Ειλημμένη απόφαση από την κυβέρνηση είναι να επεκταθεί και σε μετανάστες το πρόγραμμα για το «βραχιολάκι», το μέσο δηλαδή της ηλεκτρονικής επιτήρησης κρατουμένων και υποδίκων, που ύστερα από μία δεκαετία πειραματικής εφαρμογής ήρθε η ώρα να εκσυγχρονιστεί, ώστε να κάνει τα πρώτα ουσιαστικά βήματα προς όφελος όλων. Τα προβλήματα έχουν εντοπιστεί, η βούληση από το Μέγαρο Μαξίμου για να επιλυθούν υπάρχει, οι κινήσεις γίνονται, αργά αλλά σταθερά, στο πλαίσιο της κυβερνητικής πρόθεσης να επικρατήσει η νομιμότητα και η τάξη στον δημόσιο χώρο, και μένει πλέον λίγος χρόνος για να διαπιστώσουμε αν οι αρμόδιοι υπουργοί θα μπορέσουν να φέρουν εις πέρας το έργο που έχουν αναλάβει. Το νέο φιλόδοξο σχέδιο περιλαμβάνει την επέκταση της ηλεκτρονικής επιτήρησης από τους κρατούμενους σε δράστες ενδοοικογενειακής βίας και σε παράνομους μετανάστες.
Η μεθοδική δουλειά
Εξάλλου, την ανάγκη εκτεταμένης χρήσης του συγκεκριμένου «εργαλείου» αναδεικνύει το τελευταίο διάστημα μετ’ επιτάσεως ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, Θάνος Πλεύρης, ο οποίος έχει προαναγγείλει την εφαρμογή ηλεκτρονικής επιτήρησης μέσω «βραχιολιού», αντίστοιχη με εκείνη κρατουμένων, για όσους έχουν λάβει απορριπτική απόφαση ασύλου και δεν αποχωρούν άμεσα από τη χώρα μας. Παρότι μάλιστα το συγκεκριμένο μέτρο δεν έχει δείξει να λειτουργεί, εκείνος επιμένει στη χρήση του και μάλιστα φρόντισε, στο σχέδιο νόμου που κατατέθηκε πρόσφατα στη Βουλή για τους παράνομους μετανάστες, να προβλέπεται η επιβολή ηλεκτρονικής επιτήρησης ως περιοριστικό μέτρο κατά την προθεσμία οικειοθελούς αναχώρησης.
Βέβαια, πολύ πριν ο κ. Πλεύρης αποφασίσει να δημοσιοποιήσει την αποφασιστικότητά του για τη χρήση του «βραχιολιού», είχε λάβει διαβεβαιώσεις από τους συναδέλφους του που είναι οι πλέον αρμόδιοι για το θέμα, τον υπουργό Δικαιοσύνης, Γιώργο Φλωρίδη, και τον υπουργό Προστασίας του Πολίτη, Μιχάλη Χρυσοχοΐδη, που συντονίζουν τις ενέργειές τους για να υπάρξουν ουσιαστικά αποτελέσματα. Άλλωστε, ο πρώτος υπουργός που είχε προαναγγείλει το «βραχιολάκι» για μία κατηγορία ανθρώπων που δεν είναι φυλακισμένοι ήταν ο κ. Φλωρίδης, όταν τον Ιούνιο του 2024 είχε κάνει λόγο για χρήση ηλεκτρονικής παρακολούθησης σε όσους βρίσκονται σε καθεστώς επιτήρησης λόγω ενδοοικογενειακής βίας.
