ΗΑνατολική Μεσόγειος και η Μέση Ανατολή βρίσκονται στο επίκεντρο ραγδαίων, πολυεπίπεδων και δυσοίωνων εξελίξεων που επηρεάζουν άµεσα τα ελληνικά συµφέροντα. Σε ένα γεωπολιτικό τοπίο, που θυµίζει κινούµενη άµµο, η Ελλάδα καλείται να κινηθεί µε στρατηγική ψυχραιµία και διπλωµατική εγρήγορση, διαφυλάσσοντας την κυριαρχία της, ενισχύοντας τις διεθνείς της συµµαχίες και συµβάλλοντας στη σταθερότητα της ευρύτερης περιοχής. Η «Κυριακάτικη Απογευµατινή» αποκαλύπτει τη στρατηγική που θα ακολουθήσει η ελληνική διπλωµατία το επόµενο διάστηµα.
Στη Μέση Ανατολή, το συνεχές αιµατοκύλισµα στη Γάζα έχει προκαλέσει ανθρωπιστική κρίση και έντονες διεθνείς αντιδράσεις. Ο Ελληνας πρωθυπουργός εξέφρασε τη θέση της χώρας µας επί του θέµατος, παραχωρώντας δηλώσεις αµέσως µετά την πρόσφατη Σύνοδο του Ερωπαϊκού Συµβουλίου στις Βρυξέλλες. Συγκεκριµένα, ο Κυριάκος Μητσοτάκης επανέλαβε την ανάγκη για άµεση εκεχειρία στη Γάζα, συνδυασµένη µε την απελευθέρωση των οµήρων και κάλεσε την Ε.Ε. να ασκήσει πίεση στο Ισραήλ για να σταµατήσει η επιχείρηση που πλήττει άµαχους Παλαιστίνιους.
Την ίδια στιγµή, η ένταση µεταξύ Ιράν και Ισραήλ, που κορυφώθηκε µε τις στρατιωτικές επιχειρήσεις της περασµένης εβδοµάδας, µολονότι για την ώρα δείχνει να ελέγχεται χάρη στην εύθραυστη εκεχειρία που τρόπον τινά… επέβαλε ο Αµερικανός πρόεδρος, εξακολουθεί να εγείρει σοβαρούς κινδύνους γενικευµένης ανάφλεξης στη Μέση Ανατολή, µε δυνητικό αντίκτυπο στις θαλάσσιες οδούς, το εµπόριο και την ενεργειακή ασφάλεια. Σηµειώνεται ότι 270 πλοία ελληνικών συµφερόντων περνούν από τα Στενά του Ορµούζ.
Τουρκολιβυκό µνηµόνιο
Προς δυσµάς, η Λιβύη εξακολουθεί να παραµένει διαιρεµένη. Η στρατηγική σύµπλευση της προσωρινής κυβέρνησης της Τρίπολης µε την Αγκυρα -µέσω του παράνοµου τουρκολιβυκού µνηµονίου- συνεχίζει να προκαλεί ανησυχία στην Αθήνα. Την ώρα που ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε ένα σύντοµο τετ α τετ µε τον Ταγίπ Ερντογάν στο περιθώριο της ΝΑΤΟϊκής συνόδου στη Χάγη, οι επικεφαλής των εταιρειών πετρελαίου της Τουρκίας και της Λιβύης, Αχµέτ Τούρκογλου και Μασούντ Σουλεµάν, συµφωνούσαν να ξεκινήσουν σεισµικές έρευνες σε τέσσερα θαλάσσια οικόπεδα νοτίως της Κρήτης, µε την ελπίδα ότι στο µέλλον θα προχωρήσουν σε γεωτρήσεις υδρογονανθράκων. Τα τρία εξ αυτών είναι νότια της λεγόµενης µέσης γραµµής, δεν εµπίπτουν δηλαδή στην ελληνική δικαιοδοσία, αλλά στη λιβυκή.
Οµως, το τέταρτο θαλάσσιο οικόπεδο «πατά» στο παράνοµο τουρκολιβυκό µνηµόνιο, γεγονός που δείχνει ότι η Τουρκία και η Λιβύη επιχειρούν να εφαρµόσουν στην πράξη το τουρκολιβυκό σύµφωνο.
Σύµφωνα µε πληροφορίες της υπογράφουσας, τις επόµενες ώρες το «Oruc Reis» αναµένεται να κινηθεί προς τη Μεσόγειο. ∆εδοµένης αυτής της εξέλιξης, δεν θα έπρεπε να εκπλαγούµε αν ξαφνικά το δούµε να πλέει στην περιοχή του παράνοµου τουρκολιβυκού µνηµονίου.
