Η Παγκόσμια Ημέρα Αλλεργίας έχει καθιερωθεί στις 8 Ιουλίου και αφορά χιλιάδες ανθρώπους που ταλαιπωρούνται από κάποια αλλεργία χωρίς να γνωρίζουν πώς να την αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά. Τις τελευταίες δεκαετίες η αύξηση των αλλεργιών διεθνώς είναι ραγδαία, καθώς σύμφωνα με τα επιστημονικά δεδομένα, περίπου το 30% του παγκόσμιου πληθυσμού πάσχει από κάποιου είδους αλλεργία, ενώ το 1% του πληθυσμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης αντιμετωπίζει τροφική αλλεργία. Αυτό αντιστοιχεί σε περίπου 4,5 εκατομμύρια ανθρώπους.
Τα κυριότερα αλλεργιογόνα τρόφιμα και ουσίες
Υπάρχουν συγκεκριμένες ουσίες και τρόφιμα που προκαλούν πιο συχνά αλλεργικές αντιδράσεις ή δυσανεξίες στον οργανισμό. Τα κυριότερα αλλεργιογόνα τρόφιμα περιλαμβάνουν τα δημητριακά που περιέχουν γλουτένη, το γάλα, τα αυγά, τους ξηρούς καρπούς, τα φιστίκια, τη σόγια, τα ψάρια, τα μαλακόστρακα, τα μαλάκια, το σέλινο, το λούπινο, το σουσάμι, τη μουστάρδα και τα θειώδη.
Όλα αυτά τα τρόφιμα περιέχουν μια κατά τα άλλα αβλαβή πρωτεΐνη που ονομάζεται αλλεργιογόνο, η οποία είναι ικανή να προκαλέσει αλλεργική αντίδραση σε ευαίσθητους ανθρώπους.
Αιτίες εμφάνισης αλλεργιών
Οι αλλεργίες προκαλούνται από ορισμένα συστατικά ή ουσίες που μπορεί να ποικίλουν από περιοχή σε περιοχή και να διαφέρουν ανάλογα με τις πολιτισμικές διαφορές στη διατροφή αλλά και τη γενετική προδιάθεση των ατόμων. Αυτές οι ουσίες συνιστούν κίνδυνο για την υγεία, καθώς ακόμη και μια πολύ μικρή ποσότητα ενός τέτοιου συστατικού μπορεί να προκαλέσει αλλεργική αντίδραση όπως εξάνθημα ή ακόμη και αναφυλαξία.
Κάθε άνθρωπος μπορεί να μην γνωρίζει ότι είναι αλλεργικός σε κάποιο φαγητό ή σε κάποια ουσία που περιέχεται σε αυτό. Επιπλέον, είναι πολύ πιθανό ένα τρόφιμο που κάποιος κατανάλωνε κανονικά μέχρι πριν από κάποιο χρονικό διάστημα, ξαφνικά να του προκαλέσει αλλεργία.
Αποτελεσματικοί τρόποι αντιμετώπισης αλλεργιών
Ο μόνος τρόπος να διαχειριστεί αποτελεσματικά την κατάσταση κάποιος που πάσχει από αλλεργία είναι να γνωρίζει σε τι ακριβώς είναι αλλεργικός. Οι ουσίες που περιέχονται σε ένα προϊόν αναγράφονται σε κάθε συσκευασία, έστω και αν υπάρχει μόνο η υποψία ότι εμπεριέχονται σε αυτό.
Για τα τρόφιμα που δεν είναι συσκευασμένα όπως προϊόντα αρτοποιείου, ζαχαροπλαστείου ή σε χώρους μαζικής εστίασης και ηλεκτρονικές παραγγελίες, οι υπεύθυνοι των επιχειρήσεων πρέπει να είναι σε θέση να ενημερώσουν μέσω μενού, πινακίδων ή ακόμη και προφορικά για την ύπαρξη αλλεργιογόνων.
Η λίστα των αλλεργιογόνων μπορεί να μεταβληθεί και να επεκταθεί, καθώς η έρευνα για το θέμα συνεχίζει να εξελίσσεται και επιστήμονες από όλη την Ευρώπη αξιολογούν συνεχώς νέα συστατικά, εξετάζοντας πώς παράγοντες όπως η επεξεργασία των τροφίμων μπορεί να επηρεάσει την ιδιότητα μιας ουσίας να προκαλεί αλλεργική αντίδραση.
Πρακτικές οδηγίες για άτομα με αλλεργίες
Σε περίπτωση που πάσχετε από κάποια αλλεργία, είναι σημαντικό να ενημερώσετε το προσωπικό που σας εξυπηρετεί στο εστιατόριο ή στο ξενοδοχείο σας. Αν είστε υπεύθυνος επιχείρησης, ακολουθήστε αυτά τα βήματα πριν εφαρμόσετε την προληπτική επισήμανση για την ενδεχόμενη παρουσία αλλεργιογόνων:
• Προσδιορίστε τις πιθανές πηγές αλλεργιογόνων
• Αφαιρέστε ή αντικαταστήστε τα αλλεργιογόνα
• Προσδιορίστε σημεία διασταυρούμενης επαφής με αλλεργιογόνα
• Διαχωρίστε τα αλλεργιογόνα συστατικά
• Καθαρίστε τα σημεία διασταυρούμενης επαφής αλλεργιογόνων
Βασικές πληροφορίες για τις αλλεργίες
Οι αλλεργίες δεν αποτελούν φυσιολογική κατάσταση, με τον οργανισμό του ανθρώπου να αντιλαμβάνεται κάποιες ουσίες ως εισβολείς και να έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία αλλεργικής αντίδρασης. Ακόμα και μια μικρή ποσότητα συστατικού στο οποίο είναι κάποιος αλλεργικός μπορεί να προκαλέσει αντίδραση ή να αποτελέσει απειλή για τη ζωή του.
Υπάρχουν συγκεκριμένες ουσίες στις οποίες είναι πιο κοινό να υπάρξει αλλεργία όπως τα αυγά, το γάλα, οι ξηροί καρποί, τα οστρακοειδή και το σιτάρι. Τα αλλεργιογόνα μπορεί να διαφέρουν από χώρα σε χώρα, ενώ η διατροφή και η γενετική προδιάθεση παίζουν σημαντικό ρόλο στην εμφάνιση αλλεργιών.
Οι ετικέτες των τροφίμων καταγράφουν όλες τις ουσίες που εμπεριέχουν τα προϊόντα για να προστατέψουν τους καταναλωτές. Η Διεθνής Οργάνωση Τροφίμων και Υγείας (FAO) εργάζεται για τη διαχείριση των αλλεργιογόνων τροφίμων και συνεργάζεται με χώρες για να κατανοήσουν καλύτερα τις εξελίξεις των αλλεργιογόνων τροφίμων και να αποτρέψουν ασθένειες.
