Πώς μπορεί (ή δεν μπορεί) να σχηματιστεί κυβέρνηση

Οι προσεισμοί για την επόμενη μέρα των εκλογών είναι πλέον πολύ αισθητοί
11:20 - 1 Δεκεμβρίου 2025

Η βελόνα στις δημοσκοπήσεις μένει κολλημένη για τα κόμματα εξουσίας, πλην όμως οι προσεισμοί για την επόμενη μέρα των εκλογών είναι πλέον πολύ αισθητοί. Σε τέτοιο βαθμό που δύσκολα πιστεύει κανείς πως έως τις κάλπες το σημερινό σκηνικό θα είναι το ίδιο.
Ας δούμε όμως τι συμβαίνει και τι μπορεί να συμβεί:
Σχεδόν αδύνατη η αυτοδυναμία: Με τα σημερινά δεδομένα, η αυτοδυναμία του πρώτου κόμματος, εν προκειμένω της Νέας Δημοκρατίας, είναι σχεδόν αδύνατη. Το τελευταίο διάστημα εκείνο που μπορεί να αποκλειστεί είναι να μη λάβει το 25%, το οποίο είναι το όριο που ένα κόμμα λαμβάνει το μπόνους του εκλογικού νόμου, και να τεθεί από κάποιους θέμα «αλλαγής ηγεσίας εν πλω». Μπορεί δε οι δημοσκοπήσεις να δίνουν στη ΝΔ ακόμα και 31%, αλλά με βάση την αμφιλεγόμενη «εκτίμηση ψήφου». Η ηγεσία του κόμματος εξακολουθεί και έχει ως στόχο αρχικά το 28,31% των ευρωεκλογών και εν συνεχεία το 30%. Ποσοστό με το οποίο εκτιμά πως μπορεί είτε να διεκδικήσει με δεύτερες εκλογές την αυτοδυναμία, είτε να θέσει τους δικούς της όρους σε μια κυβέρνηση συνεργασίας. Κυβέρνηση που πιθανότατα θα είναι με το ΠΑΣΟΚ.

Μπορεί το ΠΑΣΟΚ να κερδίσει την πρώτη θέση; Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν πως όχι, καθώς η ΝΔ προηγείται με νταμπλ σκορ και… βάλε! Το πρόβλημα σήμερα δεν φαίνεται σοβαρό, αλλά κοντά στις εκλογές μπορεί να αποδειχθεί ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα αν δεν αλλάξει η κατάσταση, καθώς το ΠΑΣΟΚ δεν θα μπορεί να το υποστηρίξει. Πώς π.χ. θα μπορεί να πει πειστικά πως «σε έναν ή δύο μήνες θα ανατρέψω δέκα και βάλε μονάδες διαφορά», όταν η ΝΔ θα προηγείται με νταμπλ σκορ; Και είναι απολύτως βέβαιο ότι σε μια τέτοια περίπτωση ο στόχος της πρώτης θέσης θα γυρίσει μπούμερανγκ για την ηγεσία της Χαριλάου Τρικούπη. Θα μπορεί να σχηματιστεί κυβέρνηση συνεργασίας; Πιθανόν και όχι. Ο πρωθυπουργός επιμένει πως δεν σχεδιάζει διπλές εκλογές, με στόχο τη συσπείρωση της ΝΔ στην πρώτη κάλπη και όχι γιατί πράγματι το εννοεί. Το δύσκολο της υπόθεσης το δείχνει και η πρόσφατη παρέμβαση του Προέδρου της Δημοκρατίας, Κωνσταντίνου Τασούλα, που διαμήνυσε πως θα τιμήσει τον ρυθμιστικό του ρόλο ευνοώντας σχηματισμό κυβέρνησης οπωσδήποτε έπειτα από τυχόν δεύτερες εκλογές.

Υπάρχει άλλη κυβέρνηση πέραν ΝΔ – ΠΑΣΟΚ; Θεωρείται πως αποτελεί αυτήν τη στιγμή την επιδιωκόμενη θέση του Κ. Μητσοτάκη. Θα είναι σχεδόν αδύνατη τέτοια συγκυβέρνηση αν το ΠΑΣΟΚ είναι δεύτερο κόμμα, πιθανή όμως αν αναδειχθεί τρίτο. Στόχος του Μαξίμου είναι να διεμβολίσει το ΠΑΣΟΚ αν ο Νίκος Ανδρουλάκης επιμένει σε άρνηση συνεργασίας με τη ΝΔ και συγκυβέρνηση με πρωθυπουργό τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Για κάθε ενδεχόμενο, το τελευταίο διάστημα κάποιοι από τη ΝΔ, χωρίς να έχουν -σύμφωνα με τις πληροφορίες- την έγκριση του πρωθυπουργού, επιχειρούν να ανοίξουν διαύλους με τον Κυριάκο Βελόπουλο. Ο πρόεδρος της Ελληνικής Λύσης δεν συζητάει κανένα τέτοιο ενδεχόμενο, αν και οι κάλπες μπορεί να φέρουν και «συμμαχίες και με τον διάβολο», που έλεγε και ο Χαρίλαος Φλωράκης όταν συγκυβέρνησαν ΝΔ και ενιαίος Συνασπισμός το 1989.

