Σε τροχιά έντασης βρίσκονται (και πάλι) οι ελληνοτουρκικές σχέσεις, καθώς η Άγκυρα επανέρχεται με επιθετική ρητορική κατά της Αθήνας και της Λευκωσίας, με αφορμή τα συμπεράσματα της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ, τα οποία επικρίνουν εκ νέου το τουρκολιβυκό μνημόνιο. Κατηγορώντας Ελλάδα και Κύπρο για «μαξιμαλιστικές αξιώσεις», το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών προκάλεσε την έντονη αντίδραση της Αθήνας. Η ελληνική πλευρά απάντησε σε αυστηρούς τόνους, επαναβεβαιώνοντας την προσήλωσή της στο Διεθνές Δίκαιο, ενώ ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης έστειλε σαφές μήνυμα προς την Τουρκία και τη Λιβύη.
Η Άγκυρα, διά στόματος του εκπροσώπου Τύπου του υπουργείου Εξωτερικών, Οντζού Κετσέλι, αποδοκιμάζει τη στάση των Βρυξελλών και υποστηρίζει πως το τουρκολιβυκό μνημόνιο «συνάδει πλήρως με το Διεθνές Δίκαιο», καλώντας την ΕΕ «να προτρέψει όλα τα μέλη της να συμμορφωθούν με αυτό, αντί να υιοθετούν νομικά αβάσιμους ισχυρισμούς». Στην επίσημη ανακοίνωση, το τουρκικό ΥΠΕΞ κατηγορεί μάλιστα την Αθήνα και τη Λευκωσία ότι επιχειρούν να επιβάλουν «μαξιμαλιστικές αξιώσεις» εντός της ΕΕ, χαρακτηρίζοντας τις ευρωπαϊκές θέσεις «πολιτικά υποκινούμενες» και «μεροληπτικές», ενώ επαναβεβαιώνει την αποφασιστικότητα της Άγκυρας να υπερασπιστεί τα «νόμιμα δικαιώματα και συμφέροντά της» στην Ανατολική Μεσόγειο.
Με αυστηρό τόνο απαντούν διπλωματικές πηγές στη νέα επίθεση της Άγκυρας, υπενθυμίζοντας τις πάγιες παρεκκλίσεις της Τουρκίας από θεμελιώδεις αρχές του Διεθνούς Δικαίου. Όπως τονίζουν, «η επίκληση του Διεθνούς Δικαίου προϋποθέτει τούτο να υιοθετείται καθ’ ολοκληρίαν», υπογραμμίζοντας ότι πρακτικές όπως η μη υπογραφή της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας -την οποία έχουν υιοθετήσει 168 κράτη-, η ανατροπή καθεστώτων αιώνων σε μνημεία παγκόσμιας κληρονομιάς, καθώς και η διατύπωση απειλής πολέμου σε περίπτωση άσκησης δικαιώματος που απορρέει από το Διεθνές Δίκαιο δεν επιτρέπουν υποδείξεις προς τρίτους. «Η Ελλάδα θα συνεχίσει με συνέπεια να υπηρετεί το Διεθνές Δίκαιο και τις σχέσεις καλής γειτονίας – αυτό όμως θα πρέπει να ισχύει για όλους», αναφέρουν οι ίδιες πηγές.
Καθαρό σήμα προς την Τουρκία αλλά και τη Λιβύη απηύθυνε και ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, στον απόηχο της Συνόδου Κορυφής, επαναλαμβάνοντας τη θέση της Ελλάδας για το τουρκολιβυκό μνημόνιο. Όπως ανέφερε στην κυριακάτικη ανάρτησή του, «οι 27 επαναλάβαμε ξεκάθαρα στα συμπεράσματά μας ότι το τουρκολιβυκό μνημόνιο είναι παράνομο και ανυπόστατο», ενώ υπογράμμισε την ανάγκη ενίσχυσης της συνεργασίας ΕΕ – Λιβύης στο πεδίο της μετανάστευσης, καθώς, όπως σημείωσε, η αύξηση των ροών και η εργαλειοποίησή τους συνιστούν πρόκληση ασφαλείας που η Ευρώπη δεν μπορεί να αγνοήσει. Παράλληλα, ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε στην ενσωμάτωση, στα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, της ελληνικής πρότασης για την ενίσχυση της αμυντικής συνεργασίας της ΕΕ με τρίτες, «ομονοούσες» χώρες, επισημαίνοντας ότι τέτοιου είδους συμπράξεις οφείλουν να ευθυγραμμίζονται με την κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας της Ένωσης. «Δεν μπορούμε να προχωρήσουμε σε συνεργασίες που αντιστρατεύονται τα στρατηγικά συμφέροντα της Ευρώπης», επισημαίνει, εκτοξεύοντας ακόμα ένα «καρφί» προς την Άγκυρα.
Την ίδια ώρα, με τη στήριξη της Άγκυρας, η Λιβύη υιοθετεί οξύτερη στάση έναντι της Αθήνας. Ο διορισμένος από τη Βουλή των Αντιπροσώπων στην παράλληλη κυβέρνηση της Βεγγάζης «πρωθυπουργός» Οσάμα Χαμάντ απέρριψε κατηγορηματικά τις ελληνικές τοποθετήσεις για το τουρκολιβυκό μνημόνιο, υπεραμυνόμενος της νομιμότητας της συμφωνίας με την Άγκυρα. Σε ομιλία του, ο Χαμάντ -ο οποίος δεν αναγνωρίζεται διεθνώς, αλλά στηρίζεται από τον στρατηγό Χαλίφα Χαφτάρ- επανέλαβε ότι η Λιβύη δεν αποδέχεται καμία παρέμβαση ή αμφισβήτηση των κυριαρχικών της επιλογών, επισημαίνοντας πως η συμφωνία με την Τουρκία «βασίζεται στο Διεθνές Δίκαιο» και «δεν παραβιάζει την κυριαρχία οποιασδήποτε τρίτης χώρας». Όπως δήλωσε, συμφωνίες αυτού του είδους εξυπηρετούν τα εθνικά συμφέροντα της Λιβύης και αποτελούν αποκλειστικό ζήτημα εθνικής κυριαρχίας. Παράλληλα, στράφηκε εναντίον της Ελλάδας, την οποία κατηγόρησε για πολιτική υποκίνησης και πρόκλησης, προειδοποιώντας ότι η Λιβύη διατηρεί το δικαίωμα να αντιδράσει αποφασιστικά σε οποιαδήποτε ενέργεια απειλεί την εδαφική της ακεραιότητα ή την πολιτική της ανεξαρτησία.
Εφημερίδα Απογευματινή
