Το Υπουργείο Πολιτισμού υλοποιεί τη β’ φάση αποκατάστασης της Βασιλικής Α’ στον αρχαιολογικό χώρο των Φιλίππων, με προϋπολογισμό 1.800.000 ευρώ από το Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Ανατολικής Μακεδονίας Θράκης ΕΣΠΑ 2021-2027. Η αποκατάσταση της Βασιλικής Α’ περιλαμβάνει το βαπτιστήριο και αποτελεί μέρος του ευρύτερου σχεδιασμού για την προστασία του μνημείου UNESCO.
Δηλώσεις Υπουργού Πολιτισμού για την αποκατάσταση Φιλίππων
Η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη τόνισε τη σημασία του έργου: «Ο αρχαιολογικός χώρος των Φιλίππων, ενταγμένος στον Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, αποτελεί μείζονα αρχαιολογικό χώρο με ιδιαίτερα σημαντικά μνημεία. Πρόσφατα ολοκληρώθηκε η αποκατάσταση της Βασιλικής Β’ με προϋπολογισμό 754.000 ευρώ από το ΕΣΠΑ 2014-2020».
Η Υπουργός επεσήμανε ότι συνεχίζεται η αποκατάσταση της Βασιλικής Α’ μαζί με επεμβάσεις για τη λειτουργική αναβάθμιση του αρχαιολογικού χώρου. Παράλληλα, υλοποιείται έργο πυροπροστασίας προϋπολογισμού 2.500.000 ευρώ με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Χαρακτηριστικά του συγκροτήματος της Βασιλικής Α’
Το συγκρότημα της Βασιλικής Α’ καταλαμβάνει έκταση 6.800 τ.μ. και αποτελεί τον αρχαιότερο και μεγαλύτερο χριστιανικό επισκοπικό ναό των Φιλίππων. Η ανέγερσή της ανάγεται γύρω στο 500 μ.Χ., ενώ καταστράφηκε τον 7ο-8ο αιώνα.
Το κτηριακό συγκρότημα εντοπίζεται στη συνέχεια ιερών ρωμαϊκών χώρων λαξευμένων στον βράχο. Αποτελείται από:
• Τον κυρίως ναό με το αίθριο και την περίστυλη αυλή
• Τις μνημειακές κλίμακες
• Τα προκτίσματα με το βαπτιστήριο και τον προθάλαμό του
• Το παρεκκλήσι
Στόχοι και μέθοδοι αποκατάστασης του μνημείου
Η αποκατάσταση της Βασιλικής Α’ επικεντρώνεται στις τοιχοποιίες και τα δάπεδα του κυρίως ναού, του νάρθηκα και της ανατολικής στοάς του αιθρίου. Ορισμένα τμήματα διατηρούνται σε καλύτερη κατάσταση, ενώ άλλα παρουσιάζουν σοβαρά προβλήματα με απώλειες υλικού και μορφής.
Το βαπτιστήριο διατηρείται σε σχετικά ικανοποιητική κατάσταση παρά τους επιβαρυντικούς παράγοντες όπως η φυσική φθορά, η ανθρώπινη παρέμβαση και οι περιβαλλοντικοί παράγοντες.
Οι στόχοι της επέμβασης περιλαμβάνουν τη συντήρηση και προστασία του μνημειακού συγκροτήματος, την ανεμπόδιστη απόδοσή του στο κοινό και τη μορφολογική αποκατάσταση για την κατανόηση της γεωμετρίας του.
Σύγχρονες μέθοδοι αποκατάστασης στους Φιλίππους
Οι προτεινόμενες επεμβάσεις βασίζονται στον σεβασμό του φυσικού αναγλύφου και τη χρήση υφιστάμενων δομών αντιστήριξης. Η αποκατάσταση περιλαμβάνει ανάκτηση χαμένων τμημάτων, επανάχρηση αρχαίου δομικού υλικού και διασφάλιση διακριτικότητας των νέων επεμβάσεων.
Μετά την κατάργηση του τμήματος της εθνικής οδού που διερχόταν μέσα από τον αρχαιολογικό χώρο, ενοποιούνται η αρχαία Εγνατία οδός με την οδό μεταξύ του forum και της παλαιοχριστιανικής Βασιλικής Α’. Δημιουργείται έτσι ενοποιημένος αρχαιολογικός χώρος με σύγχρονες υποδομές περιήγησης και ασφάλειας για επισκέπτες και εργαζομένους.
