Τάξη στο χάος των σχολαζουσών κληρονομιών και των δωρεών προς το Δημόσιο επιχειρεί να βάλει το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών με νομοσχέδιο που καταργεί γραφειοκρατικά εμπόδια, εισάγει νέα φορολογικά κίνητρα και επιταχύνει την εκκαθάρισή τους, ανοίγοντας τον δρόμο για νέα προγράμματα κοινωνικής στέγασης. Την ίδια στιγμή, αλλάζει το καθεστώς λειτουργίας των κοινωφελών ιδρυμάτων.
Παρουσιάζοντας το νομοσχέδιο που θα τεθεί σύντομα σε δημόσια διαβούλευση, ο Κωστής Χατζηδάκης περιέγραψε το γραφειοκρατικό τέρας που εμποδίζει σήμερα τις δωρεές, καθώς και τις ατέρμονες καθυστερήσεις στην εκκαθάριση περιουσιών χωρίς κληρονόμους με αποτέλεσμα χιλιάδες ακίνητα να παραμένουν επί χρόνια εγκαταλελειμμένα, ενώ η στεγαστική κρίση επιδεινώνεται.
Ειδικότερα:
1. Δωρεές
Συστήνεται το Εθνικό Μητρώο Ευεργετών και Δωρητών, το οποίο αναλαμβάνει τη λειτουργία της ηλεκτρονικής πλατφόρμας δωρεών, μεριμνά για την προβολή των δωρητών, συγκεντρώνει τις ανάγκες των δημοσίων φορέων και τις παρουσιάζει στους ενδιαφερόμενους. Ο δωρητής εισέρχεται στην πλατφόρμα και συμπληρώνει μια πρότυπη σύμβαση, ενώ η αποδοχή της δωρεάς γίνεται απευθείας από τον αρμόδιο υπουργό ή εξουσιοδοτημένο υπάλληλο, χωρίς επιπλέον γραφειοκρατικά στάδια. Προβλέπεται εξαίρεση για δωρεές που καλύπτονται από απόρρητο, κυρίως προς το υπουργείο Εθνικής Άμυνας, οι οποίες μπορούν να πραγματοποιηθούν εκτός πλατφόρμας. Επιπλέον, όταν μια δωρεά αφορά χρηματοδότηση για την απόκτηση αγαθών, την παροχή υπηρεσιών ή την εκτέλεση δημόσιου έργου, ο δωρητής διατηρεί το δικαίωμα να καθορίσει τη διαδικασία ο ίδιος.
Η Αρχή Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες θα έχει πλήρη και διαρκή πρόσβαση στα στοιχεία των δωρεών και στη σχετική πλατφόρμα, ενώ θα ενημερώνεται αυτόματα για δωρεές άνω των 500.000 ευρώ. Με αυτόν τον τρόπο επιχειρείται η θωράκιση του συστήματος από κρούσματα ξεπλύματος μαύρου χρήματος, όπως η περίπτωση ενός άνεργου που επιχείρησε να δωρίσει στο Δημόσιο 5 εκατ. ευρώ. Θα επιτρέπεται η προβολή του δωρητή, όχι όμως και η διαφήμιση των προϊόντων ή υπηρεσιών του. Στο τέλος κάθε χρονιάς θα εκδίδεται μια ανακοίνωση με τα ονόματα και τις δωρεές των ευεργετών και των δωρητών.
2. Φορολογικά κίνητρα.
Καταργείται:
– Ο φόρος εισοδήματος (22%) για ιδρύματα και κληροδοτήματα για τα έτη, κατά τα οποία καταγράφονται ως ενεργά στο μητρώο κληροδοτημάτων.
– Ο φόρος δωρεάς (0,5%) για τις δωρεές προς κοινωφελή ιδρύματα.
Επίσης, καθιερώνονται τεκμήρια από τα οποία συνάγεται ότι το ίδρυμα δεν εξυπηρετεί κοινωφελείς σκοπούς, αλλά είναι όχημα φοροδιαφυγής (π.χ. ποσοστό εσόδων που κατευθύνεται σε δαπάνες διοίκησης, χρήση ακινήτων/πολυτελών οχημάτων από ιδρυτές ή συγγενείς τους).
