Βαθιές τομές εισάγει το νέο πολυνομοσχέδιο του υπουργείου Εσωτερικών, κυρίως στα ζητήματα της ατιμωρησίας των δημοσίων υπαλλήλων, αλλά και στον τρόπο διοίκησης και ελέγχου, μέσα από την αναμόρφωση του πειθαρχικού δικαίου και ένα ευρύ φάσμα αλλαγών: από τα κωλύματα διορισμού έως τον επανακαθορισμό των πειθαρχικών ποινών, την ψηφιοποίηση των πειθαρχικών διαδικασιών, την ενίσχυση της λογοδοσίας και την αυστηροποίηση των ποινών για διοικητικά παραπτώματα.
Κωλύματα
Κομβικές παρεμβάσεις του νέου νομοθετήματος είναι ότι διευρύνονται τα κωλύματα διορισμού δημοσίων υπαλλήλων, με την προσθήκη σε αυτά της καταδίκης για σειρά κακουργημάτων, για τα οποία αρκεί και η παραπομπή για απόπειρα τέλεσης ή για συμμετοχή στην τέλεση αυτών, οι περιπτώσεις θέσης υπαλλήλου σε αυτοδίκαιη αργία, τα πειθαρχικά παραπτώματα, με την προσθήκη σε αυτά της παραβίασης της αρχής της ισότητας, της ίσης μεταχείρισης και της καταπολέμησης των διακρίσεων, της εκδήλωσης κάθε μορφής βίας και παρενόχλησης στην εργασία κ.ά.
Επίσης οι πειθαρχικές ποινές που επιβάλλονται στους υπαλλήλους, όπως η στέρηση του δικαιώματος χορήγησης μισθολογικού κλιμακίου από ένα (1) έως πέντε (5) έτη, η αφαίρεση έως τεσσάρων (4) μισθολογικών κλιμακίων, η απαγόρευση άσκησης καθηκόντων προϊσταμένου κατ’ αναπλήρωση για το οριζόμενο διάστημα, και τα πειθαρχικά παραπτώματα, η τέλεση των οποίων μπορεί να επισύρει:
– την ποινή της οριστικής παύσης
– διοικητική κύρωση από το πειθαρχικό όργανο από 10.000 έως 100.000 ευρώ
Προβλέπεται επιστροφή του μέρους των αποδοχών που παρακρατήθηκε, εφόσον ο υπάλληλος απαλλαγεί αμετάκλητα από κάθε πειθαρχική ευθύνη ή δεν του επιβληθεί πειθαρχική ποινή.
Παρέχεται, με απόφαση του πειθαρχικού συμβουλίου, σε περίπτωση λύσης της υπαλληλικής σχέσης, η δυνατότητα μετατροπής πειθαρχικής ποινής σε ποινή προστίμου αποδοχών έως δώδεκα (12) μηνών.
Επανακαθορίζονται τα πειθαρχικά όργανα των δημοσίων υπαλλήλων, με την προσθήκη σε αυτά του Πειθαρχικού Συμβουλίου Ανθρώπινου Δυναμικού Δημόσιου Τομέα.
Διευρύνονται οι πειθαρχικώς προϊστάμενοι των υπαλλήλων των κεντρικών και περιφερειακών υπηρεσιών, με την προσθήκη σε αυτούς του υπηρεσιακού γραμματέα Υπουργείου και του συντονιστή Αποκεντρωμένης Διοίκησης, και καθορίζεται το εύρος της πειθαρχικής εξουσίας του διοικητή της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας (ΕΑΔ) στους δημοσίους υπαλλήλους καθώς και στους υπαλλήλους των ΟΤΑ Α΄ και Β΄ βαθμού.
Αυξάνεται το όριο του προστίμου αποδοχών που μπορούν να επιβάλλουν οι πειθαρχικώς προϊστάμενοι.
Χρόνιες καθυστερήσεις
Με το νομοσχέδιο επιχειρείται η αντιμετώπιση χρόνιων καθυστερήσεων που έχουν παρουσιαστεί στο πλαίσιο της πειθαρχικής διαδικασίας στον εν γένει δημόσιο τομέα. Σύμφωνα με τηρούμενα στατιστικά στοιχεία, μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2024 περίπου 2.300 πειθαρχικές υποθέσεις εκκρεμούν στα εκατό πρωτοβάθμια πειθαρχικά συμβούλια του Δημοσίου. Σε πολλές περιπτώσεις, μάλιστα, η ολοκλήρωση των διαδικασιών μπορεί να πλησιάσει ή ακόμα και να ξεπεράσει τα πέντε (5) έτη, γεγονός που σημαίνει την παραγραφή του αδικήματος.
