί είχαν περιορισμένες συνολικές επιπτώσεις στις εξαγωγές προς τις ΗΠΑ. Αρνητική επίδραση καταγράφηκε σε κλάδους όπως τα παρασκευασμένα λαχανικά και φρούτα (εκτός ελιών), τα τσιμέντα, τα ορυκτά καύσιμα και τα τεχνουργήματα από χάλυβα.
Αντίθετα, θετικές επιπτώσεις καταγράφονται σε κλάδους όπως το αργίλιο (+37%), τα μηχανήματα και τα υλικά οικοδομής. Η έκθεση καταλήγει με προτάσεις πολιτικής για ενίσχυση των εξαγωγών, όπως στήριξη ρευστότητας, φορολογικά κίνητρα και ενεργότερη παρέμβαση της Export Credit Greece για την ενίσχυση της εξωστρέφειας της ελληνικής οικονομίας.