Καθώς, λοιπόν, επεκτείνονται οι ανάγκες της ηλεκτρονικής παρακολούθησης και ήδη κάποιοι υπουργοί δεν μπορούν να συγκρατηθούν και προβαίνουν σε προαναγγελίες χρήσης, φαίνεται ότι φέτος βρισκόμαστε στην τελική φάση υλοποίησης του σχεδίου. Αυτό πιστοποιεί και ο κ. Χρυσοχοΐδης, ο οποίος έχει κάνει πολύ μεθοδική δουλειά, σχεδόν αθόρυβα, καθώς ναι μεν όλα όσα κάνει είναι ορατά (είτε στη Διαύγεια, είτε σε νομοσχέδια, είτε σε δηλώσεις), αλλά είναι διασκορπισμένα σε διάφορα κομμάτια -και σε διαφορετικές χρονικές περιόδους- που θα πρέπει κάποιος να τα ενώσει για να δει τη συνολική εικόνα.
Περισσότεροι κρατούμενοι θα μπουν σε καθεστώς εξ αποστάσεως παρακολούθησης – Επέκταση και για δράστες ενδοοικογενειακής βίας
Μιλώντας τον Μάρτιο του 2025 για το νομοσχέδιο που ψηφίστηκε εκείνη την περίοδο και αφορά την αναδιάρθρωση της ΕΛ.ΑΣ., ο κ. Χρυσοχοΐδης αναφέρθηκε στο «βραχιολάκι», λέγοντας ότι «αποτελεί, κατά τη γνώμη μου, μια πολύ σημαντική κατάκτηση, την οποία όμως πρέπει να εφαρμόσουμε πια και μαζικά». «Μετά την ψήφιση του νόμου, πολύ γρήγορα πιστεύω, θα έχουμε τη δυνατότητα να εφαρμόζεται το “βραχιολάκι”» πρόσθεσε. Πέρα από τα λόγια, αξίζει να σημειωθεί ότι στο συγκεκριμένο νομοσχέδιο γίνονται κάποιες πρώτες ουσιαστικές κινήσεις, καθώς επισημαίνεται ότι ο θεσμός της ηλεκτρονικής επιτήρησης «επεκτείνεται», με δυνατότητα εφαρμογής σε ολόκληρη την επικράτεια, σε μόνιμη βάση και όχι πιλοτικά. Επιπλέον, τα επιτηρούμενα πρόσωπα απαλλάσσονται από το κόστος για την εφαρμογή του συστήματος ηλεκτρονικής επιτήρησης, συμβάλλοντας έτσι στην ενίσχυσή της.
Δύο μήνες μετά, στις 12 Ιουνίου 2025, δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως η Κοινή Υπουργική Απόφαση των υπουργών Προστασίας του Πολίτη και Ψηφιακής Διακυβέρνησης με θέμα τη ρύθμιση τεχνικών θεμάτων και λοιπών λεπτομερειών για την εφαρμογή του Συστήματος Ηλεκτρονικής Επιτήρησης (ΦΕΚ Β΄/2812/6-6-2025). Σκοπός της απόφασης είναι η θέσπιση των κανόνων για την ορθή και αποτελεσματική λειτουργία του Συστήματος Ηλεκτρονικής Επιτήρησης υποδίκων, καταδίκων και κρατουμένων σε άδεια, καθώς και η προστασία των δικαιωμάτων των επιτηρούμενων προσώπων.
(ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΝΤΑΡΙΝΗΣ/EUROKINISSI)
Σε λιγότερο από έναν μήνα, στις 7 Ιουλίου 2025, δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως Κοινή Υπουργική Απόφαση η οποία αφορά την αποπληρωμή μέχρι του ποσού των 426.889,72 ευρώ στην ανάδοχο εταιρεία για τις υπηρεσίες ηλεκτρονικής επιτήρησης υποδίκων, καταδίκων και κρατουμένων σε άδεια που παρείχε κατά το χρονικό διάστημα από 1/12/2022 έως 31/12/2024.
