Ελάχιστα γήπεδα στον κόσμο μπορεί να θεωρηθούν τόσο εμβληματικά και ιστορικά όσο το Χάμπντεν Παρκ της Γλασκόβης, στο οποίο θα βρεθεί το βράδυ (21.45) της Πέμπτης η Εθνική Ελλάδας του Ιβάν Γιοβάνοβιτς για τον αγώνα με τη Σκωτία για τα προκριματικά του Παγκοσμίου Κυπέλλου 2026. Για σχεδόν 150 χρόνια, το γήπεδο-ορόσημο του Όρους Φλόριντα, μιας περιοχής στην ανατολική Γλασκόβη, αποτελεί έδρα του σκωτσέζικου ποδοσφαίρου και μάρτυρα αμέτρητων συναρπαστικών αναμετρήσεων εθνικών ομάδων, σημαντικών αγώνων Κυπέλλου και, πρόσφατα, σπουδαίων συναυλιών και εκδηλώσεων.
Οι ρίζες του διάσημου σταδίου ανάγονται στο 1873, όταν η Queen’s Park Football Club, η παλαιότερη ομάδα της Σκωτίας, ίδρυσε το πρώτο από τα τρία Χάμπντεν Παρκ. Βρίσκεται στη θέση του νυν Hampden Bowling Club. Το γήπεδο πήρε το όνομά του από την κοντινή Hampden Terrace, μια ιστορική οδό στη Γλασκόβη, η οποία με τη σειρά της πήρε το όνομά της από τον Τζον Χάμπτεν, έναν γαιοκτήμονα από το Μπάκιγχαμσαϊρ και σημαντικό Άγγλο βουλευτή και πατριώτη, γνωστό για την αντίστασή του στην τυραννική βασιλεία του Καρόλου Α΄ και για τον ρόλο του στις απαρχές του Αγγλικού Εμφυλίου Πολέμου. Έγινε σύμβολο αντίστασης κατά της αύξησης της βασιλικής εξουσίας, ιδίως όταν αρνήθηκε να πληρώσει τον φόρο «Ship Money» (Χρηματικό Δάνειο για Πλοία), πράξη που οδήγησε σε μια σημαντική δικαστική διαμάχη και εν τέλει στη σύγκληση του Κοινοβουλίου αν και χωρίς την έγκρισή του, επιβαλλόταν το συγκεκριμένο προνόμιο από τους Άγγλους μονάρχες. Ο Χάμπτεν σκοτώθηκε πολεμώντας στο πλευρό των Κοινοβουλευτικών, εναντίον των Βασιλοφρόνων, το 1643.
Το πρώτο Χάμπντεν Παρκ «έζησε» περίπου μια δεκαετία και αφού φιλοξένησε τον τελικό του Κυπέλλου Σκωτίας το 1874 και έναν αγώνα Σκωτίας εναντίον της Αγγλίας το 1878, αντικαταστάθηκε το 1884 από ένα δεύτερο γήπεδο, ανατολικά του πρώτου, το οποίο μετονομάστηκε σε Cathkin Park. Τελικά, η Queen’s Park αποφάσισε να χτίσει το δικό της γήπεδο και το 1903 μετακόμισε στο τρίτο και πλέον σημερινό Χάμπντεν Παρκ περίπου 460 μ. νοτιότερα.
Σχεδιασμένο σε οβάλ σχήμα, το οποίο ήταν το συνηθισμένο σχήμα για τα σκωτσέζικα ποδοσφαιρικά γήπεδα της εποχής, με μια κερκίδα και τρεις τεράστιες, χωμάτινες φυσικές πλαγιές, το νέο Χάμπντεν Παρκ αποδείχθηκε το τέλειο σπίτι τόσο για το Queen’s Park όσο και για τη Σκωτία.
Ηταν το μεγαλύτερο
Επεκτάθηκε πολλές φορές στα πρώτα του χρόνια και με θεωρητική χωρητικότητα άνω των 183.000 -χωρίς καθίσματα- το Χάμπντεν Παρκ ήταν το μεγαλύτερο στάδιο στον κόσμο μέχρι τα εγκαίνια του Μαρακανά, στη Βραζιλία, το 1950.
