Έτοιμη να αναλάβει πρωτοβουλία για τη συγκρότηση ενός νέου πολυμερούς σχήματος συνεργασίας στην Ανατολική Μεσόγειο, με τη συμμετοχή της Ελλάδας, της Κύπρου, της Αιγύπτου, της Τουρκίας και της Λιβύης, εμφανίζεται η Αθήνα, όπως ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, κατά τη συζήτηση για την εξωτερική πολιτική στη Βουλή. Κεντρική θέση στην ατζέντα της πρωτοβουλίας θα έχει και το ζήτημα των Θαλασσίων Ζωνών, το οποίο αποτελεί διαχρονικό σημείο τριβής μεταξύ των παράκτιων κρατών και ταυτόχρονα εμπόδιο στην αξιοποίηση των ενεργειακών κοιτασμάτων της περιοχής.
Η πρόταση της Αθήνας αφορά τη συγκρότηση ενός σχήματος τύπου 5×5, με τη συμμετοχή πέντε παράκτιων κρατών της περιοχής -Ελλάδα, Κύπρος, Αίγυπτος, Τουρκία και Λιβύη- και με πέντε θεματικούς άξονες: το Μεταναστευτικό, την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος, τη συνδεσιμότητα, τις οριοθετήσεις Θαλασσίων Ζωνών και την πολιτική προστασία. Το υπουργείο Εξωτερικών θα αναλάβει να διερευνήσει τη δυνατότητα και τις προοπτικές ενός τέτοιου σχήματος και σε ποιον βαθμό θα μπορούσε να έχει μόνιμο χαρακτήρα. Στόχος, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, είναι να οικοδομηθούν γέφυρες επικοινωνίας με όλα τα κράτη της περιοχής, ακόμη και με εκείνα με τα οποία υπάρχουν διαφορές, πάντα στη βάση του Διεθνούς Δικαίου. Εκτιμάται δε, ότι αυτή η πρωτοβουλία καθίσταται πιο αναγκαία από ποτέ λόγω των μεγάλων γεωπολιτικών ανακατατάξεων.
Με αυτή την πρωτοβουλία, η Αθήνα επαναβεβαιώνει τη διαχρονική της προσήλωση σε τριμερή και πολυμερή περιφερειακά σχήματα συνεργασίας με κράτη της περιοχής που αντιμετωπίζουν κοινές προκλήσεις. Όπως επισημαίνουν κυβερνητικές πηγές, η Ελλάδα παραμένει σταθερός πυλώνας ασφάλειας και σταθερότητας στη Νοτιοανατολική Ευρώπη και την Ανατολική Μεσόγειο, προσεγγίζοντας τις περιφερειακές εξελίξεις με πνεύμα συνεννόησης και σεβασμό στο Διεθνές Δίκαιο. Διαθέτει, τονίζουν οι ίδιες πηγές, ισχυρό διπλωματικό αποτύπωμα, αναβαθμισμένη διεθνή θέση, σταθερή οικονομία και αξιόπιστες αμυντικές δυνατότητες — στοιχεία που της επιτρέπουν όχι μόνο να ανταποκρίνεται στις προκλήσεις, αλλά και να αναλαμβάνει πρωτοβουλίες διαλόγου με όλα τα γειτονικά κράτη. «Η Ελλάδα όχι μόνο δεν φοβάται, αλλά επιδιώκει τη συνεννόηση με όλα τα γειτονικά κράτη», επισημαίνουν.
Η εξαγγελία αυτής της κίνησης από τον Κυριάκο Μητσοτάκη δεν έγινε σε ουδέτερη χρονική συγκυρία, αλλά σε περίοδο αυξημένης διπλωματικής κινητικότητας στην Ουάσινγκτον, με επίκεντρο τις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο. Σύμφωνα με πληροφορίες, πρωτοβουλίες προς την κατεύθυνση της ενίσχυσης των διαύλων επικοινωνίας μεταξύ Ελλάδας, Τουρκίας, Λιβύης και Αιγύπτου, φαίνεται να έχει αναλάβει και ο Μασάντ Μπούλος, ειδικός σύμβουλος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για θέματα αραβικού και αφρικανικού ενδιαφέροντος και συμπέθερος του Αμερικανού προέδρου.
Ο κ. Μπούλος φέρεται να έχει πραγματοποιήσει διαδοχικές επαφές με εκπροσώπους και των τεσσάρων χωρών με στόχο την ενθάρρυνση διαλόγου για την υπέρβαση διαφορών, κυρίως στο πεδίο των Θαλασσίων Ζωνών. Αξίζει, επίσης, να σημειωθεί ότι ο πρωθυπουργός συναντήθηκε με τον κ. Μπούλος στις 26 Σεπτεμβρίου, στο περιθώριο της 80ής Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη. Σε κάθε περίπτωση, η πρωτοβουλία την οποία τώρα ανακοινώνει η Αθήνα προδιαγράφει κινητικότητα το προσεχές διάστημα.
Την ίδια ώρα, το κυβερνητικό επιτελείο αποτιμά θετικά τη συζήτηση στη Βουλή για την εξωτερική πολιτική, εκτιμώντας πως αναδείχθηκε σε πεδίο υπεροχής έναντι της αντιπολίτευσης. Με επανειλημμένες αναφορές στα αποτελέσματα της εξωτερικής πολιτικής -όπως η επέκταση των χωρικών υδάτων στο Ιόνιο και οι ενεργειακές συμφωνίες νοτίως της Κρήτης- ο πρωθυπουργός ενίσχυσε το προφίλ αξιοπιστίας της κυβέρνησης. Ταυτόχρονα, επιχείρησε να αναχαιτίσει πιέσεις στα δεξιά της κυβέρνησης, απαντώντας αιχμηρά σε φωνές που κινούνται εκτός θεσμικού πλαισίου.
Εφημερίδα Απογευματινή