Τον ίδιο μήνα, στις 29 Ιουλίου, ανακοινώθηκε η «Προκήρυξη και διενέργεια ηλεκτρονικού διεθνούς ανοιχτού διαγωνισμού για την ανάδειξη αναδόχου παροχής υπηρεσιών Ηλεκτρονικής Επιτήρησης (CPV 79714000-2) υποδίκων, καταδίκων και κρατουμένων σε άδεια, για τα έτη 2026 και 2027, συνολικού προϋπολογισμού 7.106.550 ευρώ συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ 24%, δηλαδή ποσού 3.553.275 ευρώ κατ’ έτος. Η καταληκτική ημερομηνία υποβολής των προσφορών είναι η 28/8/2025 και η αποσφράγιση των προσφορών θα πραγματοποιηθεί στις 2/9/2025.
Δεδομένου ότι τα ποσά που δίνονταν τα προηγούμενα χρόνια ήταν περίπου 240.000 ευρώ κατ’ έτος συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ 24%, το ποσό που θα δαπανηθεί είναι αρκετά μεγάλο, που σημαίνει ότι η κυβέρνηση προσδοκά πως επιτέλους ο θεσμός θα τεθεί σε πλήρη εφαρμογή. Αν μάλιστα συνδυαστεί με τις προαναγγελθείσες μειώσεις του ημερήσιου κόστους για το «βραχιολάκι», τότε πραγματικά ετοιμάζεται μια εντυπωσιακή αποσυμφόρηση των γενικών σωφρονιστικών καταστημάτων, αλλά όχι ανεξέλεγκτη, όπως είχε γίνει επί συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ.
Εξοικονόμηση χρημάτων από την ελεγχόμενη αποφυλάκιση
Ήταν τον Απρίλιο του 2015, λίγους μήνες από το περίφημο δημοψήφισμα του Αλέξη Τσίπρα, όταν ο τότε υπουργός Δικαιοσύνης, Νίκος Παρασκευόπουλος, κατάθεσε προς ψήφιση στη Βουλή τον Νόμο 4322/2015, με αποκλειστικό στόχο την αποσυμφόρηση των φυλακών, ανοίγοντας διάπλατα την πόρτα σε χιλιάδες εγκληματίες χωρίς καμία εξαίρεση, μεταξύ των οποίων τουλάχιστον 200 καταδικασμένων για βαρύτατα ποινικά εγκλήματα. Έναν χρόνο αργότερα, το 2016, ο κ. Παρασκευόπουλος είχε πει το περίφημο «Η φυλάκιση κοστίζει», προφανώς για να δικαιολογήσει τις ευνοϊκές διατάξεις του νόμου του που άνοιξαν τις πόρτες της φυλακής σχεδόν αδιακρίτως σε κατηγορούμενους κάθε κατηγορίας. Έδωσε μάλιστα στη δημοσιότητα έκθεση του υπουργείου Δικαιοσύνης που έδειχνε ότι το μέσο ημερήσιο κόστος εγκλεισμού στις φυλακές της χώρας κατά το έτος 2014 ανερχόταν στα 28,18 ευρώ και το ετήσιο συνολικό κόστος για κάθε κρατούμενο στα 10.287,49 ευρώ.
Ο θλιβερός απολογισμός χρήσης και οι αναφορές για μείωση της τιμής
Ο κ. Παρασκευόπουλος αναφέρθηκε μάλιστα και στην ελεγχόμενη αποφυλάκιση με «βραχιολάκι», υποστηρίζοντας απλώς ότι δεν έτυχε της αποδοχής των κρατουμένων, καθώς παραδέχτηκε ότι μόνο τρεις κρατούμενοι έκαναν χρήση αυτής της δεύτερης ευκαιρίας και βρέθηκαν νωρίτερα, έστω και υπό προϋποθέσεις, μαζί με τις οικογένειές τους. Δυστυχώς η κατάσταση δεν άλλαξε ιδιαίτερα τα επόμενα χρόνια. Το 2020, «βραχιολάκια» είχαν περίπου 15 κρατούμενοι, το ΠΑΣΟΚ υποστήριξε ότι το 2022 εφαρμόστηκε σε μόλις πέντε κρατουμένους, ενώ σύμφωνα με άλλες πληροφορίες το 2024 ο αριθμός των επιτηρούμενων με «βραχιολάκι» δεν ξεπερνούσε τους 30.