Με την πάροδο των ετών, το εθνικό στάδιο θα συγκέντρωνε μια σειρά από παγκόσμια ρεκόρ προσέλευσης, πολλά από τα οποία πιθανότατα δεν θα ξεπεραστούν ποτέ. Μόνο το 1937, το γήπεδο έσπασε δύο μεγάλα ρεκόρ προσέλευσης. Τον Απρίλιο η Σκωτία νίκησε την Αγγλία με 3-1 μπροστά σε ένα εκπληκτικό κοινό 149.415 θεατών, ενώ τον ίδιο μήνα διεξήχθη ο τελικός του Κυπέλλου Σκωτίας μεταξύ της Σέλτικ και της Αμπερντίν με 146.433 θεατές. Το τελευταίο παραμένει μέχρι σήμερα ευρωπαϊκό ρεκόρ για αγώνα συλλόγων.
Ιστορικό γκολ
Τέτοιες τεράστιες προσελεύσεις και η απίστευτη φωνητική υποστήριξη από τους Σκωτσέζους οπαδούς του ποδοσφαίρου έκαναν το Χάμπντεν Παρκ ένα πραγματικό «φρούριο» για την εθνική Σκωτίας. Το περίφημο Hampden Roar έμεινε στο πέρασμα των αιώνων. Πρόκειται για έναν από τους πιο διάσημους ήχους στη σκωτσέζικη ποδοσφαιρική παράδοση και ο θρυλικός παίκτης της Σέλτικ, Τζέιμς Έντουαρντ ΜακΓκρόρι, ήταν αυτός που θεωρείται ότι πρώτη φορά πυροδότησε την αρχική έκρηξη θορύβου από τις κερκίδες του γηπέδου. Ο ΜακΓκρόρι έπαιζε για τη Σκωτία εναντίον της παραδοσιακής αντιπάλου Αγγλίας σε μια από τις λιγοστές -μόλις επτά- εμφανίσεις του με την εθνική ομάδα. Με τον αγώνα να είναι ισόπαλος 1-1, ο ΜακΓκρόρι πέτυχε ένα εξαιρετικό νικητήριο γκολ και ο εκπληκτικός θόρυβος που προκάλεσε αυτό το τέρμα, έμεινε στην ιστορία ως Hampden Roar, δηλαδή «βρυχηθμός του Χάμπντεν», ένας θόρυβος που με τα χρόνια απέκτησε μυθικές διαστάσεις.
Άλλα αξιοσημείωτα ρεκόρ περιλαμβάνουν τους 127.621 θεατές που παρακολούθησαν τη νίκη της Ρεάλ Μαδρίτης επί της Άιντραχτ Φρανκφούρτης στον τελικό του Κυπέλλου Πρωταθλητριών το 1960, στην ψηλότερη καταγεγραμμένη προσέλευση που έχει καταγραφεί ποτέ για τελικό Κυπέλλου Πρωταθλητριών. Επίσης, οι 136.505 θεατές στον ημιτελικό του Κυπέλλου Πρωταθλητριών μεταξύ Σέλτικ και Λιντς το 1970.
Κάπου στα τέλη της δεκαετίας του 1970, ήταν πλέον σαφές ότι το γερασμένο Χάμπντεν Παρκ, δεν ήταν κατάλληλο για το σύγχρονο ποδόσφαιρο και απαιτείτο μια σημαντική ανακατασκευή. Το έργο πολλών εκατομμυρίων λιρών για τη μετατροπή του Χάμπντεν Παρκ σε ένα σύγχρονο γήπεδο ολοκληρώθηκε το 1999, με το γήπεδο με τη νέα εμφάνισή του να μπορεί να φιλοξενήσει πλέον 51.866 θεατές.
Σήμερα, το στάδιο στεγάζει τα γραφεία της Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας της Σκωτίας (SFA) και της Επαγγελματικής Λίγκας Ποδοσφαίρου της Σκωτίας (SPFL). Έχει φιλοξενήσει τρεις τελικούς Κυπέλλου Πρωταθλητριών/Τσάμπιονς Λιγκ, δύο τελικούς Κυπέλλου Κυπελλούχων και έναν τελικό Κυπέλλου UEFA. Έχει φιλοξενήσει και άλλες αθλητικές εκδηλώσεις, συμπεριλαμβανομένων αυτών για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2012 και των Αγώνων της Κοινοπολιτείας του 2014. Η Σκωτία ήταν μία από τις έντεκα χώρες που διοργάνωσαν το Euro 2020, με το Χάμπντεν Παρκ να φιλοξενεί τους αγώνες της φάσης των «16» και θα φιλοξενήσει αγώνες του επερχόμενου Euro 2028, του οποίου η Σκωτία είναι και πάλι μία από τις χώρες που διοργανώνουν.
Εφημερίδα Απογευματινή