Τα νέα κόμματα μπορεί να ανατρέψουν το σκηνικό;

Το μεγάλο ερώτημα είναι ασφαλώς αν τα νέα κόμματα που θα δημιουργηθούν μπορεί να ανατρέψουν το πολιτικό σκηνικό.
Ο Αλέξης Τσίπρας βρίσκεται ante portas, χωρίς όμως να έχει αποφασίσει πότε θα το ανακοινώσει. Ο Αντώνης Σαμαράς θα ανακοινώσει το νέο του κόμμα -εκτός πολύ μεγάλου απροόπτου- μικρό διάστημα πριν να στηθούν οι κάλπες. Ανοιχτό παραμένει το ενδεχόμενο να συγκροτήσει κόμμα και η Μαρία Καρυστιανού, παρότι στις δημοσκοπήσεις το τελευταίο διάστημα η στήριξή της σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο εμφανίζει ραγδαία πτώση.
Κοινή είναι η πεποίθηση πως ακόμα και με το κόμμα Τσίπρα τίποτε δεν θα είναι ίδιο στο πολιτικό σκηνικό και όλα τα σημερινά σενάρια θα πάνε στον… κουβά.
Αν π.χ. το κόμμα Τσίπρα αναδειχθεί δεύτερο, ο Νίκος Ανδρουλάκης δύσκολα δεν θα αμφισβητηθεί, αλλά και δύσκολα το ΠΑΣΟΚ θα μπορεί να θεωρηθεί κόμμα εξουσίας. Θα επανέλθει στις εποχές που θεωρούνταν μόνο συμπληρωματική δύναμη εξουσίας. Κόμμα από τον Αντώνη Σαμαρά θα πλήξει πολύ τη ΝΔ, ακόμα και αν δεν λάβει από αυτήν το μεγαλύτερο ποσοστό της δύναμής του αλλά από κόμματα στα δεξιά της ΝΔ. Τυχόν δε κόμμα της Μαρίας Καρυστιανού θα φέρει ξανά στις κάλπες πολίτες που δεν θα προσέρχονταν, με αποτέλεσμα οι ψήφοι που θα χρειάζονται για την αυτοδυναμία ή έστω για το όριο του 30% να είναι πολύ περισσότερες.

Μικρά Μεγάλα

Καμία πρόσκληση δεν έχει φύγει από την οδό Αμαλίας για την παρουσίαση του βιβλίου του Αλέξη Τσίπρα την προσεχή Τετάρτη στο θέατρο Παλλάς. Έτσι δεν θα υπάρχουν θέσεις και για καλεσμένους – άλλωστε οι πρώτες θέσεις θα είναι κρατημένες για τα μέλη του Επιστημονικού Συμβουλίου του Ινστιτούτου. Άλλη μία απόδειξη πως ο πρώην πρωθυπουργός ξεκινά μόνος του την προσπάθεια. Και άλλο ένα μήνυμα προς τα ηγετικά στελέχη της Κεντροαριστεράς.

Από τη Χαριλάου Τρικούπη εξακολουθεί να βρίσκεται σε ισχύ το «απαγορευτικό» για τη συμμετοχή στελεχών του ΠΑΣΟΚ στην παρουσίαση του βιβλίου. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, πολύ δύσκολα θα παρευρεθεί κάποιος.

Ο Μανώλης Χριστοδουλάκης, πάντως, από τότε που έκοψε δεσμούς με τον Χάρη Δούκα φαίνεται πως κάνει καριέρα με την αντι-Τσίπρα στρατηγική. Αν και… παπανδρεϊκός, εν αντιθέσει με τον ΓΑΠ έχει βάλει στο στόχαστρο τον Αλέξη Τσίπρα. Ο νεαρός βουλευτής έχει διαμηνύσει πως αν τεθεί θέμα Ανδρουλάκη θα είναι υποψήφιος για την ηγεσία.

Την άλλη Παρασκευή, 12 Δεκεμβρίου, στο Εφετείο η εισαγγελέας της έδρας στη δίκη της Χρυσής Αυγής θα προτείνει επί της ενοχής ή όχι των κατηγορουμένων στην υπόθεση. Η δευτεροβάθμια δίκη μπαίνει στην τελική της ευθεία και το ενδιαφέρον επικεντρώνεται στο πόσοι, ποιοι από την ηγεσία της και για πόσο θα επιστρέψουν στη φυλακή. Η συντριπτική τους πλειονότητα έχει αποφυλακιστεί. Το πρωί της 12ης Δεκεμβρίου που θα γίνει η εισαγγελική πρόταση, έξω από το Εφετείο προγραμματίζεται συγκέντρωση.

Τι θα θίξουν στις 8 Δεκεμβρίου, στην κοινή τους εμφάνιση στην εκδήλωση της εφημερίδας «Δημοκρατία», οι Κώστας Καραμανλής και Ευάγγελος Βενιζέλος; Θέμα λειτουργίας των θεσμών.

Εφημερίδα Απογευματινή