Στόχος της κυβέρνησης να φθάσει το ημερήσιο κόστος της συσκευής στα 8 ευρώ
Τα χρόνια πέρασαν και φτάσαμε στον Δεκέμβριο του 2023, όταν ο υπουργός Δικαιοσύνης, Γιώργος Φλωρίδης, προανήγγειλε τη διεύρυνση του μέτρου της ηλεκτρονικής επιτήρησης, καθώς και τη μείωση του κόστους για το «βραχιολάκι», ώστε να μπορεί το μέτρο να έχει μεγαλύτερη αποδοχή. Το ίδιο θέμα έθιξε περίπου έξι μήνες αργότερα η εισαγγελέας Πρωτοδικών Αικατερίνη Μπαρτζάκλη, μιλώντας σε επιμορφωτικό σεμινάριο δικαστικών λειτουργών. Συγκεκριμένα, στις 17/5/2024, η έμπειρη εισαγγελέας ανέφερε χαρακτηριστικά: «Απ’ ό,τι πληροφορήθηκα, επίκειται η υπογραφή νέας σύμβασης, σύμφωνα με την οποία θα μειωθεί το κόστος της ηλεκτρονικής επιτήρησης από τα 15 ευρώ ημερησίως που είναι σήμερα στα οκτώ ευρώ, και το σημαντικότερο, τα χρήματα θα καταβάλλονται από το κράτος, οπότε θα δοθεί κίνητρο για την εφαρμογή της κατ’ οίκον έκτισης σε πολλές περιπτώσεις».
Το δέλεαρ της μείωσης του κόστους για το Δημόσιο
Το ποσό βέβαια που καταβάλλεται σήμερα είναι αρκετά μικρότερο, καθώς το «βραχιολάκι» κοστίζει 12,92 ευρώ την ημέρα. Εντούτοις, οι πληροφορίες της ήταν ακριβείς ως προς την πρόθεση μείωσης, καθώς την είχε προαναφέρει ο κ. Φλωρίδης. Από τη στιγμή που έχει υπάρξει προαναγγελία του υπουργού Δικαιοσύνης, το κόστος πιθανότατα να πέσει κάτω από τα 10 ευρώ, ενώ οποιαδήποτε άλλη εξέλιξη θα είναι απογοητευτική, έστω κι αν υπάρξει μικρότερη μείωση, πόσο μάλλον αν δεν υπάρξει μεταβολή. Στην περίπτωση δε που η πληροφορία της κυρίας Μπαρτζάκλη είναι ακριβής ως προς το νέο κόστος, δηλαδή να είναι στα οκτώ ευρώ, τότε θα είναι μια μεγάλη επιτυχία της κυβέρνησης.
Σε κάθε περίπτωση, αν το μέσο ημερήσιο κόστος εγκλεισμού στις φυλακές της χώρας ανέρχεται ακόμα κοντά στα 28 ευρώ, η απόφαση να επωμιστεί το κόστος το κράτος θα έπρεπε να είχε ληφθεί εδώ και χρόνια. Ακόμα και να είναι στα 12,92 ευρώ την ημέρα το κόστος που θα επωμίζεται το κράτος για το «βραχιολάκι», το ποσό ανέρχεται σε 387,6 ευρώ τον μήνα, όταν με το κόστος εγκλεισμού στα 28 ευρώ το ποσό ανεβαίνει στα 840 ευρώ τον μήνα! Δηλαδή, για κάθε 100 άτομα το Δημόσιο πληρώνει 84.000 ευρώ τον μήνα, ενώ αν αυτοί οι άνθρωποι βρίσκονταν σε ελεγχόμενη αποφυλάκιση με «βραχιολάκι» το ποσό θα περιοριζόταν σε 38.760 ευρώ τον μήνα.
Εφημερίδα Απογευματινή
