Με διπλή διπλωματική επιτυχία στις αποσκευές του επέστρεψε από τις Βρυξέλλες ο Κυριάκος Μητσοτάκης, σε μια συγκυρία κατά την οποία τα εθνικά θέματα μπαίνουν σε πρώτο πλάνο λόγω των αναθεωρητικών εξάρσεων της Άγκυρας, εν μέσω μάλιστα γενικότερων γεωπολιτικών αλλαγών και αναταράξεων. Αρχικά το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υιοθέτησε την ελληνική πρόταση για την ασφάλεια και την άμυνα.
Συγκεκριμένα, στο κείμενο συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου περιλαμβάνεται σαφής αναφορά ως προς τις τρίτες χώρες, όσον αφορά την εξωτερική πολιτική και την πολιτική ασφάλειας. Στην παράγραφο 21 του κειμένου των συμπερασμάτων, που σχετίζεται με τη συνεργασία της Ευρωπαϊκής Ένωσης με «ομονοούσες χώρες» («like-minded countries»), επισημαίνεται ότι αυτές πρέπει να «συμμερίζονται τους στόχους μας (σ.σ. ως Ευρώπη) στην εξωτερική πολιτική και την πολιτική ασφάλειας».
Μιλώντας ειδικότερα για τη συνεργασία της ΕΕ με τρίτες χώρες, ο πρωθυπουργός, «φωτογραφίζοντας» την Τουρκία, έκανε ιδιαίτερη αναφορά σε τρίτες χώρες που δεν ευθυγραμμίζονται με την Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφάλειας (ΚΕΠΠΑ) της ΕΕ. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης τόνισε ότι η Ευρώπη οφείλει να λάβει υπόψη τα στρατηγικά συμφέροντά της και να μην αντιμετωπίσει αυτές τις συνεργασίες ως business as usual ή απλώς ως μια επιχειρηματική συναλλαγή. Σε ό,τι αφορά τη χρηματοδότηση της άμυνας, χαρακτήρισε χρήσιμη την ενεργοποίηση της εθνικής ρήτρας διαφυγής.
Πρόσθεσε, ωστόσο, ότι από μόνη της δεν αρκεί και ότι χρειάζεται ένα ευρωπαϊκό χρηματοδοτικό εργαλείο για την προώθηση προγραμμάτων κοινού ενδιαφέροντος. Αναφέρθηκε επίσης στο 12ετές εξοπλιστικό σχέδιο της Ελλάδας και στις αυξημένες δαπάνες για την άμυνα, υπογραμμίζοντας ότι η Ευρώπη πρέπει να στηρίξει το ευρωπαϊκό σύστημα νεοφυών επιχειρήσεων στην άμυνα. Να σημειωθεί ότι ο συγκεκριμένος τομέας στην Ελλάδα αναπτύσσει πολύ σημαντικές δραστηριότητες σε αμυντικά συστήματα προηγμένης τεχνολογίας και η συνέχεια αναμένεται πολύ ενδιαφέρουσα.
Παράλληλα, ηχηρό μήνυμα εστάλη προς τη Λιβύη αναφορικά με το τουρκολιβυκό μνημόνιο, καθώς στο προσχέδιο συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου υπογραμμίζονται τα εξής: «Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπενθυμίζει ότι το Μνημόνιο Συνεννόησης Τουρκίας – Λιβύης για την οριοθέτηση περιοχών θαλάσσιας δικαιοδοσίας στη Μεσόγειο παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων κρατών, δεν συνάδει με το Δίκαιο της Θάλασσας και δεν μπορεί να παράγει έννομες συνέπειες για τρίτα κράτη».
Το ζήτημα του παράνομου μνημονίου ανέδειξε ο πρωθυπουργός προσερχόμενος στη χθεσινή Σύνοδο Κορυφής. «Θα πρέπει να υπάρξουν ρητές αναφορές και για το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο», σημείωσε και στη συνέχεια τόνισε: «Η Ελλάδα θα ζητήσει και πιστεύω ότι θα το πετύχει να συμπεριληφθούν στα συμπεράσματα ρητές αναφορές στο παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο του 2019. Κρίνουμε ότι η επανάληψη αυτού του ευρωπαϊκού μηνύματος στην τρέχουσα συγκυρία είναι απολύτως απαραίτητη, έτσι ώστε να καταστεί σαφές και στην Τουρκία αλλά και στη Λιβύη ότι το μνημόνιο αυτό, το οποίο υπεγράφη, δεν έχει ουσιαστικά καμία πρακτική και νομική αξία».
Ταυτόχρονα ο κ. Μητσοτάκης επισήμανε την ετοιμότητα της Αθήνας να συνεργαστεί με τις λιβυκές Αρχές για να περιοριστούν οι μεταναστευτικές ροές, θέμα που ούτως ή άλλως αναδείχθηκε μέσω της επιστολής Φον ντερ Λάιεν στους 27 ηγέτες, όπου η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής μετέτρεψε σε κεντρικό ζήτημα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου τις αυξημένες ροές μεταναστών από τις λιβυκές ακτές προς την Κρήτη. Όπως είπε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, η χώρα μας θα στείλει πολεμικά πλοία έξω από τα χωρικά ύδατα της Λιβύης έτσι ώστε οι βάρκες των διακινητών να γυρνούν πίσω και παράλληλα αναφέρθηκε στην ανάγκη να σταλεί σαφές μήνυμα προκειμένου να υπάρξει συνεργασία στο Μεταναστευτικό.
«Να μεταφέρουμε στις λιβυκές Αρχές ότι η πρακτική αυτή δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή», είπε συγκεκριμένα, κάνοντας γνωστό ότι θα ζητήσει την περαιτέρω στήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο συγκεκριμένο θέμα. Όσον αφορά τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή και τη σύγκρουση μεταξύ Ισραήλ και Ιράν, ο πρωθυπουργός επανέλαβε την πάγια θέση της Αθήνας για αποκλιμάκωση, την ανάγκη να διατηρηθεί η εκεχειρία και να επιστρέψουν οι δύο πλευρές στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Ξεκαθάρισε δε ότι η απειλή από το Ιράν πρέπει να αντιμετωπιστεί με διπλωματικά μέσα και όχι με νέες συρράξεις.
Εφημερίδα Απογευματινή
