Ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας προανήγγειλε την εντατικοποίηση της ασκούμενης εποπτείας και των επιτόπιων ελέγχων για το ξέπλυμα μαύρου χρήματος στα εποπτευόμενα ιδρύματα. Η ανακοίνωση έγινε στην πρώτη Έκθεση Δραστηριοτήτων Προληπτικής Εποπτείας και Εξυγίανσης, με στόχο την αποτελεσματική ανίχνευση και διερεύνηση ύποπτων συναλλαγών.
Η έκθεση δημοσιεύεται για πρώτη φορά με σκοπό την ενίσχυση της διαφάνειας και λογοδοσίας για το εποπτικό έργο της Τράπεζας της Ελλάδος. Τα αποτελέσματα των ελέγχων θα υποβάλλονται στην εθνική Αρχή Καταπολέμησης Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες.
Όπως επισημαίνει ο Γιάννης Στουρνάρας στην έκθεση, ο έλεγχος της συμμόρφωσης των εποπτευόμενων ιδρυμάτων με τις υποχρεώσεις κατά του ξεπλύματος μαύρου χρήματος και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας παραμένει κεντρική εποπτική προτεραιότητα τα επόμενα έτη.
Νέο ευρωπαϊκό πλαίσιο κατά του ξεπλύματος χρήματος
Η θέσπιση του ευρωπαϊκού Κανονισμού σχετικά με την πρόληψη της χρησιμοποίησης του χρηματοπιστωτικού συστήματος για τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες αποτελεί βασικό πυλώνα της μετάβασης σε ισχυρό ευρωπαϊκό ρυθμιστικό πλαίσιο.
Η ίδρυση της ευρωπαϊκής Αρχής για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας (AMLA) διασφαλίζει την αποτελεσματική εφαρμογή του Κανονισμού.
Η AMLA ξεκίνησε τη λειτουργία της το 2025 και προβλέπεται να στελεχωθεί πλήρως σε ορίζοντα τριετίας. Θα καταστεί πλήρως λειτουργική την 1.1.2028, αναλαμβάνοντας την άμεση εποπτεία 40 εταιρειών του χρηματοπιστωτικού συστήματος.
Το 2024 αποτέλεσε χρονιά θετικών εξελίξεων για το σύνολο των εποπτευόμενων ιδρυμάτων, με ιδιαίτερα σημαντική πρόοδο στα βασικά μεγέθη των ελληνικών πιστωτικών ιδρυμάτων. Ο δείκτης μη εξυπηρετούμενων δανείων διαμορφώθηκε στο χαμηλότερο επίπεδο από την είσοδο της Ελλάδος στη ζώνη του ευρώ.
Η υψηλή κερδοφορία και η ενισχυμένη κεφαλαιακή επάρκεια επέτρεψαν την επαναφορά της διανομής μερισμάτων από τα Σημαντικά Πιστωτικά Ιδρύματα. Για τα Λιγότερο Σημαντικά Πιστωτικά Ιδρύματα, ολοκληρώθηκε η συγχώνευση δύο πιστωτικών ιδρυμάτων με εξυγίανση του δανειακού χαρτοφυλακίου και ενίσχυση της κεφαλαιακής βάσης.
Προκλήσεις και κίνδυνοι για το τραπεζικό σύστημα
Παρά τη θετική εικόνα, σημαντικές προκλήσεις παραμένουν για τα πιστωτικά ιδρύματα:
• Πιθανή επιβράδυνση του παγκόσμιου εμπορίου λόγω δασμών
• Γεωπολιτική αβεβαιότητα και σταδιακή αποκλιμάκωση επιτοκίων
• Επιταχυνόμενος ψηφιακός μετασχηματισμός
• Αυξημένος κίνδυνος κυβερνοαπειλών
Οι παράγοντες αυτοί ενδέχεται να επηρεάσουν την κερδοφορία των πιστωτικών ιδρυμάτων και απαιτούν ταχεία προσαρμογή με σημαντικές επενδύσεις από τα εποπτευόμενα ιδρύματα.
