Το απόσπασµα αυτό είναι ένα από τα πιο χαρακτηριστικά που έχω διαβάσει σχετικά µε το συναισθηµατικό κόστος που είχε για την αείµνηστη βασίλισσα Ελισάβετ η αποχώρηση του πρίγκιπα Χάρι και της Μέγκαν από τη βασιλική ζωή. «Ηταν πραγµατικά αναστατωµένη», εξοµολογήθηκε η λαίδη Ελίζαµπεθ Ανσον στη βιογράφο Σάλι Μπέντελ Σµιθ. «Σοκαρίστηκα όταν η βασίλισσα µου είπε πόσο λυπηµένη ένιωθε». Για χρόνια υπήρχαν εικασίες και φήµες σχετικά µε το πώς ένιωθε η αείµνηστη βασίλισσα για το «Megxit». Οµως τώρα, χάρη στις σιωπηλά συγκλονιστικές νέες αποκαλύψεις της Μπέντελ Σµιθ στο blog της, Royals Extra, στο Substack, το θέµα έχει γίνει δηµόσιο. ∆εν πρόκειται για φήµες ή υπερβολές. Η Μπέντελ Σµιθ είναι µια αυστηρή βιογράφος της βασιλικής οικογένειας, που έχει πρόσβαση σε κορυφαίες πηγές εδώ και δεκαετίες, µια συγγραφέας που επι δεικνύει µεγάλη αυτοσυγκράτηση όσον αφορά τα όσα δηµοσιεύει. Και η λαίδη Ελίζαµπεθ; Ηταν ξαδέλφη της εκλιπούσης βασίλισσας.
Γεννηθείσα στο κάστρο του Ουίνδσορ το 1941. Ηταν βαφτισιµιά του βασιλιά Γεωργίου ΣΤ’. Κινείτο µε άνεση στον στενό κύκλο της βασίλισσας Ελισάβετ. Ηταν µέρος του ιδιωτικού της κύκλου, µια έµπιστη βοηθός και σύµβουλος. Η αείµνηστη βασίλισσα την αποκαλούσε µε αγάπη «η Νο 1 κυρία της». Η λαίδη Ελίζαµπεθ, µε τη σειρά της, την αποκαλούσε «Τζεµίµα», για λόγους που ποτέ δεν εξήγησε. Η λαίδη Ελίζαµπεθ ήταν, επίσης, µια φηµισµένη διοργανώτρια εκδηλώσεων και, όταν η αείµνηστη βασίλισσα χρειαζόταν να οργανώσει µια δεξίωση, καλούσε τη «Λίζα». Επίσης, την καλούσε όταν χρειαζόταν τη γνώµη της. Η λαίδη Ελίζαµπεθ πέθανε τον Νοέµβριο του 2020, σε ηλι κία 79 ετών.
Οµως, στα τελευταία χρό νια της ζωής της κατέγραψε τις ιδιωτικές συνοµιλίες που είχε µε τη βασίλισσα. Οι σηµειώσεις της αποκαλύπτουν τώρα ένα βαθιά προσωπικό πορτρέτο µιας βασί λισσας ταραγµένης και σιωπηλά πληγω µένης. Οι αποκαλυπτικές παρατηρήσεις της φωτίζουν µε νέο, απρόσµενο τρό πο το πώς έβλεπε η αείµνηστη βασίλισ σα τον Χάρι και τη Μέγκαν. «Ανέφερε ότι δεν ήταν καθόλου ευχαριστηµένη», έγραψε κάποια στιγµή η λαίδη Ελίζα µπεθ. «Ο Χάρι ήταν αγενής µαζί της για δέκα λεπτά», ανέφερε σε άλλη στιγµή. «Η Μέγκαν δεν της αποκάλυψε τίποτα για το νυφικό», φανέρωσε η λαίδη Ελίζα µπεθ. «∆εν έχει ακόµη ξεκαθαριστεί αν συµπαθούσε τη Μέγκαν», δήλωσε. Και ίσως το πιο χαρακτηριστικό: «Η Τζεµί µα µου είναι πολύ ανήσυχη». Αυτά ήταν τα λόγια µιας γιαγιάς πληγω µένης, συγχυσµένης και απογοητευµέ νης και όχι τα λόγια µιας βασίλισσας. Ως βασίλισσα ήξερε ακριβώς τι να κάνει. Ως γιαγιά, όµως, όλα αυτά της ήταν πολύ οδυνηρά. Ως δηµοσιογράφος που καλύπτει τα βασιλικά θέµατα για πάνω από τρεις δεκαετίες, µπορώ να πω µε σιγουριά ότι οι σηµειώσεις της λαίδης Ελίζαµπεθ αντικατοπτρίζουν όσα έλεγαν πολλοί στο παλάτι εκείνη την εποχή. Ενώ η αναχώρηση του ζευγαριού περιβλήθηκε µε προσεκτικά οργανωµένες δηλώσεις στον Τύπο, στο παρασκήνιο η εκλιπούσα βασίλισσα ένιωθε αποµονωµένη, αποκλεισµένη.