Ειδικότερα, ο βασικός λόγος των καθυστερήσεων εντοπίζεται στον τρόπο συγκρότησης των πρωτοβάθμιων πειθαρχικών συμβουλίων, στα οποία προεδρεύουν δικαστές ή εισαγγελείς, των οποίων η συμμετοχή σε πειθαρχικά όργανα δεν αποτελεί βασικό και κύριο, αλλά παράλληλο καθήκον. Ακόμη, η ισχύουσα πειθαρχική διαδικασία παρουσιάζει μια σειρά από χρονοβόρα γραφειοκρατικά βήματα. Επιπλέον, έμφαση δίνεται στην ανάγκη επικαιροποίησης των διατάξεων του πειθαρχικού δικαίου, προκειμένου να ανταποκρίνονται στα σύγχρονα δεδομένα.
Ψηφιοποίηση
Με το νομοσχέδιο, συστήνεται Πειθαρχικό Συμβούλιο Ανθρώπινου Δυναμικού Δημόσιου Τομέα, το οποίο είναι αρμόδιο για την άσκηση πειθαρχικής εξουσίας στους υπαλλήλους του Δημοσίου και των ΝΠΔΔ. Αποτελείται από εξήντα (60) μέλη, λειτουργούς του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους (ΝΣΚ), τα οποία, κατά τη διάρκεια της θητείας τους, απαλλάσσονται από κάθε άλλη υπηρεσία, με εξαίρεση τους νομικούς συμβούλους.
Περαιτέρω, αναπτύσσεται η «Ηλεκτρονική Εφαρμογή Παρακολούθησης Πειθαρχικού Δικαίου» για την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας του Πειθαρχικού Συμβουλίου, και παρέχεται νομοθετική εξουσιοδότηση για τον καθορισμό των ειδικότερων θεμάτων διασύνδεσης αυτής με λοιπά πληροφοριακά συστήματα του δημοσίου τομέα («Σύστημα Διαχείρισης Ανθρώπινου Δυναμικού της Δημόσιας Διοίκησης»). Θεσπίζεται υποχρέωση των προέδρων των υφιστάμενων πρωτοβάθμιων πειθαρχικών συμβουλίων να ενημερώσουν την εφαρμογή e-peitharxika με τα βασικά στοιχεία κάθε εκκρεμούς πειθαρχικής υπόθεσης, στην οποία έχει δικαίωμα πρόσβασης ο πρόεδρος του δευτεροβάθμιου πειθαρχικού συμβουλίου. Στην ίδια ως άνω εφαρμογή καταχωρίζεται και δεσμευτικό χρονοδιάγραμμα περαίωσης των εκκρεμών πειθαρχικών υποθέσεων κατά τον χρόνο δημοσίευσης των προτεινόμενων διατάξεων.
Ο υπουργός Εσωτερικών, Θοδωρής Λιβάνιος, σημείωσε ότι η αναμόρφωση του πειθαρχικού δικαίου για τους δημοσίους υπαλλήλους αποτελεί ένα κομβικό νομοσχέδιο, με στόχο την ταχύτερη απονομή της πειθαρχικής δικαιοσύνης και απώτερο σκοπό την εύρυθμη λειτουργία της δημόσιας διοίκησης και κατ’ επέκταση την ενίσχυση της διαφάνειας και ενός δημοσίου τομέα με περισσότερη εξωστρέφεια και αποτελεσματικότητα.
Από στέρηση δύο μισθών έως και… αποχώρηση για άρνηση συμμετοχής στην αξιολόγηση
Σημαντικές αλλαγές προβλέπονται στο πειθαρχικό δίκαιο των δημοσίων υπαλλήλων με το νομοσχέδιο του υπουργείου Εσωτερικών, με έμφαση στην υποχρεωτική συμμετοχή στις διαδικασίες αξιολόγησης. Ειδικότερα, η άρνηση ή παράλειψη υπαλλήλου να συμμετάσχει, να διευκολύνει ή να προβεί σε ενέργειες που αφορούν την αξιολόγηση, τη στοχοθεσία, τις μετρήσεις και τις επιμορφώσεις συνιστά πλέον πειθαρχικό παράπτωμα.
Οι παραβάτες αντιμετωπίζουν ποινές από πρόστιμο δύο μηνών αποδοχών έως και την οριστική παύση, σε περίπτωση μη συμμόρφωσης για δύο συνεχόμενες αξιολογικές περιόδους. Παράλληλα, αναγνωρίζεται ως πειθαρχικό παραπτώματα η «μεροληπτική ή μη εμπεριστατωμένη σύνταξη έκθεσης αξιολόγησης», αλλά και η άρνηση συμμετοχής είτε ως αξιολογητής είτε ως αξιολογούμενος. Το μέτρο εφαρμόζεται αναδρομικά από την αξιολογική περίοδο του 2025 και εντάσσεται στο ευρύτερο πλαίσιο ενίσχυσης της αποτελεσματικότητας και λογοδοσίας στη δημόσια διοίκηση.
Εφημερίδα Απογευματινή