Εξού και ο Κυριάκος Μητσοτάκης έθεσε το ζήτηµα στους Ευρωπαίους ηγέτες, στο Συµβούλιο Κορυφής: «Η επανάληψη αυτού του µηνύµατος είναι απαραίτητη, για να καταστεί σαφές τόσο στην Τουρκία όσο και στη Λιβύη ότι το µνηµόνιο αυτό που υπεγράφη δεν έχει καµία πρακτική και νοµική αξία», δήλωσε ο πρωθυπουργός. Το µήνυµά του βρήκε ευήκοα ώτα, καθώς συµπεριελήφθη στο κείµενο συµπερασµάτων του Συµβουλίου, στο οποίο αναφέρεται το εξής: «Το Ευρωπαϊκό Συµβούλιο υπενθυµίζει ότι το Μνηµόνιο Συνεννόησης Τουρκίας – Λιβύης για την οριοθέτηση περιοχών θαλάσσιας δικαιοδοσίας στη Μεσόγειο παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώµατα τρίτων κρατών, δεν συνάδει µε το ∆ίκαιο της Θάλασσας και δεν µπορεί να παράγει έννοµες συνέπειες για τρίτα κράτη».
Εµφανώς ικανοποιηµένος, µετά το πέρας της συνόδου, ο κ. Μητσοτάκης τόνισε ότι η Ελλάδα ασκεί τα κυριαρχικά της δικαιώµατα στο πεδίο, προκηρύσσοντας οικόπεδα για έρευνες νοτίως της Κρήτης, µε σεβασµό στη µέση γραµµή.
Παρά τις αντιδράσεις, ο πρωθυπουργός εξέφρασε την ετοιµότητα της Ελλάδας να διαπραγµατευθεί µε τη Λιβύη για την οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών, όταν η πολύπαθη χώρα αποκτήσει ενιαία κυβέρνηση.
Στο πλαίσιο αυτό, ο κ. Μητσοτάκης υπενθύµισε τις επιτυχίες της πρώτης θητείας της κυβέρνησης, στην οριοθέτηση ΑΟΖ µε την Αίγυπτο και την Ιταλία, ενώ, ενόψει της επίσκεψης του υπουργού Εξωτερικών στη Λιβύη, ο Κ. Μητσοτάκης εξέφρασε την ελπίδα του για ενίσχυση των διµερών σχέσεων, µε στόχο τη σταθερότητα και τη συνεργασία.
Σύµφωνα µε πληροφορίες της «Κυριακάτικης Α», ο κ. Γεραπετρίτης σχεδιάζει να µεταβεί τόσο στην Τρίπολη όσο και στη Βεγγάζη στις αρχές του Ιουλίου, προκειµένου να αντιστρέψει το φιλοτουρκικό κλίµα που εσχάτως παρασύρει αµφότερες τις πλευρές.
Γενικώς, πολλές από τις κινήσεις τις Τουρκίας επηρεάζουν έστω και εξ αντανακλάσεως την Ελλάδα. Για παράδειγµα, τα σχέδιά της µε τη Λιβύη θα µπορούσαν να πλήξουν τα κυριαρχικά δικαιώµατα της Ελλάδας νοτίως της Κρήτης.
Επίσης, η µόνιµη στήριξη που ο Ταγίπ Ερντογάν παρέχει στον -προερχόµενο από τον ISIS και την «Αλ Κάιντα»- πρόεδρο της Συρίας Αλ Σάρα (πρώην Αλ Τζολάνι), µετά την πτώση του Μπασάρ αλ Ασαντ, επηρεάζει τον ελληνορθόδοξο πληθυσµό (και όχι µόνο) της Συρίας. Το να αλωνίζουν τζιχαντιστές στη ∆αµασκό δεν είναι απλώς επικίνδυνο. Απεδείχθη µοιραίο, µετά το µακελειό στον ελληνορθόδοξο ναό του Προφήτη Ηλία, όπου δολοφονήθηκαν 25 πιστοί. Η νεοσύστατη τζιχαντιστική οργάνωση «Σαράγια Ανσάρ αλ Σούνα» (Ταξιαρχία Υποστηρικτών Σουνιτών) ανέλαβε την ευθύνη, επαληθεύοντας τις εικασίες της διεθνούς κοινότητας για την ενορχήστρωση του αιµατοκυλίσµατος και εντείνοντας της ανησυχίες της Ελλάδας.
Πολυµέτωπος ρόλος
Είναι πλέον πασιφανές ότι παρά τη σχετική ύφεση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, η Τουρκία εξακολουθεί να προβάλλει αναθεωρητική ρητορική και να διατηρεί ενεργό ρόλο σε πολλά µέτωπα: από τη Συρία µέχρι τη Λιβύη και τον Καύκασο. Η Αθήνα παρακολουθεί στενά τις τουρκικές κινήσεις, χωρίς όµως να εφησυχάζει. Γι’ αυτό και ο πρωθυπουργός στις Βρυξέλλες αναφέρθηκε σε τρίτες χώρες που δεν ευθυγραµµίζονται µε την Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφάλειας της Ε.Ε. (ΚΕΠΠΑ), στο πλαίσιο της συζήτησης για την αµυντική συνεργασία της Ε.Ε. µε τρίτες χώρες. Ειδικότερα, ο Κ. Μητσοτάκης τόνισε ότι η Ευρώπη οφείλει να λάβει υπόψη τα στρατηγικά συµφέροντά της και να µην αντιµετωπίσει αυτές τις συνεργασίες ως… business as usual, ή απλώς ως µια επιχειρηµατική συναλλαγή.
Κυριακάτικη Απογευματινή