Το γαµήλιο χάος
∆εν καταλάβαινε την εµµονή της Μέγκαν µε τη φήµη, ούτε τις απερίσκεπτες επιλογές του Χάρι – ειδικά όταν δεν υπήρχε το αντίβαρο της αφοσίωσης και του καθήκοντος. Και ανησυχούσε ότι ο Χάρι, που κάποτε ήταν τόσο χαρούµενος και προσγειωµένος, είχε «χαθεί». «Εχει καταστρέψει τη σχέση του µε τη γιαγιά του», έγραψε η λαίδη Ελίζαµπεθ για τη Μέγκαν. Μια ατάκα που ακόµη πονάει σαν θραύσµα γυαλιού. Ακριβώς. Η αείµνηστη βασίλισσα θεωρούσε το χάος γύρω από τον γάµο ακατανόητο. Ξεσπάσµατα για το στέµµα, η επιµονή να φορέσει πέπλο, ενώ ήταν ήδη διαζευγµένη. Ηλπιζε ότι ο γάµος του Χάρι και της Μέγκαν τον Μάιο του 2018 θα ήταν µια στιγµή οικογενειακής ενότητας. Αντίθετα, από την αρχή υπήρχαν φήµες για διαφωνίες. Το πρωτόκολλο παραβιάστηκε, το προσωπικό ήταν αναστατωµένο και οι προσπάθειες της βασίλισσας να έρθει σε επαφή µε τη µέλλουσα νύφη -ιδίως όσον αφορά την επιλογή του νυφικού- προφανώς απορρίφθηκαν. «Προσπαθούσε να µάθει λεπτοµέρειες για το νυφικό», σηµείωσε η λαίδη Ελίζαµπεθ, «αλλά η Μέγκαν δεν της έλεγε τίποτα». ∆εν ήταν απλώς θέµα φορέµατος. Ηταν θέµα συµπερίληψης. Ηταν θέµα παράδοσης. Και στα µάτια της βασίλισσας ήταν, πάνω απ’ όλα, θέµα σεβασµού. Η λαίδη Ελίζαµπεθ δεν δίστασε να εκφράσει την άποψή της για τη Μέγκαν. «Ελπίζουµε, µα δεν πιστεύουµε ότι είναι ερωτευµένη. Πιστεύουµε ότι εκείνη τα έστησε όλα».
Και όσον αφορά τον Χάρι: «Το πρόβληµα, ο Θεός να τον έχει καλά, είναι ότι ο Χάρι δεν είναι ούτε έξυπνος ούτε δυνατός, ενώ εκείνη είναι και τα δύο». ∆εν υπήρχαν αβάσιµες φήµες στην οικογένεια. Ηταν µια ειλικρινής άποψη από κάποιον που γνώριζε τη µακαρίτισσα βασίλισσα από την παιδική της ηλικία. Κάτι που καθιστά αυτές τις αποκαλύψεις τόσο ισχυρές είναι η ειλικρίνειά τους.
∆εν υπήρχε καµία επικοινωνιακή γραµµή του παλατιού πίσω από αυτές. Καµία σκοπιµότητα. Απλώς η σιωπηλή θλίψη µιας βασίλισσας που είχε αφιερώσει τη ζωή της στην προσφορά προς τους άλλους και ξαφνικά απορρίφθηκε από τον εγγονό της, τον οποίο πάντα αγαπούσε. Τα χρόνια που ακολούθησαν µόνο ενέτειναν το χάσµα: εκρηκτικές συνεντεύξεις, πρωτοσέλιδα, αυτοβιογραφίες και αγωγές. Η λαίδη Ελίζαµπεθ δεν έζησε για να βιώσει τις πλήρεις συνέπειες. Οµως, η βασίλισσα βίωσε κάποιες από αυτές. Υπέφερε σιωπηλά. Στις αρχές του 2019, λίγο µετά τον γάµο, ένας ανώτερος αξιωµατούχος µοιράστηκε µαζί µου κάτι που έχει µείνει χαραγµένο στη µνήµη µου. «Το Αφεντικό δεν είναι ευχαριστηµένο», είπε. «∆εν της αρέσουν όλα αυτά που σχετίζονται µε τη διασηµότητα. Πιστεύει ότι ο Χάρι χαραµίζει τα πάντα. Και για ποιον λόγο;». Η βασίλισσα είχε αφιερώσει όλη της τη ζωή στο στέµµα. Και περίµενε, αν όχι απόλυτη αφοσίωση στο καθήκον, του λάχιστον σεβασµό από εκείνους που αγαπούσε περισσότερο. ∆εν θεωρούσε τον Χάρι και τη Μέγκαν επαναστάτες. Τους έβλεπε ως απ ντες, που απέρριπταν όχι µόνο τα καθήκοντά τους, αλλά και την ίδια. «Είπε ότι ήταν πολύ λυπηµένη», έγραψε η λαίδη Ελίζαµπεθ.
Η βασίλισσα Ελισάβετ ηγήθηκε της Βρετανίας σε µια σειρά κρίσεων, υπέµεινε προσωπικές απώλειες, οικογενειακά σκάνδαλα, συνταγµατικές προκλήσεις – και συνέχισε ακάθεκτη, χωρίς να παραπονιέται. Η Μεγαλειότητά της διατηρούσε πάντα την ψυχραιµία της. Οµως, αυτήν τη φορά ο πόνος ήταν αφόρητος. Το στέµµα συχνά κρύβει τις ρωγµές του. Τώρα, όµως, γνωρίζουµε πόσο βαθιά έφτασαν αυτές οι ρωγµές. Αυτή ήταν η τελική ρήξη – ανάµεσα σε µια βασί λισσα που πίστευε στο καθήκον και σε έναν εγγονό που το απέρριπτε, όπως απέρριπτε κι εκείνη.
ΤΟΥ ROBERT JOBSON
©Associated Newspapers Limited
Κυριακάτικη Απογευματινή