3. Σχολάζουσες κληρονομίες
Σήμερα υπάρχουν 6.500 εκκρεμείς κληρονομίες (4.500 σχολάζουσες και 2.000 υπό εκκαθάριση). Δηλαδή ακίνητα τα οποία δεν έχουν ιδιοκτήτη και συν τω χρόνω περιέρχονται στο κράτος. Σήμερα το Δημόσιο ενημερώνεται σχεδόν τυχαία για σχολάζουσες κληρονομίες, από λογαριασμούς ΔΕΗ ή καθυστερούμενους λογαριασμούς κοινοχρήστων, δεν γνωρίζει την οικονομική τους αξία με αποτέλεσμα τα ακίνητα να απαξιώνονται. Επιπλέον, παρατηρούνται φαινόμενα πλαστών ιδιόγραφων διαθηκών για την αποτροπή της μεταβίβασης περιουσιών στο κράτος. Τα τελευταία πέντε χρόνια εκκαθαρίστηκαν μόλις 100 ακίνητα.
Οι νέες διατάξεις προβλέπουν:
– Διασύνδεση με το Εθνικό Μητρώο Πολιτών και με τα πληροφοριακά συστήματα του υπουργείου Δικαιοσύνης προκειμένου το Δημόσιο να πληροφορείται την ύπαρξη κληρονομικού δικαιώματος με διαθήκη ή εξ αδιαθέτου.
– Λειτουργία Μητρώου κηδεμόνων σχολαζουσών κληρονομιών, εκκαθαριστών και ελεγκτών κληρονομιών του Δημοσίου, στο οποίο θα μπορούν να εγγραφούν δικηγόροι, λογιστές και ελεγκτικές εταιρείες.
– Επιτάχυνση της διαδικασίας εκκαθάρισης με γνώμονα την αξία της κληρονομιάς.
· Για περιουσίες έως 20.000 ευρώ: Η εκκαθάριση θα γίνεται από τις αποκεντρωμένες υπηρεσίες με τη συνδρομή ιδιωτικής εταιρείας.
· Για περιουσίες από 20.000 έως 1 εκατ. ευρώ: Την ευθύνη θα έχουν λογιστές, δικηγόροι και ελεγκτικές εταιρείες.
· Για περιουσίες άνω του 1 εκατ. ευρώ: Η διαδικασία θα ανατίθεται αποκλειστικά σε ελεγκτικές εταιρείες.
Αν υπάρχει αμφισβήτηση του κληρονομικού δικαιώματος του Δημοσίου, η υπόθεση θα εκδικάζεται από το Μονομελές Πρωτοδικείο.
Τα ακίνητα που περιέρχονται στο Δημόσιο θα αξιοποιούνται για στεγαστικές πολιτικές.
4. Ιδρύματα
Στην Ελλάδα υπάρχουν 700 καταγεγραμμένα ιδρύματα με συνολική αντικειμενική αξία ακινήτων 235 εκατ. ευρώ. Οι νέες διατάξεις προβλέπουν:
– Υποχρεωτική διαφάνεια: Όλα τα ιδρύματα πρέπει να δημοσιεύουν ελεγμένες οικονομικές καταστάσεις.
– Διαφανείς διαδικασίες εκμετάλλευσης ακινήτων: Οι πωλήσεις και οι μισθώσεις θα γίνονται μέσω δημόσιας προκήρυξης και πλατφόρμας υποβολής προσφορών.
– Διάκριση μεταξύ ενεργών και αδρανών ιδρυμάτων: Τα φορολογικά κίνητρα ισχύουν μόνο για τα ενεργά ιδρύματα, καθώς ο αριθμός των αδρανών ξεπερνά τα 1.500.
5. Ζάππειο Μέγαρο
Το Ζάππειο Μέγαρο λειτουργεί ως ΝΠΔΔ με ανελαστικό πλαίσιο, σημείωσε ο κ. Χατζηδάκης. Εργάζονται 12 άτομα χωρίς διευθυντή και ο τρόπος που λειτουργεί είναι ένα μικρό θαύμα, όπως είπε χαρακτηριστικά ο υπουργός. Ενόψει και της ελληνικής προεδρίας στην ΕΕ, το Ζάππειο γίνεται ΝΠΙΔ και εξαιρείται από τον δημόσιο τομέα για προσλήψεις, καθώς θα εφαρμόζονται οι ειδικές διαδικασίες που ισχύουν για το Υπερταμείο.
Εφημερίδα Απογευματινή
